Yükleniyor
Gebelik diyabeti olarak da bilinen gestasyonel diyabet, hali hazırda diyabet hastası olmayan kadınlarda kan şekerinin yükselmesiyle karakterize sadece hamilelik sürecinde meydana gelen diyabet türüdür. Vücudun hamilelik sırasında yeterince insülin üretememesi sonucu ortaya çıkan gestasyonel diyabet genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz ancak normalden daha fazla su içme ihtiyacı ve sık sık idrara çıkmak gibi olası semptomlara yol açabilir.
Gestasyonel diyabet (gebelik diyabeti), plasenta tarafından üretilen bir hormonun vücudun insülini etkili bir şekilde kullanmasını engellemesi sonucu ortaya çıkan hamilelik diyabetidir.
Genellikle hamileliğin 24 ila 28. haftaları arasında ortaya çıkan gestasyonel diyabet, diğer diyabet türlerinde olduğu gibi vücuttaki hücrelerin glukoz olarak da bilinen şekeri nasıl kullandığını etkiler.
Gestasyonel diyabet sadece hamilelik sürecinde meydana geldiği için kan şekeri genellikle bebek doğduktan hemen sonra normal düzeyine döner. Çoğu zaman gebelik diyabeti herhangi bir belirgin ortaya çıkarmaz ancak gün içinde çok fazla su içmek ve daha sık idrara çıkmak gibi belirtilerin görülmesi olasıdır.
Gebelik diyabetini yönetmenin en temel yolu, kan şekeri düzeyini sık sık kontrol ettirmektir. Kontrolle birlikte hamilelik sürecinde sağlıklı beslenmek ve kontrollü fiziksel aktivite gestasyonel diyabetin tedavi seçenekleridir.
Hamilelikte görülen diyabet türü olan gestasyonel diyabet, vücudun hamilelik sırasında yeterli düzeyde insülin üretememesi sonucu ortaya çıkar. Gestasyonel diyabete neden olan insülin üretiminin yetersiz kalmasını tetikleyen faktörler arasında obezite, genetik, yüksek tansiyon, hareketsizlik ve daha önce yüksek kiloda bir bebek dünyaya getirmek yer alır.
Gestasyonel diyabete yol açan faktörler şu şekildedir:
Diğer adı hamilelik diyabeti olan gestasyonel diyabet, genellikle spesifik bir belirti ortaya çıkarmaz ancak bazı durumlarda su içme ihtiyacının artması, sık sık idrara çıkma, mide bulantısı ve yorgunluk gibi semptomlar görülebilir.
Gestasyonel diyabette ortaya çıkabilecek olası belirtiler şöyledir:
Normal gebeliklerde olduğu gibi gebelik diyabeti yaşayan kişilerin de gün içinde su içme ihtiyacı artabilir.
Fazla su içmeye bağlı olarak gestasyonel gebelik yaşayan kadınlar gün içinde sık sık idrara çıkabilir.
Mide bulantısı da gestasyonel diyabetin olası belirtileri arasındadır. Ancak bu durum her kadında görülmeyebilir.
Hamileliğin getirdiği yorgunluğa ek olarak gestasyonel diyabet de ekstra bir yorgunluk yaratabilir.
Gestasyonel diyabetin muhtemel belirtilerinden biri de ağız kuruluğudur.
Ayrıca gestasyonel diyabet yaşayan kadınların görüş açısında bulanıklık ve genital kaşıntı da meydana gelebilir.
Gebbelik diyabeti teşhisi için glikoz yükleme testi ve glikoz tolerans testi istenir. Glukoz yükleme testinde kişiye tatlı içerikli bir sıvı içerilir. Sıvı tüketiminden yaklaşık 1 saat sonra kan şekeri seviyesi kontrol edilir ve yüksek değerler çıkarsa glukoz tolerans testine geçilir.
Glikoz tolerans testinde ise kan şekerinin yüksekliğine bağlı olarak gestasyonel diyabet tanısı kesin olarak konulur. Eğer kesin olarak gestasyonel diyabet tanısı konulduysa gebelik sürecini sağlıklı ve sorunsuz bir şekilde geçirmek için uzman bir beslenme uzmanı eşliğinde sürecin yönetilmesi sağlanır.
Gestasyonel diyabet tedavisinde amaç kan şekeri seviyesini normal düzeye indirmektir. Bunun için de kişiye özel sağlıklı bir beslenme programı belirlenir, kontrollü fiziksel aktiviteler yapılır, kan şekeri düzenli olarak takip edilir ve gerektiğinde insülin takviyesi uygulanır.
Gebelik diyabetinde uygulanması gereken beslenme programı şu şekilde olmalıdır:
Gestasyonel diyabet, sadece hamilelik döneminde ortaya çıkan diyabet türüdür.
Gestasyonel diyabet meydana geliyorsa bebekler de bazı hastalıklar açısından risk altında olarak değerlendirilir. Gestasyonel diyabet bebeğin erken ve yüksek kiloda doğmasına, doğumda solunum problemi yaşamasına ve hipoglisemi ortaya çıkmasına yol açabilir. Ayrıca bu bebekler hayatlarının ilerleyen dönemlerinde obezite ve tip 2 diyabet açısından da risk altındadır.
Gestasyonel diyabet genellikle doğumdan sonra düzelir ve kan şekeri seviyesi normale döner. Ancak hamilelikte meydana gelen diyabet nedeniyle bu kişilerde tip 2 diyabet gelişme riski daha yüksektir. Bu doğrultuda kan şekeri takibi yapılması ve sağlıklı beslenmeye devam edilmesi önemlidir.
Hamilelikte gestasyonel diyabet tanısı koymak için kan şekerinin 140 mg/ dl’nin üzerine çıkması gerekir. Eğer bu değerler görülüyorsa gestasyonel diyabet tanısı konur ve kişiye özel tedavi uygulanır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 26 Şubat 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
