İmpetigo, bulaşıcılığı yüksek olmayan özellikle küçük çocukları etkileyen bir cilt enfeksiyonudur. Bu enfeksiyonun oluşmasına staphylococcus aureus ve grup A streptokok bakterileri neden olabilir. Genellikle yüzde, özellikle burun ve ağız çevresinde, ellerde ve ayaklarda meydana gelir. Kaşıntılı yaralar ve kabarcıklarla ortaya çıkan impetigo, antibiyotikle tedavi edilebilir. Tedavinin ardından genellikle 7 ila 10 gün içinde iyileşme gözlemlenir.
İmpetigo Nedir?
İmpetigo, özellikle sıcak aylarda çocukları etkileyen staphylococcus aureus ve strep A bakterisinin neden olduğu kaşıntılı ve bulaşıcı bir cilt enfeksiyonudur. Sık görülen bir durum olan impetigo bakteri ve mikroplar yüzünden oluşabilir. Çocukların cildinde açılan bir kesik, ısırık veya çizik olduğunda bakteriler içeri girerek ve enfeksiyona neden olabilir. Fakat impetigo, çizik veya kesik olmadığı durumda bile cildi enfekte edebilir.
İmpetigonun ilk belirtileri çocuklarda ağızda ve burunda oluşan yaralar ardından oluşan kabarcıklardır. Çocuğun kafa derisinde, saç çizgisinde, bacaklarında ve kollarında da impetigo görülebilir.
İmpetigo Türleri Nelerdir?
İmpetigo, basit yüzeysel ve büllöz impetigo olmak üzere 2 farklı türü bulunur. İmpetigo türleri şöyle sıralanabilir:
Basit yüzeysel impetigo
Büllöz olmayan impetigonun erken evresi olarak bilinen bir türdür. En yaygın türü olarak bilinen basit yüzeysel impetigo erken aşamaları şunlar yer alır:
- Patlayan ve sonrasında kaşıntılı yaraların gelişmesi
- Yaraların açılarak kırmızı veya ham deri gözükmesi
- Yaraların yakınında oluşan şişmiş bezler
- Yaraların üzerinde bal renginde kabuklar oluşması
Büllöz impetigo
Büllöz impetigo türü ise daha nadir görülen bir cilt enfeksiyonu türü olarak bilinir. Bebeklerde daha sık görülen bu türdeki vakalarının %90'ından fazlası 2 yaşından küçük çocukları etkiler. Büllöz impetigo aşamaları ise şunları içerir:
- Çocukların cildinde oluşan içi sıvı dolu büyük kabarcıklar
- Kabarcıklar şeffaflaşıp gevşer ve ardından patlayarak açılır
- Çocuğun cildinde kabuklu yaralar oluşur ve cildi iz bırakmadan iyileşir
İmpetigo Belirtileri Nelerdir?
İmpetigo nedeniyle enfeksiyon oluştuğunda vücutta içi dolu şeffaf kabarcık şeklinde belirtiler meydana gelir. Kesik, çarpma, düşme gibi küçük kazaların ardından deri yüzeyinde kızarıklık olduktan sonra impetigo oluşabilir. Oluşan kabarcıklar hızla açılır ve kurur. İmpetigo belirtileri şöyle açıklanır:
İmpetigo döküntüsü
İmpetigo nedeniyle enfekte olan alanlarda küçük yuvarlak yaralar şeklinde oluşur. Küçük kabarcık kümeleri olarak başlayarak daha sonrasında patlayarak açılırlar. Sonrasında nemli, kırmızı, ham cildi ortaya çıkarırlar. Birkaç gün sonra yavaş yavaş kenarlara yayılan altın rengi bir kabuk elde edilir.
İmpetigo kabarcıkları
İmpetigonun diğer belirtisi olan kabarcıklar, kabuklu, sarı veya altın renkli şeklindedir. Bu kabarcıklar birkaç gün boyunca acıyan, patlayan ve sıvı veya irin sızdıran kaşıntılı yaralar olarak görülür. Büllöz impetigonun neden olduğu kabarcıklar, basit yüzeysel impetigodan kaynaklanan kabarcıklardan daha büyük olma ve daha uzun kalma eğilimindedir.
İmpetigo Neden Olur?
İmpetigo, çocukları etkileyerek özellikle staphylococcus aureus bakteriler nedeniyle meydana gelen bir cilt enfeksiyonudur. Bir diğer bakteri kaynağı ise A grubu streptokoklardır. Bulaşıcılığı yüksek olmasa da ortamın sıcaklığına, nemine ve kötü hijyene bağlı olarak bulaşma hızı da farklılık gösterir. İmpetigo nedenleri şöyle sıralanabilir:
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
- Çocukların güreş gibi temas sporları yapması
- Çocukta açık bir yara veya yeni bir çizik olması
İmpetigo Risk Faktörleri Nelerdir? Nasıl Bulaşır?
İmpetigoya neden olan bakterilerle temas etmenin ardından enfeksiyon oluşma ihtimali oldukça yüksektir. Bu noktada impetigoya neden olan risk faktörleri şöyle açıklanabilir:
Genç yaşta olmak
Sıklıkla 2 ila 5 yaş arası çocuklarda impetigo görülmesinin nedeni çocuğun bağışıklık sisteminin henüz tam olarak gelişmemiş olmasıdır.
Belli bir iklimde yaşamak
İmpetigo, sıcak ve nemli bulaşma riski de artarak daha sık görülür.
Açık yaralara sahip olmak
Kesik ve yara gibi durumlarda cilde mikroplar daha kolay girerek impetigo enfeksiyonlarının oluşmasına neden olabilir.
Diğer cilt problemleri
Cilt sorunları, mantar enfeksiyonları ya da uyuz, atopik dermatit, egzama ,vücut biti, böcek ısırığı gibi diğer cilt rahatsızlıkları olan kişilerde impetigoya karşı korunmada zayıf olabilirler.
Kalabalık alanlar
Okul, kreş gibi çocukların yakın temas halinde olduğu yerlerde mikroplar daha kolay yayılır. Enfeksiyonu olan biriyle kıyafet, yatak takımı, havlu veya başka nesneleri paylaşıldığı durumda impetigoya yakalanma riski artar.
Bunun yanında bağışıklık sistemini zayıflatan sağlık koşulları veya tıbbi tedaviler de impetigo riskini artırabilir:
İmpetigo tedavi edilmediği durumda komplikasyon riski daha yüksektir.
İmpetigo Nasıl Teşhis Edilir?
Uzman doktor, çocukta oluşan yaralarının nasıl göründüğüne bağlı olarak impetigoyu teşhis edebilir. Bununla beraber laboratuvara göndermek için cilt kültürü örneği alınabilir. Sonucunda doktorun, reçete etmek için doğru antibiyotiği belirlemesine yardımcı olur.
İmpetigoyu Nasıl Tedavi Edilir?
İmpetigo antibiyotiklerle tedavi edilir. Bununla beraber uzman doktor, doğrudan çocuğun cildine uygulanacak topikal antibiyotikler reçete edebilir. İmpetigo tedavisi, impetigo çocuğun cildinin geniş bir alanını veya birden fazla vücut bölümünü kapsıyorsa, oral bir antibiyotik (ağızdan alınan bir sıvı veya hap) da içerebilir.
İmpetigoyu Önlemenin Yolları Nelerdir?
İmpetigonun neden olduğu enfeksiyonları önlemenin en iyi yolları ve evde uygulayabileceğiniz yöntemler şöyle açıklanabilir:
- Ellerinizi düzenli olarak sabunla yıkayın. Suyunuz yoksa alkol bazlı dezenfektan kullanın
- Bir mendile ya da dirseğinize hapşırın ve ardından mendili çöpe atın
- Sizin veya çocuğunuzun egzaması, hassas cildi varsa, her gün banyo yapın
- Çizilmeyi önlemek için çocuğun tırnaklarının düzenli olarak kesin.
- Çocukta bir kesik, çizik veya yara olursa onu çizmekten kaçının
- Yaraları temizlemeye özen gösterin
- Kesikleri, sıyrıkları ve yaralanmaları sabun ve suyla temizleyin
- Daha sonra yaranın üzerine antibiyotikli krem veya merhem sürün
- Çarşafları her zaman temiz tutun
- İç çamaşırlarını, havluları ve çarşafları sıcak suda yıkayın
İmpetigo Hakkında Sık Sorulan Sorular
İmpetigo yüzeylerde ne kadar süre yaşar?
İmpetigo enfeksiyonana neden olan bakteriler uzun süreler boyunca kuru yüzeylerde kalarak haftalarca hatta aylarca orada yaşayabilir.
İmpetigo kendi kendine geçer mi?
Impetigo birkaç hafta içerisinde kendiliğinden kaybolabilir. Yine de uzman doktor çeşitli nedenlerle bu hastalığın tedavi edilmesini önerir. Bununla beraber komplikasyon gelişme riski azalır.
İmpetigo ne kadar süreyle bulaşıcıdır?
Tedavi edilmediği durumda impetigo haftalarca bulaşıcılığını sürdürür. İmpetigo tedavisine başladıktan sonra döküntünün kaybolup kabukların düşmesine kadar bulaşıcıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 28 Kasım 2023
Yayınlanma Tarihi: 28 Kasım 2023