Kardiyak Arrest Nedir? Neden Olur, Nasıl Müdahale Edilir?

Kardiyak Arrest Nedir?

Kardiyak arrest, beklenmedik ve ani bir şekilde kalbin tüm işlevini yitirmesi ve çalışmayı durdurmasıdır. Acil müdahale edilmesi gerektiren tıbbi bir durum olan kardiyak arrest, kalpteki elektrik sinyallerinde meydana gelen anormallik sonucu ortaya çıkar. Bununla birlikte kalp krizi ve diğer kardiyovasküler hastalıklar da kardiyak arreste yol açabilir.

Kardiyak arrest, kişinin o an kalbinin durması sonucu hareketsiz kalması ve nefes alamamasına yol açar. Bu durum sonucunda vücuttaki oksijen organlara yeteri kadar ulaşamaz. Genellikle herhangi bir belirti olmadan meydana gelen kardiyak arrest, yaşanan bazı vakalarda bayılma, kalp çarpıntısı, baş dönmesi gibi semptomlar da gösterebilir.

Kişinin kalbinin tekrar çalıştırılması ve nefes almasını sağlamak için defibrilatör cihazıla kalbe elektrik şoku verilmesi gerekir. Bu şok sayesinde kalbin tekrar çalıştırılması ve kan pompalamaya başlaması amaçlanır. Acil müdahale edildiğinde kalbin tekrar çalıştırılması mümkündür ancak müdahale gecikme yaşanırsa kardiyak arrest ölüme sebep olabilir.

Kardiyak Arrest Neden Olur?

Kardiyak arrest genellikle kalbin elektrik sistemindeki bir anormallik olan aritmi ve ventriküler fibrilasyon kaynaklı meydana gelir. Elektrik sinyallerinde yaşanan anormallikler kalbin işlevini yitirmesi ve ani bir şekilde durmasına yol açar. Bunun yanı sıra kalp krizi ve diğer kardiyovasküler hastalıklar da kardiyak arrest oluşumuna sebebiyet verebilir.

Kardiyak arrest’e yol açan faktörleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Aritmi ve ventriküler fibrilasyon
• Kalp krizi
• Kalp büyümesi (kardiyomiyopati)
• Koroner arter hastalığı
• Kalp kapak hastalığı
• Kalp yetmezliği
• Oksijen eksikliği (hipoksi)
• Uyuşturucu maddeler
• Kazalar veya meydana gelen travmalar
• Bazı ilaçlar ve zehirlenme

Aritmi ve ventriküler fibrilasyon

Aritmi, kalpteki elektrik sinyallerinin anormal kalp atışına yol açan bir sorundur ve kardiyak arrest en yaygın nedenidir. Ventriküler fibrilasyon da aritminin bir türü olarak ani kalp durmasına yol açar.

Kalp krizi

Kalbe sağlanan kan akışının kesilmesi durumu olan kalp krizi, kardiyak arresti tetikleyen faktörlerin başında gelir.

Kalp büyümesi (kardiyomiyopati)

Kalp kasının genişleyip veya kalınlaştığı durumlar kalp büyümesi olarak adlandırılan ve kalp büyümesi de kalpteki anormal kasılmalara yol açar kardiyak arrest yaşanmasına sebep olabilir.

Koroner arter hastalığı

Kalbe giden kan akışını engelleyen plak tıkanıklıkları nedeniyle koroner arterlerin daralması ve kalınlaşması sonucu koroner arter hastalığı meydana gelir. Koroner arter hastalığı tedavi edilmezse, kalp yetmezliğine veya aritmilere yol açarak ani kalp durması yaşanmasına neden olabilir.

Kalp yetmezliği

Kalbin yeteri kan pompalayamaması durumuna kalp yetmezliği adı verilir. Kalp yetmezliği de zamanla kardiyak arreste kadar gidebilir.

Oksijen eksikliği (hipoksi)

Organlara ve özellikle kalbe yeterli düzeyde oksijen gidememesi durumunda kardiyak arrest meydana gelebilir.

Uyuşturucu maddeler

Vücuda alınan uyuşturucu maddeler birçok organa zarar verdiği gibi kalbi de olumsuz etkiler. Uyuşturucu maddenin etkisiyle kalp bir anda şok etkisiyle durabilir ve kardiyak arrest ortaya çıkar.

Kazalar veya meydana gelen travmalar

Fiziksel göğüs travması, meydana gelen şiddetli kazalar ve elektrik çarpması gibi durumlar kalbin çalışmasını durdurabilir.

Bazı ilaçlar ve zehirlenme

Bazı ilaçların alınma gereken dozdan fazla kullanılması ve zehirlenme vakaları sonucunda da kardiyak arrest yaşanması muhtemeldir.

Kardiyak Arrest Belirtileri Nelerdir?

Kardiyak arrest kimi zaman herhangi belirti vermeden aniden meydana gelirken kimi vakalarda da bayılma, baş dönmesi, göğüs ağrısı, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, bilinç kaybı ve ciltte solukluk gibi belirti ortaya çıkarabilir.

Kardiyak arrest belirtileri şöyledir:

• Ani bayılmalar
• Baş dönmesi
• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Kalp çarpıntısı
• Bilinç kaybı
• Cillte soluk bir görüntü

Kalbin pompalamasını durdurmasıyla ortaya çıkan kardiyak arrest anında kişiler hareketsiz bir şekilde nefes alamaz hale gelir. Bu durum diğer organlara oksijen aktarılamamasına da neden olur. Müdahale edilmediği takdirde kişiyi ölüme kadar götürebilen kardiyak arrest acil müdahale gerektiren tıbbi durumlardan biridir.

Kardiyak Arrest Durumunda Müdahale Nasıl Yapılmalı?

Kardiyak arrest yaşayan bir kişi gördüğünüz sırada eğer biliyorsanız acil bir şekilde CPR işlemi uygulamanız gerekir. CPR, kişinin ağzına hava üflenmesi ve kalp masajı yapılmasını ifade eden yaşam desteğidir. Eğer kardiyak arrest yaşayan kişi hastane ortamındaysa vakit kaybetmeden defibrilatörle müdahele edilmelidir. Defibrilatör, kalbe elektrik şoku gönderen ve kalbi uyararak yeniden çalışmasını sağlayan bir cihazdır.

Hem CPR işlemi hem de şok uygulaması zamanında yapılmazsa kardiyak arrest ölüme yol açabilir. Ancak zamanında müdahale edildiği takdirde kişinin kalbinin tekrar çalışma ihtimali yüksektir. Özellikle başarılı uygulanan defibrilasyondan sonra çoğu insan, ani kalp durmasının etkilerinden kurtulmak ve olası kalp sorunlarını tedavi etmek, önlemek ve takibinin yapılması için doktorun önerdiği süre boyunca hastanede bakıma ihtiyaç duyabilir.

Kardiyak Arrest Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kardiyak arrest ne demek?

Kardiyak arres, kalbin ani bir şekilde pompalamayı durdurmasıdır.

Kardiyak arrest kalp krizi mi?

Kardiyak arrest, kalp krizi sonucu meydana gelen tıbbi bir durumdur ve kalp kriziyle aynı şey değildir.

Ani kalp durması acı verir mi?

Ani kalp durması olarak ifade edilen kardiyak arrest bir anda ve hızlı bir şekilde gerçekleştiği için kişi herhangi bir şey hissetmeyebilir ancak bazı durumlarda göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı ve nefes darlığı gibi semptomlar görülebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.