Mide Fıtığı Nedir? Mide Fıtığı Belirtileri ve Tedavisi

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Nedir?

Mide fıtığı, midenin üst kısmı diyaframdaki bir açıklıktan göğse doğru itildiğinde oluşan şişmedir. Diyafram, karın boşluğunu göğüs boşluğundan ayıran kas bariyeri görevi görür. Fıtık, herhangi bir organ veya dokunun, normalde onu içeren doku bariyerindeki zayıflıktan içeri girmesi durumudur. Fıtıklar yaygın olarak görülebilir ve mide fıtığı en sık görülen türler arasında yer alır.

Mide fıtığı, diyaframda öncede var olan zayıf bir boşluğu zorlayabilir. Bu zorlanan açıklık yemek borusu (özofagus) hiatusu olarak isimlendirilir. Özellikle stres ve gerginlik dönemlerinde bu açıklığı genişleyebilir. Bu durum yıllar içerisinde yavaş yavaş gelişir.

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Tipleri Nelerdir?

Mide fıtığının kayan hiatal herniler ve paraözofageal hiatal herniler olmak üzere iki ana tipi bulunur. Birçok insanda tip 1 olan kayan mide fıtığı oluşabilir. Diğer üç tipin tümü paraözofageal fıtıklardır. Mide fıtığı tipleri şöyle açıklanır:

Kayan hiatal herni: Kayan hiatal herni olarak da isimlendirilen tip 1, en yaygın görülen tiptir.  Bu mide fıtığı tipinde yemek borusu mideye bağlanan kısmı genişleyen boşluktan zaman zaman yukarıya doğru kayar.

Paraözofageal hiatal herniler: Yemek borusu anlamına gelen paraözofageal mide fıtığında, midenin üst kısmı yemek borusunun yanındaki boşluktan yukarı doğru itilir ve yanında bir çıkıntı oluşturur.

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Belirtileri Nelerdir?

Mide fıtığı, mide yanması, ekşime, göğüste ağrı, geğirme, boğaz ağrısı ve hazımsızlık belirtileriyle görülür. Birçok insanda hiatal herni yani mide fıtığı belirtileri görülmeyebilir. Mide fıtığı belirtileri fark edildiği durumda şu şekilde ortaya çıkar:

• Yemekten sonra göğüste yanma hissi
• Mide ekşimesi
• Hazımsızlık ve şişkinlik
• Geğirme ve kusma
• Mide asidinin yemek borusuna geri dönmesi
• Yutma güçlüğü veya yutkunmada boğazda yumru
• Mide asidi kaynaklı tahriş nedeniyle boğaz ağrısı ve ses kısıklığı
• Ağız kokusu
• Öksürük krizi
• Sindirim problemleri
• Fıtığın akciğerlere baskı yapmasından dolayı nefes darlığı

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Neden Olur?

Yaşlanmanın etkisiyle beraber, obezite, genetik yapı stres, tütün kullanımı, sağlıksız beslenme ve kasların zayıflamasından kaynaklı olarak mide fıtığı meydana gelir. Hamilelik, doğum kusuru ve ağır işlerde çalışmak da mide fıtığı nedenleri arasında yer alır. Hiatal herni fıtıklarına neden olan en yaygın sebepler şöyle sıralanır:

• Kronik öksürme veya hapşırma
• Kabızlık
• Kronik obezite
• Sık kusmak
• Yoğun egzersiz veya ağır kaldırma
• Hamilelik ve doğum

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Komplikasyonları Nelerdir?

Mide fıtığının en sık sebep olduğu sorunlardan kronik asit reflüsüdür. Kronik asit reflü, şiddetli olduğunda ve ilaçlar yeterli olmadığı durumda yemek borusuna zarar verebilir. Kronik asit reflü komplikasyonları şunları içerir:

• Reflü özofajit: Özofajitin türlerinden biri olan reflü özofajit, Yemek borusundaki asit, yemek borusu astarının iltihaplanmasına neden olarak kronik inflamasyon ağrısına, yutma problemlerine, ülserlere ve hatta kanamaya sebebiyet verebilir.
• Özofagus (yemek borusu) darlığı: Kronik inflamasyon yemek borusu dokularının yaralanmasına neden olarak yutma kasları zayıflayabilir.
• Gastrit: Midenin fıtıklaşmış kısmında sıkışan asit, iltihaplanmaya, mide ülserine ve kanamalara neden olabilir.
• İskemi: İskemi durumu, fıtık sıkıştığı durumlarda kan akışını keserek organda iltihaplanma ve ağrıya neden olur.

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Nasıl Teşhis Edilir?

Uzman doktor fiziki muayenenin ardından yemek borusu ve midenin görüntülerine bakarak mide fıtığı teşhisi koyabilir. Bazı durumlarda asit reflü belirtilerinizin olması da mide fıtığı göstergesidir. Yemek borusunda asit olduğunu doğrulamak için yemek borusu pH testiyle ölçülür. Mide fıtığını teşhis edebilen testler şöyle sıralanır:

• Göğüs röntgeni: Göğüs röntgeni ya da radyografisi, yemek borusunun bulunduğu göğüs boşluğunun iç kısmının sabit, siyah beyaz görüntülerini almak için radyasyon kullanır.
• Özofagram: Özofagram, yemek borusu işlerken çekilen video röntgenidir. Yutkunurken yemek borusu içerisinin gerçek zamanlı videosunu çeker.
• Endoskopi: Endoskopi, uzun bir tüpün ucunda yer alan küçük bir kamerayla yemek borusu ve mide görüntülenir.
• Özofagus manometrisi: Bu test, kasların basınç ölçümlerini almak için yemek borusu içinde yer alan kateteri kullanır.

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Tedavisi Nasıl Olur?

Uzman doktor kişi için en iyi tedavi yaklaşımını belirlemek amacıyla fıtığın yapısını, reflü durumu ve semptomları kapsamlı bir şekilde inceler. Mide fıtığı rahatsız etmiyorsa tedaviye ihtiyaç olmayabilir. Ancak zamanla daha da büyümesi muhtemel olduğundan takip edilmesi önerilir. Bunun yanında mide fıtığı için şu tedavi yöntemleri uygulanabilir:

İlaçlar asit reflüyü durdurmaz ancak midedeki asit içeriğini azaltabilir. Bu da reflüyü daha az zarar verici hale getirerek ağrıların hafiflemesine yardımcı olur.

Küçük bir cerrahi müdahale ile mide fıtığı tedavi edilebilir. Herkesin ihtiyacı olmasa da ameliyat bir seçenek olarak sunulabilir. İlaçlar fıtığın semptomlarını önlemediği, yaşam kalitesini etkileyerek çeşitli komplikasyonlara neden olduğu durumlarda ameliyat önerilebilir.

Mide Fıtığı (Hiatal Herni) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Mide fıtığına evde ne iyi gelir?

Mide fıtığı semptomlarını azaltmaya yönelik olarak yaşam tarzında değişikliklere giderek, reflünün yarattığı etkiler azaltılabilir. Mide fıtığına evde iyi gelen durumlar şöyle sıralanır:

• Küçük porsiyonlar tüketerek midedeki hacmi ve basıncı azaltın
• Mide asidini ve enzimi tetikleyecek yağlı besinlerden kaçının
• Akşam yemeklerini daha erken bir saatte yiyin
• Geceleri başı yukarda tutmak ve sol tarafa yatmak, uyurken reflüyü önlemeye yardımcı olur
• Mide kaslarını zayıflatan tütün ürünlerini bırakın

Mide fıtığı ağrısı nereye vurur?

Mide fıtığı ağrısı, göğüs kemiğinin arka kısmına vurarak midede yanma, ekşime, boğazda ağrı şeklinde vurabilir.

Dev mide fıtığı nedir?

Dev mide fıtığı, midenin olması gereken yerden farklı olarak en az üçte birinin göğüs boşluğu içine geçmesi demektir.

Mide fıtığı ile dev mide fıtığı arasındaki fark nedir?

Midenin 2 cm’lik bir kısmının bile göğüs kısmına çıkması mide fıtığıdır. Dev mide fıtığı ise midenin en az üçte birinin göğüs boşluğuna çıkmasıdır.

Dev mide fıtığı ölümcül müdür?

Dev mide fıtığı ölümcül bir hastalık değildir. Ancak dev mide fıtığının neden olduğu sorunlar ölümcül olabilmektedir. Ülserler ciddi kanamalara veya midede delinmelere yol açabilir. Dev mide fıtığı olan bir grup hastada yapılan incelemede ameliyat edilmeyen hastalardaki ölüm riskinin, ameliyatla düzeltme yapılan hastalara göre 4 kat daha fazla olduğu görüşmüştür.

Dev mide fıtığı patlaması nedir?

Halk arasında dev mide fıtığı patlaması olarak bilinen duruma ülserler yol açabilmektedir. Ülserler delinerek mide içeriğinin göğüs boşluğu içine boşalmasına yol açabilmektedir. Mide fıtığının patlaması olarak bahsedilen konu aslında ülserin patlamasıdır. Ülserin patladığı durumlar çok ciddidir ve acil müdahale gerektiren sorunlara yol açar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.