Pandemi döneminde eve kapanan çocukların, geçmiş dönemlere göre çok daha fazla televizyon, tablet, bilgisayar ve telefon bağımlısı olduğu gözlemleniyor. Bu bağımlılığın fiziksel ve psikolojik pek çok olumsuz etkisi bulunuyorken diğer yandan çocuklar yoğun bir şekilde elektromanyetik kirliliğe maruz kalıyor. Elektromanyetik etkilenmenin, başta kanser olmak üzere uzun dönem etkilerini önümüzdeki yıllarda daha net görüleceğini belirten Memorial Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri) Bölümü’nden Pediatrik Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Mahmut Çivilibal, çocukların sağlığını korumak için ebeveynlere önemli önerilerde bulundu.
Evdeki görünmez tehlikelere dikkat
Elektromanyetik alan, elektrik yükü olan parçacıkların çevrelerinde yarattıkları ve diğer yüklü parçacıklar üzerinde kuvvet uygulayan bir etkidir. Bu kuvvet çekme itme veya aradaki doğruya dik yönde olabilir. Elektrik akımı yalıtkan nitelikli küçük bir engelle karşılaştığında (bina, ağaç vb.) elektrik alanı engellenirken, manyetik alanlarda bu durum söz konusu değildir. Elektromanyetik alan oluşturan başlıca araçlar; yüksek gerilim hatları, baz istasyonları, cep telefonları, trenler, evin elektrik tesisatı (kablo sistemi), evde ve işte kullanılan elektrikli araç gereçler (fotokopi makinaları, mikrodalga fırınlar, saç kurutma makinaları vb.) olarak sıralanmaktadır.
Çocuklarda iştahsızlık, yorgunluk ve sinirlilik hali görülebiliyor
Bir yıldan uzun süredir uzaktan eğitim gören ve belirli saatlerde dışarı çıkabilen 18 yaşından küçük milyonlarca çocukta, uzun süre elektromanyetik kirliliğe maruziyete bağlı olarak son dönemde yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, uykusuzluk, konsantrasyon bozukluğu, tepki ve sinirlilik hali oluştuğu gözlenmektedir. Elektromanyetik alan maruziyetinde; alınan doz miktarı (yani şiddet), maruz kalma süresi ve yayınımın şekli bu zararın derecesini belirler.
Elektromanyetik alanla ilişkili olası başlıca şikayetler (elektromanyetik aşırı duyarlılık); baş ağrısı, yorgunluk, uyku bozuklukları, unutkanlık, baş dönmesi, işitme kaybı, bulantı hissi, görme bulanıklığı ve karamsarlıktır.
Çocuk ve gebeler elektromanyetik alandan en fazla etkilenen gruplardır. Erken yaştan itibaren maruz kalma birikimsel etki ile daha fazla soruna yol açar. Ayrıca, çocukların kafatası kemiklerinde kalınlaşmanın yeterli olmaması, beyin gelişiminin devam etmesi onların daha çok etkilenmesine neden olur. Gebelerde ise anne karnındaki bebeğin çok hızlı büyümesi nedeniyle etkilenme daha yüksek risk taşımaktadır.
Çocukların elektromanyetik kirlilikten korunması için öneriler
- Çocukların tablet ve telefon kullanım saatleri kısıtlanmalı
- Cep telefonundan bir video açılarak çocuğa yemek yedirilmeye çalışılmamalı
- Çocukların yatak odalarında aydınlatma lambası dışında elektrikli cihaz olmamalı
- Çocuklu ailelerde mümkünse kablosuz internet yerine kablolu internet bağlantısı tercih edilmeli
- Çocukların yatakları pencereden ve elektrik prizlerinden uzak olmalı
- Saç kurutma makineleri çocuklarda kullanılmamalı
- Çocuklarda elektrikli battaniye veya elektrikli yatak türü ısıtıcılar tercih edilmemeli
- Kablosuz özelliği olan modemler canlı yaşam noktasından en az bir metre ötede olmalı
- Cep telefonlarını gerekmedikçe kullanılmamalı ve vücuttan uzakta tutulmalı
- Uyurken aynı odada cep telefonu bulundurulmamalı ya da baştan en az 1 m uzakta tutulmalı
- Çocuklarda cep telefonu kullanım yaşını geciktirilmeli
- Cep telefonu ile konuşmaları kısa tutulmalı
- Çağrı yapıldığında karşıdaki kişi açana kadar telefon kulağa götürülmemeli
- Çağrı alındığında telefon açıldıktan sonra kulağa götürülmeli
- SAR (özgül soğurma hızı) değeri düşük telefon kullanmaya dikkat edilmeli
- Açık alanda telefon kullanmaya dikkat edilmeli
- Asansör gibi dar kapalı alanlarda telefon kullanmamak
Güncelleme Tarihi : 7 Mart 2022
Yayınlanma Tarihi: 13 Nisan 2021
