Stevens-Johnson sendromu, enfeksiyon ya da ilaç gibi bir tetikleyiciye karşı vücudun aşırı reaksiyon göstermesi ile ciltte ve mukozada döküntü ve kabarcıklara neden olan cilt rahatsızlığıdır. Grip benzeri belirtilerle ortaya çıkan Stevens-Johnson sendromu, su toplayıp yayılarak ağrılı döküntülere neden olur. Stevens-Johnson sendromu genellikle hastaneye kaldırılmayı gerektiren tıbbi bir acil durum olarak bilinir. Tedavide derinin üst tabakası öldükten sonra dökülür ve iyileşme gerçekleşir.
Stevens-Johnson Sendromu Nedir?
Stevens-Johnson sendromu, dudak, kornea, dil, bronşlar gibi bölgeleri etkileyerek ilaç ya da alerji kaynaklı ciltte döküntü ve kabarcıklara neden olan ciddi bir cilt rahatsızlığıdır. Bunun yanında cinsel organlar, ağız, mukus zarları da bu sendromdan etkilenebilir. Şiddetli olduğu durumda Stevens-Johnson sendromuna bazen toksik epidermal nekroliz da denir.
Stevens-Johnson Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Steven Johnson sendromunda görülen belirtiler yüksek ateş, boğaz ağrısı, öksürük ve eklem ağrısı gibi gribe benzeyen semptomların ortaya çıkması ve takip eden birkaç gün içerisinde vücutta ağrılı döküntüler meydana gelmesidir.
Steven-Johnson sendromu erken evre belirtileri:
İlk sorunlardan kısa bir süre sonra ortaya çıkan belirtiler şunlardır:
- Ciltte, ağızda, gözlerde, burunda ve cinsel organlarda oluşan su dolu kabarcıklar
- Kabarcıklar oluştuktan sonra ciltte döküntü
- Ciltte açıklanamayan ağrı
- Ağız, dudak, boğaz, dil veya yüzün şişmesi
- Cilt soyulması
- Ağrılı idrara çıkma
Stevens-Johnson Sendromu Neden Olur?
Stevens-Johnson sendromu, alerjik reaksiyon nedeniyle ortaya çıktığından nadir ve öngörülemeyen bir hastalıktır. İlaç alerjisi olan kişilerde ortaya çıkabilen bu durum müdahale edilmediğinde kişinin sağlığını tehdit edebilir. Stevens-Johnson sendromunun en yaygın görülen nedenleri şöyle sıralanır:
- Gut hastalığını önleyici ilaçlar
- Nöbetleri ve akıl hastalıklarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar
- Antibakteriyel sülfonamidler
- Bazı ağrı kesiciler
- Konjonktivit
- Göz içinde iltihaplanma
- Kornea kabarcıkları
Stevens-Johnson sendromuna neden olabilecek hastalıklar arasında zatürre ve HIV yer alır. Çocuklarda ise Stevens-Johnson sendromuna soğuk algınlığı, grip veya uçuk gibi enfeksiyonlar neden olabilir.
Stevens-Johnson Sendromu Risk faktörleri
Stevens-Johnson sendromunda, genetik faktörler, kanser, düşük bağışıklık sistemi gibi geliştirme riskini artıran faktörler bulunur. Stevens-Johnson sendromu risk faktörleri şöyle sıralanır:
HIV enfeksiyonu
HIV'li kişiler arasında Stevens-Johnson sendromu görülme olasılığı genel nüfusa göre yaklaşık 100 kat daha fazla olmaktadır.
Zayıflamış bir bağışıklık sistemi
Stevens-Johnson sendromu zayıflamış bağışıklık sistemine bağlı olarak organ nakli, HIV, AIDS ve otoimmün hastalıklardan etkilenebilir.
Kanser
Kan kanseri başta olmak üzere kanser hastası olan kişiler Stevens-Johnson sendromunun açısından risk altındadır.
Aile öyküsü
Yakın bir akrabada Stevens-Johnson sendromu varsa kişide görülme olasılığı yükselir. Bu da aile öyküsünde olmasının risk faktörleri arasında yer almasına neden olur.
Genetik faktörler
Genetik varyasyonlara sahip olmak, özellikle nöbet, gut veya akıl hastalıkları için ilaç kullanan kişilerde Stevens-Johnson sendromu riski bulunur.
Stevens-Johnson Sendromu Hangi Komplikasyonlara Yol Açar?
Stevens-Johnson sendromunda komplikasyonları şu gibi komplikasyonla ortaya çıkabilir:
Dehidrasyon
Ciltte dökülmeler yaşandığı alanlarda sıvı kaybı meydana gelebilir. Bu durum da ağız ve boğazda yer alan yaraların sıvı alımını zorlaştırarak dehidrasyona sebebiyet verir.
Kan enfeksiyonu (sepsis)
Kandaki enfeksiyon olarak da bilinene sepsis, bir bakterinin kan dolaşımına girdiğinde ve vücuda yayılmasından kaynaklı olarak ortaya çıkar. Sepsis, hızla ilerleyerek kişinin yaşamını tehdit edebilir.
Göz problemleri
Stevens-Johnson sendromu sebebiyle kişide döküntü, göz iltihabı, göz kuruluğu ya da ışığa karşı duyarlılık oluşabilir. İlerlediği durumda ise görme bozuklukları ve nadiren körlük meydana gelir.
Akciğer tutulumu
Stevens-Johnson sendromu, akciğerlerin kana yeterince oksijen alamamasına neden olarak akut solunum yetmezliğine neden olur.
Kalıcı cilt hasarı
Stevens-Johnson sendromu doğrudan cildi etkilediğinden şişlikler ve olağandışı renklenmeler ortaya çıkararak cilt yapısının bozulmasına neden olur. Bu bozulmalar sonucunda kalıcı yara izleri ortaya çıkabilir.
Stevens-Johnson Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Stevens-Johnson sendromu, altından yatan neden bağlı olarak tedavi yöntemi geliştirilebilir. Çoğunlukla ilaç alerjisine bağlı olarak oluşan Stevens-Johnson sendromu tedavileri şunları barındırır:
- Soruna sebep olan ilacın alımının durdurulması
- İyileşmeyi desteklemek için muhtemelen tüple besleme yoluyla yüksek kalorili yiyeceklerin verilmesi
- Enfeksiyonu önlemek için antibiyotik desteği
- Elektrolitlerin intravenöz (IV) sıvılarla değiştirilmesi
- Etkilenen cilt yüzeyinde yapışkan olmayan pansumanların kullanılması
- Ağrı kesici ilaçlar
- Gözlerin etkilendiği durumda dermatoloji ve oftalmoloji alanında uzmanlardan yararlanılması
Stevens-Johnson Sendromu Hakkında Sık Sorulan Sorular
Stevens-Johnson sendromu önlenebilir mi?
Stevens-Johnson sendromu öngörülmesi mümkün olmayan bir anda ortaya çıkan bir hastalık türüdür.
Stevens-Johnson sendromu bulaşıcı mıdır?
Stevens-Johnson sendromu bulaşıcı olmayan hastalık türleri arasında yer alır. Altında yatan neden bağlı olarak enfeksiyon açısında dikkatli olması önerilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 20 Kasım 2023
