Histeroskopi hangi hastalıklarda kullanılır?

Kadın sağlığının korunmasında son derece önemli bir işlem olan histeroskopi, bebek sahibi olma ya da jinekolojik problemlerden kurtulmak için öne çıkan bir yöntemdir. Uygulamanın bu konuda uzman doktorlar tarafından, doğru merkezlerde yapılması gerekmektedir.

Histeroskopi nedir?

Histero ve Skopi olmak üzere iki kelimeden oluşan Histeroskopi, rahim ve görüntüleme kelimelerinden oluşmuştur, halk arasında vajinal kamera da denilen özel optik bir cihazla rahim ağzından girilerek rahim içinin ve tüplerin rahime açılan kısmının kamera yardımıyla değerlendirilmesi işlemine verilen isimdir. Histeroskopi tanısal (Diagnostik) ve tedavi (operatif) olmak üzere iki amaçla kullanılmaktadır.

Hangi hastalıklarda kullanılır?

Histeroskopi, herhangi bir kanama şikayetinde, adet düzensizliğinde, ağrı durumlarında, rahim içinde görülebilecek miyom, polip gibi patolojilerde, doğuştan anomalilerde, tekrarlayan gebelik kayıplarında, ucu kaybolmuş spirallerin çıkartılmasında, rahimde yapışıklık ve rahimde perde bulunması durumlarında hem tanısal hem de tedavi amacıyla kullanılır. Ayrıca histeroskopi ile rahim duvarı (endometrial) patolojilere tanı koymak için örnek alınabilir.

Histeroskopi işlemi nasıl yapılır?

Histeroskopi, vajinal yoldan rahim ağzı kanalından özel aletlerle, rahime girilerek yapılır. İşlem öncesinde hastaya ilaç verilerek rahim ağzının açılması operatif histereskopi işlemlerinden önce bazen gerekebilir.  Açılmadan sonra kamera ve mercek sisteminden oluşan boru şeklindeki histereskop vajina ile rahim ağzından geçerek, rahim içerisine ilerletilir. Uterusun içinin gözlemlenebilmesi için rahim içine özel sıvılar verilir ve monitöre yansıtılan görüntü uzman tarafından izlenir. Histeroskobun ucunda bulunan kesici ve yakıcı aletler ile gerektiği durumda operasyon da gerçekleştirilebilir. 

Histereskopi işlemi hem ofis hem de ameliyathane şartlarında yapılabilir. Ofis histeroskopi genel anestezi uygulanmadan, sadece lokal anestezi ile yapılan tanısal histeroskopiye denilir. Bazı ofis histereskopi aletlerinde, küçük aletlerin kullanılmasını sağlayan girişler bulunmaktadır. Teknolojik ilerlemeler ışığında günümüzde histeroskopi işlemi daha ince ve küçük aletlerle gerçekleştirilebilirken, çok küçük aletlerin rahim içerisine yerleştirilmesine de olanak sağlar. Bu sayede küçük polipler ya da rahim içinde kalmış ipi görünmeyen spiraller aynı anda ofis histeroskopi ile çıkarılabilir.  Böylece hastalar daha konforlu, daha az risk alarak ve daha düşük maliyetle bazı işlemlerini ofis histeroskopi ile yaptırabilir.

Milimetrik olarak biraz daha kalın olan operatif (cerrahi) histeroskopi, tanısal histeroskopi ile aynı mantıkta çalışır. Ancak operatif histereskopide cerrahi uygulama için gerekli olan küçük aletlerin kullanılmasını sağlayan girişler bulunmaktadır. Bu aletler ile daha büyük miyom ve polip gibi lezyonların çıkarılıp, tedavi edilmesi sağlanır.

Histeroskopi işlemi ile ilgili sık sorulan sorular  

Diagnostik histeroskopi nedir?

Rahim içindeki lezyonların ya da yapısal anomalilerin histeroskop ile görülerek teşhis edilmesine tanısal yani diagnostik histeroskopi; işlem sırasında görülen lezyonların ya da anomalilerin giderilmesine ise operatif (cerrahi) histeroskopi denilmektedir.

Histeroskopi ne zaman yapılır?

Histeroskopi işlemi genellikle adet bittikten sonraki bir hafta içerisinde yapılır. Bu dönemden sora rahim kalınlaşmaya başladığı için rahim kalınlığı bazı patolojilerin görülmesini engelleyebilir, dolayısıyla histereskopinin suboptimal yapılmasına neden olabilir.

Histeroskopi yapılmasına nasıl karar verilir?

Öncelikle bir kadın hastalıkları ve doğum doktorunun muayenesi gerekmektedir. Ultrasonografi sonrası rahim içinde bir lezyon ya da patolojiden şüphelenildiğinde histeroskopi kararı verilir. Histeroskopi direkt yapılan bir işlem değildir.

Bu işlem için kimler uygundur?

Bu işlem bir tetkik gibi düşünülmemelidir. Polipi, miyomu, aşırı kanaması, rahim içi yapışıklığı, rahim içinde perde olanlar, spiralleri rahim içinde kaybolanlar ve rahminde doğuştan anomali bulunanlar bu işlem için uygun hastalardır. Bununla birlikte menopoz sonrası dönemde kanaması olanlarla, fokal lezyon düşünülen hastalara da histeroskopi yapılabilmektedir.

Histeroskopi yaptıracak kişilerin nelere dikkat etmesi gerekir?

Bu işlemi yaptırmak isteyen kişilerin hamile olmadıklarından emin olması gerekir.

Histeroskopi riskli bir işlem midir?

Histereskopi riski oldukça düşük bir işlemdir.

Histeroskopi sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Histeroskopi ameliyatı sonrası bir hafta 10 gün süresince cinsel ilişkiye girilmemesi gerekir.

Histeroskopi sonrası kanama görülür mü?

Histeroskopi sonrası kanama lekelenme şeklinde görülebilmektedir. Hafif bir kasık ağrısı da duruma eşlik edebilir. Bunlar genellikle 2-3 gün içerisinde geçmektedir. Ancak işlem sonrası ağrı ve ateş görülmesi durumunda mutlaka doktora başvurulması gerekir.

Histeroskopi işleminin avantajları nelerdir?

Histeroskopinin en büyük avantajı doğal vajinal yoldan yapıldığı için herhangi bir kesi olmadan rahimin içinin değerlendirilebilmesidir. Aynı gün taburcu olan hastalar, günlük yaşantılarına çok kısa sürede dönebilmektedir. Bununla birlikte ek bir kesi olmadan hastalar miyom ve polip gibi lezyonlardan kurtulabiliyor.

Histeroskopi ağrılı bir işlem midir?

Histeroskopi çok ağrılı bir işlem değil, oldukça hasta dostu bir işlemdir. Tanısal histereskopi ağrı eşiği yüksek olanlarda anestezi olmadan bile yapılabilmektedir. Ya da öncesinde bir ağrı kesici ile hastalara premedikasyon yapılabilmektedir. Operatif histereskopi ise anestezi altında yapıldığı için yine ağrı durumu olmaz.

Histereskopi güvenli bir işlem midir?

Histereskopi güvenli bir işlemdir. Ancak cerrah ameliyat süresinin farkında olmalı ve ameliyat süresini normalden fazla uzatmamalıdır. Bazı durumlarda gerekirse lezyonu çıkarmak için birden fazla seans yapılmalı, tek seferde çıkarılmamalıdır. Çünkü uzun süren histeroskopilerde, kullanılan sıvıya bağlı olarak istenmeyen durumlar gelişebilmektedir. Hastalar histeroskopik ameliyatların tek seansta halledilemeyeceğini, birden fazla seans gerekebileceğini, bunun olabilecek komplikasyonları azaltmak için yapılan teknik olduğunu bilmelidir.

Histeroskopi sonrası hamilelik şansı artar mı?

Rahim içinde bir lezyon olmadığı sürece histeroskopi hamileliğe etki etmez. Normal şartlarda gebelik şansını artıralım düşüncesinden ziyade; polip, miyom gibi lezyonların alınması veya düşüğe neden olabilecek rahim perdesinin kesilmesi ile normal gebelik şansında artış görülebilir.

Histeroskopide kullanılan sıvının içeriği nedir?

Tanısal histeroskopide genelde serum fizyolojik tarzında sıvılar kullanılırken, operatif vakalarda ağırlıklı olarak elektrolik içermeyen sıvılar kullanılır. Hangi sıvının kullanılacağı histereskopun kullandığı elektriğin bipolar ya da  monopolar olmasına göre değişkenlik gösterir. 

Histeroskopi ne kadar sürer?

Tanısal histereskopi işlemi birkaç dakika, operatif histereskopi de yapılan işleme bağlı değişmekle beraber 5 ile 20 dakika arasında sürmektedir.

Arkuat uterus nedir?

Arkuat uterus, rahmin fundus kısmının yani tepe kısmının içe doğru çökük olmasıdır. Arkuat uterusun tanısı ultrasonografi, MR, histereskopi ve laparoskopi ile konulabilmektedir.

Histeroskopi sonrası adet kanamalarında düzensizlik olur mu?

Histereskopi sonrası adet kanamalarında düzensizlik beklenen bir durum değildir. Sadece beklenen ilk adet de değişiklik olabilir.

Histeroskopi sonrası ne kadar sürede hamile kalınmalıdır?

Tanısal histereskopi sonrası beklenmesi gereken ek süre yoktur, hemen hamile kalınabilir. Operatif histereskopi sonrası yapılan işleme bağlı olarak değişmekle beraber en çok 3 ay beklendikten sonra hamile kalınabilir.

Histeroskopi ile yapılan rahim polip ameliyatı ne kadar sürer?

Poliplerin histereskopik rezeksiyonu yaklaşık 5 ile 10 dakika arasında sürer.

Histeroskopi ile polip ameliyatı olanlarda tekrarlama riski var mıdır?

Poliplerin tekrarlama ihtimali vardır. Tekrarlama riskinin histereskopi ile ilişkisi yoktur. Hastada polip oluşmasına etki eden durumlar devam ettiği sürece yeni bir polip gelişebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.