Meme ultrasonu nedir? Hangi hastalıklarda kullanılır?

Memenin radyolojik görüntülemesinde en sık başvurulan yöntemlerden biri olan meme ultrasonunun meme kanserinin tanı ve tedavisinde önemli bir yeri bulunuyor. Radyasyon içermemesi nedeniyle her yaşta rahatlıkla kullanılabilen meme ultrasonu, ses dalgaları vasıtasıyla meme dokusunun incelenmesini sağlayan özel bir görüntüleme sistemi olarak tanımlanıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Meme Sağlığı Merkezi’nden Prof. Dr. Mehmet Halit Yılmaz, meme ultrasonu hakkında bilgi verdi.

Meme ultrasonu nedir?

Ses dalgaları vasıtasıyla meme dokusunun incelenmesini sağlayan özel bir görüntüleme sistemidir. Radyasyon içermez ve herhangi bir özel hazırlığı yoktur. Meme kanserinin tanı ve tedavisinde önemli bir yeri bulunan meme ultrasonu, meme incelemesinde en sık başvurulan yöntemlerden biridir. Radyasyon içermemesi nedeniyle hamilelik dönemi dahil her yaştaki kadında rahatlıkla uygulanabilmektedir.

Meme ultrasonu hangi hastalıklarda kullanılır?

Meme ultrasonu kadınlarda ve erkeklerde meme kanseri şüphesinde, meme hastalıklarının ayırıcı tanısında ve biyopsi gibi girişimsel işlemlerde kılavuz olarak sıkça kullanılan bir yöntemdir. Bunun yanı sıra meme ultrasonuna başvurulma nedenleri şöyle sıralanmaktadır:

       Memede ele gelen kitlenin var olması,

       Meme kanseri şüphesi taşımayan ancak yoğun meme parankimine sahip kadınlarda mamografiye yardımcı olarak,

       Mamografi ve meme MR tetkikleri sonucunda şüpheli durumlar ile karşılaşılması,

       Hamilelik-emzirme dönemlerinde meme dokusunda şikayetler yaşanması,

       Meme implantlarının durumlarının değerlendirilmesinde,

       Biyopsi gibi girişimsel uygulamalar sırasında rehberlik amacı ile

       Erkekte meme hastalıklarının tanısının konulmasında ultrasona başvurulmaktadır.

Meme ultrasonunun avantajları nelerdir?

Meme USG incelemesi sayesinde hastaların yoğun meme dokusundaki kanser odakları rahatlıkla belirlenebilmektedir. Meme kanserinin erken teşhisinde büyük bir öneme sahip olan bu uygulama ile memenin iç yapısı derinlemesine incelenebilir. Meme ultrasonu radyasyonsuz bir işlem olduğu için hamileler için de rahatlıkla tercih edilebilmektedir. Memede kitle varsa iyi ya da kötü huylu olması ile ilgili olarak biyopsi yöntemi uygulanacaksa işlem ultrason eşliğinde gerçekleştirilebilir.

Meme ultrasonu nasıl yapılır?

Meme ultrasonu radyasyon içermez, uygulama esnasında proba bağlı bası dışında ağrıya sebep olmaz ve herhangi bir hazırlık süreci yoktur. Meme dokusundaki herhangi bir kitle varlığında veya mamografi gibi yöntemlere yardımcı olarak meme ultrasonu çekileceği zaman hasta sırt üstü yatar pozisyondadır. Meme dokusuna kokusuz, şeffaf ultrason jeli sürülür. Bu jel ultrason cihazının görüntüyü net bir şekilde almasına yardımcı olmaktadır. Jel sürüldükten sonra ultrason probu meme dokusunun üzerinde yavaş yavaş gezdirilerek görüntüler incelenir.  Meme ultrasonu çekimi sırasında hastanın hangi pozisyonda yatması gerektiğini işlemi yapan Radyoloji Uzmanı söylemektedir.  İşlem hastanın meme dokusuna göre değişmekle birlikte yaklaşık olarak 20 ila 30 dakika sürmektedir.

Meme ultrasonu hakkında sıkça sorulan sorular

Meme ultrasonu kimlere yapılır?

Şikayeti olan genç kadınlarda ilk inceleme yöntemi olarak, memede ele gelen kitlenin var olması halinde, mamografi ve meme MR’ında şüpheli durumlar bulunduğunda tanıyı desteklemek amacıyla, biyopsi gibi girişimsel uygulamalarda rehberlik amacıyla, meme implantı olan kadınlarda kontrol amacıyla ve erkeklerde meme kanseri varlığı şüphesinde meme ultrasonu uygulamasına başvurulmaktadır.

Hamilelerde meme ultrasonu çekmek güvenli midir?

Hamile kadınların gebelik dönemi boyunca radyasyondan uzak kalması gerektiğinden gebelerde mamografi yerine ultrasonu tercih edilmektedir. Radyasyon içermez, güvenli bir tetkiktir. Bebeğe ve anneye zararı yoktur.

Memede şüpheli kitle varlığında tek başına meme ultrasonu çektirmek yeterli midir?

Şüpheli hallerde tanıyı desteklemek ve detaylı incelemek amacıyla fiziksel muayene, mamografi ve meme ultrasonu birlikte tercih edilebilmektedir. Çok yoğun meme dokusu olan hastalarda genellikle mamografiyi desteklemek amacıyla meme ultrasonu kullanılmaktadır.

Meme ultrasonu ve mamografi aynı yöntemler midir?

Hayır, meme ultrasonu ve mamografi birbirinden farklı yöntemlerdir. Genellikle ultrason ve mamografinin birlikte kullanılmasıyla daha ayrıntılı bir inceleme sağlanmaktadır. Özellikle meme dokusu yoğun olan hastalarda, uzmanlar mamografiye ek olarak ultrasonografi yönteminden de yararlanmaktadır. Meme kanseri teşhisinde mamografi ile birlikte ultrason muayenesi tercih edilmektedir.

Meme ultrasonu kaç yaşında çekilir?

Meme ultrasonu her yaşta çekilebilir. Genellikle mamografi ile birlikte tanıyı desteklemek ve detaylı bir inceleme sağlamak amacıyla mamografi çekimi ile birlikte tercih edilmektedir. Bunun dışında hem radyasyondan uzak kalması gereken hem de meme dokusu yoğun olan 35 yaş öncesi grupta ve hamile-emziren kadınlarda meme ultrasonu ilk tercih edilen yöntemdir.

Meme ultrasonu ne zaman çekilmeli adet dönemi ile bir ilişkisi var mıdır?

Adet döneminde hormon salgılanma sürecinde birtakım değişiklikler yaşanmaktadır. Bu nedenle meme dokusunda da birtakım değişimler gözlemlenmektedir. Adet öncesi ve adet döneminde meme us (ve mamografi) çekilmesinde teknik ve elde edilen görüntü kalitesinde bir problem olmamakla birlikte özellikle bu dönemlerde meme hassasiyeti olan kadınlarda görüntüleme için en uygun zaman adet kanaması bitiminden sonraki haftadır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.