Yükleniyor
Tarihin çok eski çağlarından itibaren kullanılan zencefil; antiinflamatuar etkileri bulunan, yaklaşık 1 metre boyu olan, yaygın olarak baharat ve doğal bir ilaç olarak kullanılan çok yıllık otsu bir bitkidir. Mide sorunlarından kilo verilmesine, kalp hastalıklarından adet yönetimine kadar birçok konuda sağlık faydası bulunan zencefil, yemeklere lezzet katması için kullanılmasının yanı sıra toz zencefil ve zencefil çayı formunda değerlendirilmesiyle de bilinir.
Zencefil; asya bölgesine ait, çok eski çağlardan itibaren birçok sağlık faydasıyla kullanılan, sarı-kırmızı renkte çiçekleri olan, boyu yaklaşık 1 metre uzunluğundaki doğal ilaç özellikle çok yıllık otsu bir bitkidir. Esas olarak uçucu yağlar, reçine ve reçine asidi ile gingerolden oluşan ve tadını gingerolden alan zencefil, biraz acı bir tada sahiptir ve genellikle kurutulup öğütülerek baharat olarak ekmekleri, sosları, köri yemeklerini, şekerlemeleri, turşuları ve içecekleri tatlandırmak için kullanılır.
Zencefil; bulantı ve kusmayı hafifletir, sindirimi düzenler, besin değerleri sayesinde artriti, iltihabı ve çeşitli enfeksiyonları önler. Zencefil ayrıca diyabet, kalp hastalıkları ve kronik hastalıklar yanı sıra kanser gibi diğer sağlık problemleri riskini de azaltabilir. Zencefil bu faydalarını antioksidan özellikler içeren ve inflamatuar enzimleri azaltan gingerol adı verilen güçlü bir bileşikten alır.
Özellikle 1 yemek kaşığı zencefilin besin değeri aşağıdaki gibidir:
Zencefil, mide şişkinliği, hazımsızlık, gaz sıkışması ve kabızlık gibi bağırsak sorunlarına iyi gelir, mide bulantısını önler, kas ağrılarına iyi gelir ve vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Zencefillin kan şekerini düşürmesi ve adet öncesi gerginlik semptomlarını hafifletmesi gibi faydaları da söz konusudur
Zencefilin faydaları genel olarak şunlardır:
Zencefil orantılı olarak kullanıldığında kan şekerini düşürmeye yardım edebilir. 4 gramı aşmayacak şekilde bir kullanım kan şekerini düşürebileceği gibi ve insülin üretimini düzenlemeye de yardımcı olabilir.
Antiinflamatuar ve ağrı giderici özelliklere sahip olan zencefil regl ağrılarını hafifletmeye veya geçirmeye yardımcı olur.
Taze zencefildeki bazı kimyasal bileşikler vücudunuzun mikroplardan korunmasına yardımcı olur. Özellikle E.coli ve shigella gibi bakterilerin ilerlemesini durdurur, hatta RSV gibi virüslerin vücuda girmesini engelleyebilir.
Yapılan araştırmalar sonucunda zencefilin LDL kolesterolü azaltma konusunda yardımcı olduğunu ortaya koymuştur.
Zencefilde bulunan gingerol maddesi beyindeki serotonin reseptörleri ile etkileşime geçer. Serotonin ruh halini iyileştiren hormondur. Bu özelliği ile antidepresan etkisi bulunan zencefil ruh sağlığını iyileştirmeye yardım eder.
Zencefil kolesterolü ve dolayısı ile kanın pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Bu sayede kan damarlarının tıkanabileceği ve kalp krizi veya felce yol açabileceği kalp hastalığının tedavisinde etkili olabilir.
Zencefilin içeriğinde ki gingerol, gastrointestinal sağlığa iyi gelerek, gıdanın mideden çıkma ve sindirim süreci boyunca doğru şekilde ilerlemesine yardım eder. Sindirimi teşvik edip, gıdaların bağırsaklarda beklemesini önlediği için bu sebeple oluşan mide bulantılarına iyi gelir.
Zencefil midedeki asidin yemek borusuna akmasına izin verebilecek mide kasılmalarını azaltabilir. Midede sıkışan gaz salınmasını kolaylaştırması ve kas gevşetici özellik göstermesi de midede oluşan şişkinlik ve hazımsızlığı önlemeye yardım eder.
Zencefilin ishale sebebiyet verebilen toksik bakterileri engelleyip ve bağırsaklarda sıvı birikmesini önlemeyi sağlar. Bağırsak hareketlerini düzenleyerek ishal ve kabızlık gibi mide ve bağırsak kaynaklı sorunlara iyi gelir.
Zencefilin antiviral ve antibakteriyel özellikleri kişinin yaşadığı öksürüğe iyi gelirken aynı zamanda balgam söktürücü özelliği de vardır.
Zencefil vücudun yağ yakımını (termojenez), karbonhidratları nasıl sindirdiğini ve insülin kullanımı etkiler. Bu doğrultuda kişinin açlık hissini azaltarak kilo vermeye yardım eder.
Taşıt tutması, sabah bulantısı, kolik, mide rahatsızlığı, ishal, irritabl bağırsak sendromu (IBS), kanser tedavisinin neden olduğu mide bulantısı dahil olmak üzere çeşitli sindirim ve mide sorunlarına iyi gelir. Ayrıca baş dönmesi semptomlarını da azaltıcı etkisi vardır.
Zencefil çayı, taze ya da kurutulmuş zencefilin sıcak suda demlenmesiyle oluşur ve içildiğinde özellike grip, soğuk algınlığı ve öksürük başta olmak üzere sağlık açısından birçok faydası bulunur.
Aynı zamanda doğru oranda tüketilen zencefil çayı, B3, B6 ve C vitaminleri, potasyum, fosfor, çinko, demir ve gibi besinler de içermektedir.
Zencefil çayından sağlıklı bir şekilde faydalanmak için yapılırken bazı püf noktaları söz konusudur.
Zencefil çayı yapmak için 2-3 dilim ince dilimlenmiş zencefili bardağa koyun, kaynar suya dökün ve üzerini kapatın ve 10 dakika kadar demlendikten sonra içebilirsiniz. Lezzetlenip tatlanmasını istiyorsanız ılık bir hale geldikten sonra zencefil çayının içine bal veya limon suyu ekleyebilirsiniz.
Zencefilin nasıl tüketilmesi konusu da zencefil kadar önemli bir noktadır. İçindeki bileşenlerden faydalanmak için zencefili farklı formlarda değerlendirebilirsiniz.
Zencefili şu formlarda tüketmeniz mümkündür:
Zencefilin faydalarının yanında yan etkileri oldukça az olarak görülür. Fazla miktarlarda tüketildiğinde şişkinliğe ve mide ekşimesine yol açabilir. Bu sebeple zencefilin günde 1,5-2 gramdan fazla tüketilmemesi gerekir.
Ayrıca zencefilin kan sulandırıcı etkisi vardır ve bu nedenle kan inceltici ilaçlarla aynı anda tüketimi konusunda doktora danışılmalıdır. Ayrıca hamilelerin de zencefil tüketirken dikkatli olması gerekmektedir çünkü aşırı zencefil tüketimi düşük riskini artırabilmektedir. Hamilelerin ve emziren annelerin zencefil kullanımı öncesi bir hekime danışmaları gerekir.
Bunlarla birlikte zencefilin zararları özetle şöyledir:
Antiinflamatuar etkileri olan toz zencefil, başta ağrı kesici özellikleri olmasının yanında migren ve adet kramplarına da iyi gelmesiyle bilinir.
Ballı zencefil, başta soğuk algınlığı ve grip semptomları olmak üzere öksürün dinmesiyle birlikte vücuda enerji vererek kişinin kendisini daha iyi hissetmesini sağlar.
Zencefilin tıkanan damarları açtığı yönünde bilgiler olsa da bu konuda doktora danışmak daha sağlıklı olacaktır.
Kalp hastaları, tansiyon hastaları, bağırsak hastalığı olanlar ve kan sulandırıcı kullanan kişilerin toz zencefil tüketmesi önerilmez.
Zencefil çayının günlük önerilen miktarı 2 fincan olarak kabul edilir. Aşırı zencefil ve zencefil çayı tüketimi bazı reaksiyonlara sebebiyet verebilir.
Güncelleme Tarihi : 27 Nisan 2024
Yayınlanma Tarihi: 22 Eylül 2023
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
