Rahim ağzı kanserinin en yaygın nedeni olan HPV, 200'den fazla virüsten oluşan çok yaygın bir virüs grubu olan Papillomaviridae ailesinden çift sarmallı olan bir DNA virüsüdür. Dünyada ek yaygın görülen kanser türlerinden biri olan rahim ağzı kanseri, erken teşhis edilip aşı olunmadığı takdirde tehlikeli sonuçlar ortaya çıkarabilir. Bu duruma çözüm olarak rahim ağzı kanserinin büyük bir çoğunluğunun kaynağı olan HPV virüsünden korunma yöntemleri arasında HPV aşısı ilk sırada yer gelir. Yakın zamana kadar Türkiye’de 4 tip HPV virüsüne karşı koruma sağlayan aşı uygulanırken artık 9 tip HPV virüsüne karşı koruma sağlayan aşı yapıldığı biliniyor.
HPV Aşısı Nedir?
HPV aşısı, insan papilloma virüsü olarak bilinen HPV virüsüne karşı birincil derecede koruyuculuk (proflaktik) sağlayan ve HPV virüsünün neden olduğu rahim ağzı kanseri ve genital siğilleri önlemeye yönelik uygulanan aşılardır. Uygulanan tüm HPV aşıları, en büyük rahim ağzı kanseri riskine neden olan HPV tip 16 ve 18'e karşı koruma sağlar.
Hem kadınlara hem de erkeklere uygulanabilen HPV aşısı, 11 veya 12 yaşlarından itibaren rutin olarak tavsiye edilir. Kız ve erkek çocuklarının cinsel temas ve HPV'ye maruz kalmadan önce aşı olmaları ideal olarak kabul edilir.
HPV Aşısı Ne İşe Yarar?
HPV aşısı, hem kadınları hem de erkekleri insan papillome virüsü olarak bilinen HPV virüsüne karşı birincil derecede korumak amacıyla yapılır. Kadınlarda özellikle rahim ağzı kanseri ve genital siğillere karşı koruma sağlayan HPV aşısı, bunların yanı sıra HPV virüsünün neden olduğu vajina, vulva, penis veya rektum kanserine karşı koruma sağlamakla birlikte yine HPV'nin neden olduğu ağız, boğaz, baş ve boyun kanserlerine karşı da kişiyi korur. Bu yüzden hem HPV virüsüne hem de bazı kanser türlerine karşı HPV aşısı olmanın önemi büyüktür.
HPV aşısının koruma sağladığı ve işe yaradığı alanlar şöyledir:
HPV Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
HPV aşısı, HPV virüsüne karşı sağladığı korumanın yanı sıra bireylerde bazı yan etkiler ortaya çıkarabilir. Yaygın görülen HPV aşısı yan etkileri arasında aşının uygulandığı bölgede kızarıklık, şişlik, ağrı yer alır. Bazı durumlarda ise baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma görülebilir.
11 Soruda HPV Rehberi!
HPV aşısının rahim ağzı kanserine karşı koruma sağlayıp sağlamadığı, kimlere uygulanabildiği, kaç doz uygulanması gerektiği, hamile kadınlara olan etkisi ve yan etkileri olmak üzere 11 soruda geniş çaplı bir HPV rehberini sizler için hazırladık...
1. HPV aşısı kimlere uygulanabilir?
Rahim ağzı kanserine karşı yüksek düzeyde koruma sağlayan HPV aşısı 9 yaşından itibaren üst yaş sınırı olmaksızın her kadına uygulanabilmektedir. Erkeklerde HPV aşısı 26 yaşına kadar uygulanmaktadır. 9–26 yaş aralığında olan bütün erkekler HPV aşısı yaptırabilmektedir.
2. HPV aşısı kaç doz uygulanmalıdır?
HPV aşısı 3 doz kullanılan bir aşıdır. İlk doz aşıdan 1 ay sonra 2. doz uygulanır. 2. dozdan 5 ay sonra da son doz aşı yaptırılmalıdır. 14 yaşına kadar çocuklarda tek doz HPV aşısı yeterlidir. 15 yaşından sonra yetişkinlerde olduğu gibi 3 doz aşı gereklidir. 13 yaş sonu ile 15 yaş başı arasındaki çocuklarda 2 doz aşı yeterli olmaktadır.
3. HPV aşısı kaç tip HPV virüsüne karşı koruma sağlar?
HPV’nin birçok tipi bulunmaktadır. Bu HPV tiplerinden bazıları rahim ağzı kanserine bazıları ise genital siğil oluşumuna yol açmaktadır. Türkiye’de yakın zamana kadar 4’lü HPV aşısı yapılmaktaydı. HPV tip 6, HPV tip 11, HPV tip 16 ve HPV tip 18’e karşı koruma sağlayan 4’lü aşı yerine artık Türkiye’de de 9 tip HPV’ye karşı koruma sağlayan aşı yapılmaktadır. Yeni aşıda 4’lü aşıya ek olarak HPV tip 31, HPV tip 33, HPV tip 45, HPV tip 52 ve HPV tip 53’e karşı da koruma sağlamaktadır.
4. Yeni HPV aşısında doz oranları aynı mı?
9 Tip HPV virüsüne karşı koruma sağlayan yeni aşıda doz şemasında bir değişiklik bulunmamaktadır. 4’lü HPV aşısında olduğu gibi 3 doz şeklinde yapılabilmektedir.
5. HPV bulaşan kişilere aşı yapılabilir mi?
HPV bulaşı olan kişilere de HPV aşısı yapılabilir. HPV virüsü vücuduna girmiş olsa bile HPV aşısının yarattığı bağışıklık kendi kendine geçiren kişilerden daha yüksektir. HPV aşısının bağışıklığı yaklaşık 25 yıl devam etmektedir.
6. HPV bulaşan kişiler tekrar HPV virüsüne yakalanabilir mi?
HPV tedavisi olan kişiler sonrasında tekrar HPV virüsü bulaşı olabilir. Renfeksiyon denilen tekrar HPV virüsüne yakalanma riski bulunmaktadır. Ancak HPV aşısı olan kişilerde bu ihtimal çok düşüktür.
7. HPV aşısı gebelikte uygulanır mı?
HPV aşısının gebelik döneminde uygulanması tavsiye edilmemektedir. Ancak emzirme döneminde HPV aşısı güvenle kullanılabilir.
8. HPV aşısı yan etkileri nelerdir?
HPV aşısı dünyada kullanılan en güvenli aşı kabul edilmektedir. Yapılan tıbbi çalışmalarda HPV aşısının ciddi bir yan etkisi tespit edilmemiştir. Aşı yapıldıktan sonar ciltte ağrı, kızarıklık, şişlik görülebilmekte, bu şikayetler de kısa süreli olmaktadır.
9. HPV aşısı rahim ağzı kanserine karşı korur mu?
HPV aşısını rutin olarak yaptıran ülkelerde yapılan çalışmalarda rahim ağzı kanserinin yüzde 80 oranlarında azaldığı belirlenmiştir.
10. HPV 4’lü aşıyı yaptıranların 9’lu HPV aşı yaptırmasına gerek var mıdır?
HPV 4’lü aşı yaptıranlar 9 tip virüse karşı koruma sağlayan yeni aşıyı yaptırabilirler. Ancak 9’lu aşının uygulaması dünyada da çok yeni olduğu için bu konudaki çalışmalar tam olarak tamamlanmamıştır.
11. HPV aşısı öncesi tarama gerekli midir?
HPV bulaşı olan kişiler de HPV aşısı yaptırabileceği için aşı öncesi tarama yaptırmaya gerek yoktur.
Güncelleme Tarihi : 27 Aralık 2023
Yayınlanma Tarihi: 27 Aralık 2023
