Amigdala Nedir? Amigdala Ne İşe Yarar?

Amigdala Nedir?

Amigdala, badem şeklinde bir yapıda limbik sistemde yer alan, kişinin korku, kaygı, öfke ve endişe gibi duygu alanlarını yöneten beyindeki bir bölgedir. Amigdala beyinde büyük bir ağın parçası olarak tehlikenin algılanmasında etkilidir. Bunun yanında amigdala, duygusal, davranışsal, kontrol ve öğrenmede rol oynar.

Sevinçten üzüntüye, tiksintiden heyecana ve pişmanlıktan tatmine kadar çok çeşitli insan duyguları bulunur. Bu duyguların bir kısmı, duygusal uyarılmayı ve yoğunluklara sahiptir. Yapılan son çalışmalar amigdalanın bu duygulara aracılık eden kritik bir yapı olduğu ortaya çıktı.

Amigdala Ne İşe Yarar?

Amigdala, tehlike hafızasının oluşmasını sağlayan, duyguların yaşamasında ve anıların depolanmasında rol alır. Duygulardan biri olan korkunun yaşanması durumunda amigdala aktif hale gelerek kişinin tepkilerini etkiler. Ana duygu olan korkuya karşı hayatta kalma içgüdüsü meydana gelir. Bu noktada amigdala görünen ve duyulan şeyleri işleyerek neyin tehlikeli olduğunu algılamaya çalışır. İleri zamanlarda benzer bir durumla karşılaşıldığında amigdala bunu öğrenmiş olur ve aynı duyguları size yaşatır hale gelir. Amigdala kaygı veya korkudan daha fazlasına katkıda bulunabilir. Ayrıca şu konularda da önemli bir rol oynar:

• Korku ve saldırganlık gibi duyguları düzenler
• Karar verme ve içgüdüsel davranışları etkiler
• Ödül ve ceza yoluyla öğrenme
• Ebeveynlik ve bakım vermeyle ilgili duygular
• Anılara bağlanan duygular
• Bağımlılıkla ilgili öğrenilmiş davranışlar
• Bisiklet kullanmak gibi bazı şeyleri nasıl öğrendiğinizi hatırlamadan yapabilmek
• Birinin niyetini, konuşma veya davranış biçiminden yorumlamak

Amigdalayı Etkileyen Durumlar Nelerdir?

Amigdalayı etkileyebilecek durumların çoğu psikiyatrik ya da nörolojiktir. Amigdalayı etkileyen durumlarda, bozukluklar ve hastalıklar şöyle sıralanabilir:

• Panik atak
• Travma sonrası stres bozukluğu
• Anksiyete bozuklukları
• Kişilik bozukluklar
• Kluver-Bucy sendromu
• Duygudurum bozuklukları
• Fobiler
• Alzheimer hastalığı
• Epilepsi
• Felç
• Otizm spektrum bozukluğu
• Beyin tümörü

Amigdalanın etkilendiği bu durumlar karşısında belirti ve semptomları meydana gelir. Altta yatan nedenine bağlı olarak farklılık gösterse de temel belirtiler şöyle sıralanabilir:

• Sempatik sinir sistemi aktivasyonu
• Daha hızlı nabız ve kalp atış hızı
• Terleme

Amigdalaya Korumanın Yolları Nelerdir?

Beyinde yer alan amigdalaya iyi gelen birçok yöntem ve faktörler bulunur. Bu yöntemlerden yararlanarak ve günlük hayatınıza uygulayarak amigdalayı korumak mümkündür. Amigdalaya iyi gelen durumlar şöyle sıralanır:

Sağlıklı olan bir kiloya ulaşın ve onu koruyun

Sağlıklı bir kiloya ulaştığınızda hem kendinizi daha iyi hissedersiniz hem de ruh haliniz iyileşir. Özellikle obezite durumda meydana gelen felç riski ortadan kalkmış olur.

Sağlıklı bir beslenme düzeni elde edin

Vitamin ve mineral eksiklikleri beyinde olumsuz etkileri olabilir. Dengeli beslenmek besinlerden bu vitaminlerin alınmasını sağlayarak bu sorunlardan kaçınmanıza yardımcı olabilir.

Kendinizi yaralanmalardan koruyun

Beyinde yer alan amigdalanın korunması için emniyet kemeri kullanmak ve kask takmak önemlidir. Böylelikle beyinde oluşabilecek yaralanmaların önüne geçilebilir.

Kronik koşulları yönetmeyi öğrenin

Diyabet, yüksek kolesterol gibi kronik durumlarda tedavi planına uyarak oluşabilecek felç ve nöbetlerin engellenebilir.

Amigdala Hakkında Sık Sorulan Sorular

Amigdala kaçağı nedir?

Korku ve kaygı gibi duyguların yönetiminde önemli bir role sahip olan amigdala, duygular kontrol altına alınmadığı durumda amigdala kaçağını ortaya çıkarır. Bu da bir kişinin durumlar karşısında aşırı tepki vermesi durumudur.

Amigdala neyi kontrol eder?

Amigdala, korku başta olmak üzere kaygı, şiddet, endişe ve öfke durumlarını kontrol eden bir yapıdadır.

Amigdala hasar görürse ne olur?

Amigdala olması gerektiği gibi çalışamazsa karar verme, duygusal tepkileri oluşturma ve hafızanın işlenmesinde sorunlara yol açar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.