Ayak Yanması Neden Olur? Ayak Yanmasına Ne İyi Gelir?

Ayak Yanması Nedir?

Ayaklarda yanma, ayakların rahatsızlık verici boyutta sıcak ve ağrılı bir hal alması durumudur. Ayaklardaki yanma hissi gece saatlerinde gündüz saatlerine göre daha fazla hissedilebilir. Ayrıca bu durum ayak tabanlarının yanı sıra, ayak bileklerini ve diz altının olduğu bölgeyi de etkileyebilir.

Ayak Yanmasının Belirtileri Nelerdir?

Ayak yanması belirtileri, ayakların rahatsız edici bir şekilde yanması ve ağrımasıyla ortaya çıkar. Yanma hissi geceleri yoğunlaşarak gün içerisinde rahatlama olabilir. Grierson-Gopalan sendromu semptomları hafif ya da şiddetli şekilde meydana gelebilir. Ayak yanmasını en belirgin belirtileri şöyle sıralanır:

• Yanma hissinin özellikle geceleri daha fazla olması,
• Ayaklarda veya alt bacak bölgesinde uyuşma hissi,
• Ayaklara bıçak saplanıyor gibi hissetmek,
• Ayaklarda ağırlık hissi,
• Ciltte kızarıklık oluşması,
• Ayaklarda karıncalanma hissi,
• Ayaklarda donuk bir ağrı.

Ayak Yanması Neden Olur?

Ayaklarda yanma sinirde sıkışma, uzun süre ayakta kalma yanlış ayakkabı seçimi, mantar enfeksiyonları ve bazı ilaçların yan etkisi olarak görülür.

Ayak yanması en yaygın nedenleri şöyle sıralanır:

Periferik nöropati

Ayak yanmasının ana nedenlerinden biri olarak görülür. Omuriliği, kolları ve bacakları bağlayan periferik duyu sinirlerine zarar gördüğünde meydana gelir. Diyabet hastası kişilerin periferik nöropati geliştirme olasılığı daha yüksektir. Bu durum ayaklarda yanmalara neden olur.

Tarsal tünel sendromu

Tarsal tünel, ayak bileği içinde ve ayak bileği kemikleri yakınında yer alan dar bir alandır. Bu alanda sinirin sıkışması ayaklarda yanma, karıncalanma ya da ağrıya sebep olabilir.

Diyabet

Tip 1 ve Tip 2 diyabet, vücutta periferik sinirlerini, özellikle de ayak ve bacaklarınızdaki duyu sinirlerini etkiler. Bu da uzun vadede periferik sinirlere zarar vererek kan damarı duvarlarını zayıflatabilir. Böylelikle diyabet kaynaklı ayak yanması meydana gelir.

Hipotiroidizm

Tirod bezinin az çalışması olarak bilinen hipotiroidizm, yorgunluk, deri enfeksiyon ve kuru cildin yanında ayaklarda yanma hissine neden olur.

Ayağa tam oturmayan ayakkabılar

Ayağa tam uymayan, çok sıkı, çok bol ya da ince tabanlı ayakkabılar ayakların tahrişine neden olarak baskı yaratır. Bu da ayaklarda yanmaya sebep olur.

Vitamin eksikliği ve yetersiz beslenme

B-6, B-9 ve B-12 gibi vitamin eksiklikleri, anemi ve yetersiz beslenme gibi durumlar ayak yanmasına neden olabilir.

Ayak Altı Yanması Neden Olur?

Ayak altındaki yanma, çoğu zaman sinir hasarının (periferik nöropati) bir işaretidir. Yine burkulma, dar ayakkabı kullanımı ve aşırı kilo da ayak tabanında yanmaya neden olabilir.

Ayak altındaki yanmanın nedenleri şunlardır:

• Ayakta burkulma,
• Ayakkabının dar gelmesi,
• Aşırı kilodan dolayı yüklenme,
• Ayak mantarı,
• Alerjik sebepler

Gece Ayak Yanması Neden Olur?

Gece ayak yanmasının en belirgin nedenlerinden biri de gün boyunca ayakta durulması olarak bilinir. Bunun yanında yanlış ayakkabı seçimi, diyabet, sinir sıkışması, ayak mantarları nedeniyle de gece ayak yanması meydana gelir. Gündüz görülen ayak yanması gece boyunca şiddetli şekilde görülebilir.

Ayak Yanması Nasıl Teşhis Edilir?

Ayak yanması teşhisini doğru bir şekilde koymak esasında yanma hissinin nedenine bağlıdır. Öncelikle uzman hekim, hastanın şikâyetlerini ve hastalığın öyküsünü dikkatli bir şekilde dinler. Daha sonra hastanın reflekslerini kontrol etmek için muayene eder. Sinir kaybından kaynaklı ayak yanması teşhisi ek testlere gerek kalmadan daha kolay bir şekilde yapılabilir. Ancak yanma hissinin ani bir şekilde ortaya çıktığı durumlarda doğru bir teşhis için daha fazla teste ihtiyaç duyulabilir. Bu testlerden bazıları şunlardır:

• Elektromiyografi testi: Bu test, kaslardaki elektriksel faaliyetleri ölçmeye yarar. Yani kasların sinir uyarılarına olan tepkilerini ölçer. Bu test, yapmak için kas kasılırken ve gevşerken kasın aktivitesini ölçebilmek için ya deriye sonda takılır ya da kasın içine bir iğne yerleştirilir.
• Sinir iletim çalışması: Aslında elektromiyografi testine benzer bir yöntemdir ve bazen ikisi bir arada kullanılır. Sinir iletim çalışması ile vücuttaki sinir kaybı ölçülür. Sinirin olduğu deriye düz elektrotlar yerleştirilir ve düşük yoğunlukta bir akım uygulanır.
• Laboratuvar ortamında yapılan testler: Bazı durumlarda, ayak yanması teşhisi için kan testleri, idrar analizi veya omurilik sıvısı testleri gerekebilir. Yapılan kan testleri ile vitamin, şeker ve hormon düzeylerine bakılır. İdrar analizi ile böbrek hastalığı olup olmadığı araştırılır. Omurga ve beyin bölgesindeki sıvı da omurilik sıvısı testi ile incelenir.
• Sinir biyopsisi: Sinir kaybı olup olmadığını araştırmak için bir sinir dokusunun parçası çıkarılarak detaylı incelenir.

Ayak Yanmasının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hissedilen ayaklarda yanma hafif de olsa tedavi için bir uzmandan yardım alınmalıdır. Ayak yanması tedavilerinin çoğu, vücuttaki sinir hasarını önlemeyi amaçlar. Özellikle nöropatiden kaynaklı ayak yanmasının tedavisinde amaç, devam eden sinir hasarını durdurmaktır.

Diyabete bağlı olarak çıkan yanan ayak hastalığında öncelikle kan şekeri seviyesini normal düzeyde tutmak hedeflenir. Bunun için de hastaya genellikle diyet programı uygulanır ve ek olarak ilaç tedavisine başlanır. Hastada B vitaminleri yeterli düzeyde değil ise, eksikliğin düzeyine göre ağızdan veya enjeksiyon yoluyla vitamin takviyesi yapılır. Eğer ayak yanma hissi alkol kullanımından kaynaklanıyor ise, alkol tüketimine son vermek devam eden sinir hasarını önler.

Ayaklarda yanma kronik böbrek hastalığına bağlı olarak ortaya çıkmış ise, semptomlarına neden olan toksinleri yok etmek için diyalize ihtiyaç duyulabilir. Tiroit hormonlarının yeteri kadar çalışmamasının sebep olduğu yanan ayak tedavisinde oral yoldan tiroit hormonu yüklenir. Bazı kişilerin ayak yanmasına dayalı ortaya çıkan ağrıları ve şikâyetleri azaltmak için bazı ağrı kesiciler kullanılabilir. Ayak mantarının yol açtığı yanan ayakların tedavisi için, mantar önleyici ilaçlar kullanılarak mantar enfeksiyonu iyileştirilebilir.

Bu tedavi yöntemlerine ek olarak hastaların yaşam tarzlarında yapacakları değişiklikler de şikâyetlerin azalmasına yardımcı olur. Mesela bu değişiklikler; haftada iki ya da üç gün belirli bir tempoda yürüyüş yapmak, bir uzman eşliğinde dengeli bir beslenme programı uygulamak, mümkün olduğunca alkol ve tütün ürünlerinden uzak durmak olabilir.

Ayak Yanmasına Ne İyi Gelir? Önlemek İçin Neler Yapılmalıdır?

Ayak altı yanması, buzlu su tedavisi ile iyi hale gelebilir. Buzlu su ya da buz küpleri ayak altı yanması hissini de azaltacaktır. Buzun ve soğuğun etkisiyle ayaklarda yanma hissi kısa zamanda giderilebilir ve böylelikle gece ayak yanmasına ne iyi gelir sorusuna da cevap olacaktır. Ayak yanmasına iyi gelen yöntemler şöyle sıralanır:

Bol su tüketin

Öncelikle gün içinde yeteri miktarda su tüketilmelidir. Yeteri kadar su içilmesi ayak yanmasına neden olan unsurların ortaya çıkmasını engelleyebilir.

Doğru ayakkabı seçimi yapın

Ayak yapısına uygun ve kaliteli malzemeden üretilmiş ve alçak topuklu ayakkabılar tercih edilmelidir. Aynı ayakkabının iki günden fazla üst üste giyilmemesi de fayda sağlar.

Ayaklarınızı sık sık havalandırın

Evde veya işyerinde ayaklar uzun süre havasız kalmamalıdır. Mümkün ise ayaklar sık sık havalandırılmalıdır. Ayrıca ayakların terlemesine neden olan sporla uğraşan kişilerin çoraplarını sık sık değiştirmesi gerekir.

Vitamin değerlerinizi kontrol ettirin

Vücuttaki B vitamini ve kan seviyeleri düzenli olarak kontrol ettirilmelidir. B12 değerlerinize baktırmanızda fayda var. Çünkü düşük vitamin ve kan değerleri ayak yanmasına sebep olabilir.

Kronik sağlık problemlerinizi takip edin

Böbrekler ile ilgili bir sorun olup olmadığına detaylı bir şekilde belirli aralıklarla bakılmalıdır. Diyabet hastalığı olanlar da şeker seviyesini düzenli olarak ölçtürmelidir.

Uzman bir hekime danışmayla birlikte rahatsızlığı hisseden kişilerin yapması gereken durumladır. Bu tarz yöntemler tedaviye destek olabildiği gibi, rahatsızlığın ortaya çıkmasına da engel olur.

Gece Ayak Yanmasına Ne İyi Gelir?

Gece ayak yanması durumunu düzeltmek için buzlu su konulması tercih edilebilir. Buzlu su tedavisi ayak yanmasına karşı uygulanabilecek en etkili rahatlama yöntemlerinden biridir. Böylelikle gece ayak yanması kısa sürede giderilebilir.

Ayak Yanması Hakkında Sık Sorulan Sorular

Ayak altı yanması hangi hastalığın belirtisidir?

Ayak altı yanması, çeşitli sağlık problemlerinin belirtisi olarak görülebilir. Bu sağlık problemleri arasında tirod hastalıkları, mantar enfeksiyonları, diyabet, periferik nöropati yer alır.

Kadınlarda gece ayak yanması neden olur?

Kadınlarda gece ayak yanması vitamin eksikliği, yanlış ayakkabı seçimi ya da çeşitli sağlık sorunları nedeniyle görülebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.