Kalp Spazmı Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kalp spazmı nedir?

Kalbe kan gönderen bir arterin duvarındaki kasların geçici olarak daralmasına koroner arter spazm denilmektedir. Bir anlamda kalp spazmı, kalbi besleyen damarlarda ani büzülme (vazospazm) sonucu ortaya çıkan geçici kalp damar tıkanmasıdır. Spazm, kalbin bir kısmına kan akışını azaltabilmekte veya engelleyebilmektedir. Koroner arter spazmı, kalp kasına kan ileten kan damarlarının hızla büzülmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu spazmlar, arter duvarındaki kasların sıkışması nedeniyle belirgin hale gelmektedir. Spazmın süresinin uzaması ise, göğüs ağrısı (anjina) ve bazen kalp krizine neden olabilmektedir.                                  

Koroner arter spazmları genellikle istirahat sırasında ya da tipik olarak gece yarısı ile sabahın erken saatlerinde meydana gelmektedir. Bu spazmlar genellikle uzun sürmez ve çoğu zaman kişi tarafından fark edilmez. Prinzmetal anjinası, vazospastik anjina gibi isimlerle de nitelendirilen kalp spazmı, yüksek kolesterol ve tansiyon gibi kalp hastalığı için ortak risk faktörlerine sahip olması gerekmez.

Kalp krizi ve diğer kalp komplikasyonların riskini artırabilen bu durum, çoğu zaman başka bir tetikleyici etken nedeniyle ortaya çıkmaktadır.

• Sigara ve tütün ürünleri kullanımı.
• Aşırı soğuğa maruz kalmak.
• Stres halinin süregelmesi.
• Amfetaminler ve kokain gibi uyarıcıların kullanımı.

Kalp spazmı neden olur?

Kalp rahatsızlıkları koroner arter spazmına neden olabilmektedir. Kalp spazmında, damarda ortaya çıkan tıkanıklık, ani ve geçici damar büzülmesi (vazospazm) bağlı olarak gelişmektedir.

• Ateroskleroz, atardamarlarda plakla biriktiğinde ve daraldığında.
• Yüksek kan basıncı varsa.
• Yüksek kolesterol varsa.
• Çoğu zaman da bazı etkenler spazmı tetiklemektedir.

Kalp spazmının belirtileri nelerdir?

Koroner arter spazmı çoğu zaman bir belirti vermeden sincisi ilerleyerek ortaya çıkmaktadır. Hafif göğüs ağrısı spazmın başında ortaya çıkan bir belirtirdir. Dinlenme sırasında, genellikle gece yarısından sonra veya sabahın erken saatlerinde, göğsünün sol tarafındaki ağrıyla kendini belli etmektedir. Koroner arter spazmı gece uykudan uyandırmakta, yılda birkaç kez veya günde birkaç defa tekrarlanabilmektedir.

• Baş dönmesi varsa.
• Bayılma (senkop) söz konusuysa.
• Kalp çarpıntısı hissedilir derecedeyse.
• Mide bulantısı veya hazımsızlık (dispepsi) varsa.
• Nefes darlığı (dispne) yaşanıyorsa.
• Hafif dereceli terleme varsa.

Kalp spazmı ne kadar sürer?

Koroner arter spazmlarının uzunluğu kişinin yaşı ve sağlık durumuna göre değişebilmektedir. Yapılan araştırmalarda genelde 5 ila 30 dakika arasında sürdüğü belirlenmiştir.

Kalp spazmı nasıl teşhis edilir?

Kalp spazmını teşhis etmek için alınacak hekim tarafından alınacak öykü ve yapılacak fizik muayene çok önemlidir. Uzman hekimlerin önereceği bazı testlerin yapılması gerekebilir. Bunlardan bazıları;

• Ekokardiyografi (yankı testi) kalbin görüntülerini çekmek için ses dalgalarını kullanılmaktadır. Ses dalgaları sayesinde kalbin iç yapısının incelenmesi ve değerlendirilmesi işlemine verilen isimdir.
• Elektrokardiyogram (EKG) kalpteki elektrik sinyallerini ölçmek için kullanılan bir testtir. Kalbin kasılması sırasında ortaya çıkan elektriksel aktivite grafiğe dönüştürülür.
• Koroner anjiyografi, kanın kalp atardamarlarından nasıl aktığını izlemek için özel bir boya yardımıyla görüntülemenin yapılmasıdır.
• Ayrıca hastayı takılacak bir monitör sayesinde (Holter cihazları) günlük kalp aktivitesi gün boyu de kaydedilmektedir.
• Hastaların öyküleri ve muayene bulgularına göre önerilen bu testlerde belirgin bir damar tıkanıklığı olmaması, kalp yakınması için tipik öykünün alınması halinde şikayetlerin koroner spazm ile ilişkili olduğu düşünülebilir.

Kalp spazmının tedavisi var mı?

Tedavinin amacı spazmları önlemek ve göğüs ağrısını hafifletmektir. Spazmınız varsa, etken maddesi nitrogliserin olan ilaç, kan akışını iyileştirmek ve göğüs ağrısını hafifletmek için verilmekte ve atardamarları genişletmektedir. Kalp spazmı tedavisi, koroner anjiyografi öncesi verilen kalp koruyucu ilaç tedavisi ile başlamaktadır. Uzun süreli spazmları önlemek için de uzman kardiyolog bir gruptaki ilacı reçete edebilmektedir.

Amlodipin, diltiazem veya nifedipin gibi kalsiyum kanal blokerleri arterleri gevşeterek belirli bir rahatlama sağlamaktadır. Atorvastatin veya simvastatin gibi statinler kolesterolü düşürerek spazmların önlenmesine katkı sunabilmektedir..

Bazen, koroner arter spazmları kalbin alt odacıklarında düzensiz bir kalp ritmine (ventriküler aritmi) yol açabilmektedir. Ventriküler aritmi varsa, uzman kardiyolog ciddi komplikasyonları önlemek için implante edilebilir bir kardiyoverter defibrilatör (ICD) önerebilmektedir. ICD’ler, kalp atışınızı düzenli bir ritimde tutmak için elektrik sinyalleri kullanan ve ani kardiyak nedenli yaşam kayıplarını önlemek için geliştirilmiş olan cihazlardır.

Kalp spazmı sırasında ne yapılmalı?

Uzun süren koroner arter spazmları kalp krizine neden olabilmektedir. Spazmlar hızlı ve ağrısız gerçekleşebilmektedir. Göğüs ağrısı da dahil diğer kalp krizi belirtileri varsa hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekmektedir.

Kalp spazmı ile anjina arasındaki fark nedir?

Koroner arter spazmları anjina olarak bilinen göğüs ağrısına neden olabilmektedir. Kolesterol plakından kaynaklanan arter tıkanıklığı, anjinanın daha yaygın bir nedeni olsa da, koroner spazmlar da vazospastik anjina adı verilen göğüs ağrısına yol açabilmektedir. Plak kaynaklı anjinadan farklı olarak, vazospastik anjina sıklıkla dinlenme sırasında ortaya çıkmaktadır.

Kalp spazmı ile kalp krizi arasındaki fark nedir?

Kalp spazmı ile kalp krizi birbirinden farklıdır ancak sıklıkla birbirine karıştırılmaktadır. Bu iki terim birbirinin yerine de kullanılmaktadır. Kalp spazmında damar tıkanıklığının sebebi pıhtı değil; ani ve geçici damar daralmasıdır.

Kalp spazmı risk faktörleri nelerdir?

• Yüksek tansiyon.
• Kolesterol yüksekliği.
• Stres faktörü.
• Damar tıkanıklığı.

Kalp Spazmı İle İlgili Sık Sorulan Sorular

Kalp spazmı EKG’de belli olur mu?

Kalp spazmı geçiren hastalarda EKG çoğu zaman normal olabilmektedir. Diğer taraftan EKG’de T negatiflikleri, ST segment çökmesi veya geçici ST segment yükselmesi görülebilir. Nadiren, kalp spazmı geçiren hastaların EKG’sinde ventrikül kaynaklı ritim bozukluğu saptanabilir.  

Kadınlarda kalp spazmı belirtileri nelerdir?

Genel belirtilerle aynıdır. Göğüs ağrısı, efor ile ortaya çıkabildiği gibi istirahat halindeyken de olabilir. Göğüs ağrısı sıkıştırıcı tarzdadır ve 20 dakikadan uzun sürebilir. Göğüs ağrısına ani terleme, halsizlik ve ölüm korkusu eşlik edebilmektedir

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.