Yükleniyor
Tıbbi adı hemoptizi olan balgamdan kan gelmesi, üst solunum yolu ve akciğerlerde enfeksiyon, tahriş ya da hastalık sonucu, akciğerler veya bronşit tüplerden kanın öksürülmesi durumu için kullanılan kullanılan tıbbi terimdir. Hafif ya da ciddi bir durumun göstergesi olabilir. Hemoptizi genellikle sağlığı tehdit etmese de öksürdüğünüz kan geliyorsa mutlaka uzman doktora danışmanız gerekebilir.
Halk arasında kan öksürülmesi olarak da bilinen hemoptizi, akciğerde kan pıhtısı veya bronşiyal kanama sebebiyle akciğerlerden ya da bronşiyal tüplerden çıkan kanın tükürülmesidir. Her kanlı balgam ya da kan tükürmek hemoptizi olmayabilir. Burun içi kanamaları, boğaz bölgesindeki tahrişler de ağızdan kan gelmesine neden olur. Bunu ayırt etmenin en belirgin yolu ise kanamanın akciğerden kaynaklı olup olmadığının tespit edilmesidir.
Hava yolu kanaması nedeniyle ortaya çıkan hemoptizi, öksürmeyi içermemektedir. Bu durum akciğer kanseri, tüberküloz, bronşit ve pnömoni gibi enfeksiyon içeren hastalıklar nedeniyle ortaya çıkar. Kan eğer akciğerlerden veya bronşiyal tüplerden geliyorsa hemoptizi olarak tanımlanır.
Hemoptizi, 24 saat süresince çıkardığın kan miktarına göre türlere ayrılır. Bu türler şu şekilde sıralanabilir:
Hayatı tehdit edici ya da masif hemoptizi: 100 mililitre (mL) kan ile 600 mL'nin üzerinde kanın dışarı atılması durumunda masif hemoptizi görülür.
Hayatı tehdit etmeyen veya masif olmayan hemoptizi: Aynı zamanda orta ya da submasif hemoptizi olarak da bilinmektedir. 20 ila 200 mL kan öksürüldüğü durumlarda görülür.
Yetersiz veya hafif hemoptizi: 20 mL'den az, bir çorba kaşığı kadar kanlı balgam görüldüğü durumdur.
Kanlı balgam nedenleri üst solunum yolu enfeksiyonları, bronşit veya pnömoni gibi enfeksiyonlar, bronşektazi, verem(tüberküloz), pulmoner veya bronşiyal kanama gibi akciğeri etkileyen her türlü akciğer rahatsızlığına bağlı olarak ortaya çıkabilen tahriş veya hastalıklardır.
Kanlı balgamın nedenleri şunlardır:
Hemoptizinin (kanlı balgam) altında yatan en yaygın nedenlerden biri bronşittir. Özellikle akut veya kronik bronşit, solunum yollarının iltihaplanmasına yol açarak kanlı balgama sebep olabilir.
Akciğer kanseri, kanlı balgamın altında yatan önemli ve ciddi nedenlerden biridir. Tümörlerin bronşları tahriş etmesi veya zarar vermesi sonucu hemoptizi meydana gelebilir.
Tıbbi adıyla pulmoner emboli olan akciğer arterlerine pıhtı atması, akciğer dokusunun kan akışını engelleyerek hemoptiziye neden olabilir.
Bir akciğer hastalığı olan zatürre (pnömoni), akciğer dokusunun enfeksiyonu olup, iltihaplanma ve doku hasarı nedeniyle kanlı balgama yol açabilir.
Bir diğer ciddi akciğer hastalığı olan kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) da solunum yollarında hasar ve iltihaplanma nedeniyle kanlı balgam yaşanmasına neden olabilir.
Bazı durumlarda kanlı tükürük nedeni bulunamayabilir, ortalama olarak 6 ay içerisinde geçebilmektedir.
Hemoptizinin en belirgin belirtisi kanlı balgamın yanında şunlarda görülebilir:
Kanlı balgam tıbbi adıyla hemoptizidir. Bu durum solunum yollarından gelen kanın öksürükle birlikte atılması durumunu ifade eder. Hemoptizi veya kanlı balgam adı verilen bu durum, hafif enfeksiyonlardan ciddi sağlık sorunlarına kadar çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. En yaygın nedenler arasında bronşit, pnömoni ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi solunum yolu enfeksiyonları yer alır.Bu enfeksiyonlar, solunum yollarında iltihaplanmaya yol açarak kanlı balgama neden olabilir.
Kanlı balgamın daha ciddi nedenleri arasında ise akciğer kanseri yer alır. Bu hastalıkta tümörler, solunum yollarında kanamaya sebep olabilir. Ayrıca, tüberküloz gibi enfeksiyonlar da hemoptiziye yol açabilir. Pulmoner emboli, yani akciğerlere pıhtı atması durumu da kanlı balgamın sebeplerinden biri olarak gösterilir. Bronşektazi gibi solunum yollarının genişlemesiyle karakterize hastalıklarda da hemoptizi görülebilir.
Yaygın olmasa da daha nadir durumlarda, parazit enfeksiyonları, örneğin paragonimiyazis, kanlı balgama sebebiyet verebilir. Ayrıca bazı ilaçların kullanımı, kanın pıhtılaşmasını engelleyerek kanama riskini artırabilir ve bu da hemoptiziye yol açabilir.
Kanlı balgam, altta yatan nedenin ciddiyetine bağlı olarak acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Eğer kişi büyük miktarda kan tükürüyorsa, nefes darlığı, göğüs ağrısı veya baş dönmesi gibi ek semptomlar yaşıyorsa, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurması önemlidir. Bu nedenle, kanlı balgamın nedeni belirlenmeli ve uygun tedavi planı oluşturulmalıdır.
Hemoptizi, kanama miktarına ve yoğunluğuna göre farklı teşhis yöntemleri uygulanabilir. Uzman doktor ne kadar kan öksürdüğünüze, belirtilerinize ve kaç kez öksürdüğünüze bakarak size yönelik teşhis yöntemlerini sunabilir. Bir sorunu tespit etmek istiyorsanız göğüs röntgeni ya da BT taraması yaptırmanız istenir. Bunun yanında hava yolları ve akciğerlerin tespiti için bronkoskopi yapılabilir. Kan testleri ve tükürüğünüzdeki enfeksiyona da bakılarak bakteriler tespit edilebilmektedir. Hemoptizi teşhisinde kullanılabilecek tanı ve testler şöyle sıralanır:
Hayatı tehdit eden ya da masif hemoptizi durumunda uzman doktor sizi yoğun bakım ünitesine alarak şu tedavileri uygulayabilir:
Kanamanın kaynağı bulunduğunda uzman doktor şu yöntemleri de uygulayabilir:
Balgamdan kan gelmesi, genellikle zatürre, bronşit, bronşektazi, verem ve akciğer kanseri başta olmak üzere üst solunum yolu enfeksiyonları ve akciğer hastalıklarının belirtisi olarak yaşanan bir durumdur.
Öksürdüğünüzde ağızdan kan gelmesi ya da kanlı balgam görülmesi tehlikeli olarak kabul edilebilir. Bu durum akciğer hastalıklarının ya da başka bir hastalığın bir belirtisi olarak görülebilir.
Boğaz enfeksiyonu, akut veya kronik bir şekilde görülen üst solunum yolu enfeksiyonları arasına girer. Boğaz enfeksiyonunda görülebilecek belirtiler arasında çok yaygın olmasa da kanlı balgam yer alabilir. Enfeksiyona karşı ilaç tedavisiyle kanlı balgam da son bulabilir ancak daha uzun süren şiddetli kanamalar da mutlaka bir doktor kontrolü gerekir.
Balgamdan kan gelmesi yani balgamda kan görülmesi, akciğerlerden ve boğazdan gelen mukusun kanlı olmasıdır. Sıklıkla, uzun süre öksürme, enfeksiyon, bronşit, bronşektazi, zatürre, verem veya akciğer kanseri sonucu yaşanır.
Sigara kullanımı kısa vadeli olarak balgamda kan görülmesine yol açabilir. Bu durum akciğerdeki hava yollarını tahriş etmesinden kaynaklanabilir. Ancak uzun süreli sigara tüketimi sonrası kanlı balgam görülmeye başlandıysa bu durum ciddiye alınmalı ve doktora gidilmelidir.
Kanlı balgam ya da tükürük görülüyorsa öncelikle bunun altında yatan nedenin araştırılması gerekir. Araştırılma yapıldıktan ve hastalık tespit edildikten sonra duruma göre tedavi uygulanır.
Hemoptizi belirtileri görüldüğünde Göğüs Cerrahisi ya da Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurulması gerekir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 8 Nisan 2025
Yayınlanma Tarihi: 22 Mart 2025
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
