Kronik hastalıklar, kanser, kalp yetmezliği gibi hastalıklar hayat boyu tedavi gerektirebilir. Kişiler kronik hastalıklarla mücadele ederken, tedavi uygulamaları, hastane ziyaretlerinden yorularak psikolojik açıdan etkilenebilir. Bu durum hastalığın seyrini de etkileyerek kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olur. Kronik hastalıkları olan kişiler sürekli tedavi sürecinde yer aldıklarından hastane ve ev arasındaki alanda destek almak isteyebilir. Palyatif bakım, hayat boyu tedavi sürecinde olan hastaların yaşam kalitesini yükseltmek, hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabilecek olumsuzlukları azaltmak amacıyla tercih edilmektedir. Palyatif bakım, bir kişinin kendisi ve ailesi için yaşam kalitesine odaklanarak mevcut bakımını iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu bakım süreci özel eğitilmiş doktor, hemşire ve diğer uzman ekipler tarafından sağlanır. Memorial Bahçelievler Hastanesi Uzmanları palyatif bakım hakkında bilgi verdi.
Palyatif bakımdan kimler yararlanabilir?
Palyatif bakımdan, demans, parkinson hastalığı, kalp yetmezliği, kanser, akciğer hastalıkları ve diğer ciddi hastalığı olan kişiler faydalanmaktadır. Palyatif bakım, hastalık sürecinde herhangi bir aşamada destek olabilir, bu süreç hastalığın teşhisinden hemen sonra sağlanmaktadır. Hastaların semptomlarının azalmasını ve yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen palyatif bakım, kişilerin tıbbi tedavi seçeneklerini anlamalarına da yardımcı olmaktadır. İleri yaş sağlığı bakımı aynı zamanda genel rahatsızlık yaşayan yaşlı kişilere de destek olabilir.
Palyatif bakım ekibini kim oluşturur?
Sosyal, duygusal ve pratik destek sağlamayı amaçlayan palyatif bakım ekibi, doktorlardan oluşan farklı alanlarda çok sayıda profesyonelden oluşmaktadır. Palyatif bakım uzmanı, doktor, hemşire, sosyal hizmet, beslenme uzmanları palyatif bakım ekibinde yer alır. Palyatif bakım ekibi kişinin hastalığının derecesine, bakım ihtiyacına göre belirlenmektedir.
Palyatif bakım şartları nelerdir?
Palyatif bakım, destekleyici bakım olarak da tanımlanarak ciddi hastalığa sahip olanların ihtiyacına göre belirlenebilir. İleri yaşta kronik hastalığı olan bireyler palyatif bakıma ihtiyaç duyabilir. Palyatif bakım, hastanede, sağlık kuruluşların ya da bakım evlerinde uygulanabilir. Yatağa bağımlı ve kendi besinini tüketemeyen, idrar tutamama, yatak yaraları sorunlarının olması palyatif bakımda öncelikli hastalar arasında yer almaktadır. Bunun yanında kanser hastaları, demans, nörolojik hastalıklar ve kas hastaları da palyatif bakımdan yaralanabilir. Ciddi sağlık sorunu yaşayan her yaştan bireye de palyatif bakım hizmeti sunulabilir.
Palyatif bakım hangi hastalıklara bakar?
Palyatif bakım, ciddi hastalığa sahip olanların yaşam kalitesini artırmayı amaçlamaktadır. Yetişkin, çocuk, yaşlı kişiler palyatif bakım desteği alabilmektedir. Palyatif bakım uygulanan hastalık türleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kanser
- Kalp hastalıkları
- Böbrek yetmezliği
- Felç (inme)
- Kas ve sinir hastalıkları
- Kök hücre nakli gerektiren kan ve kemik iliği hastalıkları
- Kronik akciğer ve karaciğer hastalıkları
- Alzheimer hastalığı ve demans
- Parkinson hastalığı
- Doğumsal hastalıklar
Palyatif bakım hangi tedavi ve destekleri kapsar?
Kronik hastalıkları sebebiyle tam olarak iyileşemeyen ya da yaşam sonunda desteğe ihtiyacı olan hastalara yardım etmeyi amaçlayan bir tıp alanı olan palyatif bakım şu tedavi ve destekleri kapsamaktadır:
- Hastada, hastalığından kaynaklı istenmeyen yan etkilerinin giderilmesi
- Ağrıların hafifletilmesi
- Solunumun rahatlatılması
- Mide bulantısı, ishal, kilo kaybı, uykusuzluk, depresyon gibi semptomların kontrol altına alınması
- Beslenme desteğinin sağlanması
- Hastanın psiko-sosyal ve manevi gereksinimlerinin karşılanması
- Hasta ve ailesinin eğitilmesi
- Hastanın son dönem bakımı
Palyatif bakımda ne yapılır?
Palyatif bakım, sağlık profesyonelleri tarafından hastanın sağlık durumu ve ihtiyacına uygun olarak yapılmaktadır. Hastanın belirtileri doğrultusunda, tedavi planı oluşturularak uygulanmaktadır. Bu tedavi planıyla birlikte hastanın yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir. Palyatif bakımda ağrılar, depresyon, mide bulantısı, uyku problemleri, yorgunluk gibi semptomların hafifletilmesi amaçlanmaktadır. Hastanın tedavi sürecinde, ciddi hastalığa sahipse ya da yaşamın sonuna doğru yaklaşılan bir dönemdeyse palyatif bakım ekibi, aile tarafından verilen kararla destek oluşturur. Aynı zamanda rehabilitasyon, nefes teknikleri, psikolojik terapiler de palyatif bakım içerisinde yer almaktadır. Palyatif bakım ekibi gerekli gördüğü durumlarda tıbbi birimlerle konsültasyon yaparak, bu birimlerle koordineli olarak ilerleyebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 28 Ağustos 2023
Yayınlanma Tarihi: 14 Eylül 2022
