Şeker (Diyabet) Hastaları Nasıl Beslenmeli?

Diyabet Hastalığı Nedir?

Diyabet, diğer bir ismiyle şeker hastalığı, olarak tabir edilen diabetes mellitus; insülin hormonunun salgılanamaması, yeterli miktarda sağlanmaması ya da etkisiz olması hallerinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın en önemli belirtileri:

• Ağız kuruluğu ve çok su içme ihtiyacı
• İdrar yolu enfeksiyonları
• Gece idrara kalkma
• İyileşmeyen yaralar
• Anormal kilo alma ya da kilo kaybı şeklinde sıralanabilir.

Şeker Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Beslenme, diyabet tedavisinin en önemli parçalarındandır. Dolayısıyla kişilerin sık aralıklarla ve düzenli bir biçimde beslenmesi gereklidir. 

Diyabetli bireylerin yeterli ve dengeli beslenebilmeleri için tüm besin ögelerinden önerilen miktarda, enerji ihtiyaçlarına göre almaları gerekir. Öğün atlamak sakıncalıdır. Öğün düzeni üç ana ve üç ara öğün şeklinde, az ve sık aralıklarla planlanmalıdır. Birey porsiyon kontrolünü yaşına, cinsiyetine ve kilosuna uygun olmalı genel sağlık durumu ve günlük aktivitesine göre belirlenmelidir.

Lifli gıdalar kanda bulunan şeker düzeyini kontrol eder. Şeker hastası diyeti içerisinde tüketilen besinlerin lifli gıdalar içerisinden seçilmesi gerekir. Bu sayede insülin salgılanması artırılır ve diyabet riski düşer. 

Karbonhidratlar kan şekerini diğer gıdalara kıyasla daha fazla yükseltir. Bu nedenle diyabet hastalarının karbonhidratı kontrollü bir şekilde tüketmesi gerekir. Birey günlük enerji ihtiyacının yarısını karbonhidratlardan karşılamalıdır. 

Şeker Hastalarının Yiyebileceği Gıdalar Nelerdir?

Kan şekerinin dengelenmesi adına ana öğünlerde mutlaka yoğurt, ayran, cacık gibi besinler tüketilmelidir. Bu tercih kan şekerinin hızlı yükselmesi ve inmesini engelleyerek kan şekerini kontrol altında tutmayı kolaylaştırır. Yine glisemik endeksi düşük, kan şekerini yükseltmeyen pirinç pilavı yerine bulgur pilavı, üzüm yerine elma tüketilmelidir. Ana öğünlerde mutlaka esmer ekmek tüketilmelidir. 

• Az yağlı veya yağsız yoğurt gibi süt ürünleri
• Brokoli, havuç, yeşillik, biber ve domates gibi sebzeler
• Portakal, kavun, meyveler, elmala ve muz gibi meyveler
• Tam tahıllı ürünler
• Bulgur pilavı

Şeker Hastaları Hangi Besinleri Tüketmemeli?

Kan şekerini bozan tereyağı, iç yağ, kuyruk yağı, salam, sosis, sakatat, yağlı besinler ve kızartmalar şeker hastaları tarafından tüketilmemelidir. Paketli gıdalardan uzak durulmalıdır. Tatlı, pasta, kek, börek gibi içerisinde basit şeker bulunan gıdalar tüketilmemeli ve tuzdan uzak duurlmalıdır.

Diyabet Hastalığında Şeker Tüketiminin Sınırlandırılması

Diyabet hastalığında şeker tüketimine özellikle dikkat edilmesi ve kısıtlandırılması çok önemlidir. Fazla şeker tüketimi çeşitli hastalıklara sebep olabilir. 

Hastalar, şekeri mümkün olduğu kadar hayatlarından çıkarmalılardır. Ana enerji kaynaklarından olan şekerin yerine karbonhidrat konulması doğru olur. Bununla beraber günlük kalori ihtiyacı ve kan şekeri dengeye alındığı takdirde şeker hastaları da tatlı tüketebilirler. 

Rafine şekerden uzak durmak için şeker isteğinin başka şekillerde giderilmesi gerekir. Şeker isteğini azaltmanın en etkili yolu tarçındır. Suyunuza bir adet çubuk tarçın atarak şeker isteğinizi azaltabilirsiniz. 

Diyabet Hastalarında Beslenme İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Diyabet hastaları şeker yiyebilir mi?

Diyabetliler sakkaroz ve aynı sınıfta bulunan şekerleri kullanmamalıdırlar. Bunun yerine kimyasal tatlandırıcıları tercih edebilirler. 

Şeker yerine alternatif olarak hangi tatlandırıcılar kullanılabilir?

Şeker hastalarının şeker yerine tatlandırıcı kullanması gerekir. Tablet ve toz halinde kullanılabilen aspartam şeker yerine kullanılan bir alternatif olabilir.

Diyabet hastaları tatil ve özel etkinliklerde nasıl beslenmeli?

Özel gün ve tatillerde yüksek kalorili yemek istendiğinde diğer öğünlerle dengeleme yoluna giderek günlük kalori ihtiyacı tamamlanmalıdır. 

Tip 2 diyabet hastaları nasıl beslenmeli?

Tip 2 diyabet hastaları kan şekerleri dengede tutmak üzerine bir beslenme programına uymalılar. Bunun için az ve sık beslenmeli, uzun süre aç kalmamalılar. Şeker hastalığına iyi gelen lifli ve antioksidan içeren gıdaları tüketmeye özen göstermeliler.

Şeker hastalığına iyi gelen besinler nelerdir?

Şeker hastalığına ıspanak, brokoli, zeytinyağı, tatlı patates, yaban mersini, domates, tarçın, hurma gıdaları iyi gelir.

Şeker hastaları hangi meyveleri yiyebilir?

Fazla miktarda meyve yemek kan şekerinde ciddi yükselmelere sebep olabilir. Bu sebeple meyve tüketiminde porsiyon kontrolüne dikkat edilmesi gerekir. Bireyler; çilek, yaban mersini, karadut, portakal, mandalina gibi antioksidan kaynaklı meyveleri tüketebilir.

Şeker hastaları hangi ekmeği yemeli?

Hastaların beyaz ekmekten uzak durmaları gerekir. Beyaz ekmek yerine yüksek oranda life sahip tam buğday, yulaf, kepek ekmekleri diyabetli bireyler için en uygun seçim olacaktır.

Kan şekerini düzenleyen yiyecekler nelerdir?

Kan şekerini düzenleyen besinlerden bir tanesi tarçındır. Suya tarçın eklenmesi kan şekerinin düzene girmesinde büyük önem arz eder. Yoğurt ve yoğurt ürünleri de kan şekerini düzene sokar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.