Kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen ve hareket alanını kısıtlayan durumlardan biri de eklem ağrısıdır. Tıbbi olarak artralji olarak da adlandırılan eklem ağrıları, çeşitli yaralanmalar, kas zorlanmaları ve bazen de psikolojik temelli gerçekleşir. Genellikle hafif şekilde seyren eklem ağrısının şiddetinin arttığı durumlarda doktora başvurmaktan çekinilmemeli, altında başka bir neden yatıyorsa belirlenmeli ve tedavi sürecine başlanılmalıdır.
Eklem Ağrısı (Artralji) Nedir?
Eklem ağrısı, yaralanma, enfeksiyon, hastalık veya iltihaplanmanın sonucu olarak eklemlerin şişmesi ve yanması ile genellikle el, ayak, kalça, diz ve omurgalarda hissedilen ağrılardır. Tıbbi olarak artralji olarak tanımlanan eklem ağrısı, vücutta birden fazla noktada meydana gelirse bu durum poliartralji olarak adlandırılır. Dizler, el ve ayak bilekleri, sırt gibi eklemlerin olduğu bölgelerde yaşanan eklem ağrıları keskin bir şekilde yaşanabilir.
Eklemlerin vücutta kemiklerin düzenli bir şekilde hareket etmesini sağlaması gibi önemli bir görevi bulunur ve oluşan yaralanmalar, ağrılar ve bozulmalar eklem ağrıları oluşumuna sebebiyet verir. Yaralanma, travma, yoğun egzersiz ve enfeksiyonla birlikte ilaca veya herhangi bir yiyeceğe karşı alerji durumlarında da ortaya çıkan eklem ağrıları, kişinin yaşadığı hayata bağlı olarak psikolojik kökenli de olabilir.
Genellikle hafif seyreden ancak şiddetli vakaların meydana geldiği eklem ağrısı durumlarında başka tıbbi nedenler oluşabilir. Bu nedenler daha sağlıklı belirlenmesi için doktor ekstra testler isteyebilir.
Eklem Ağrıları Neden Olur?
Eklem ağrısının yaygın nedenleri artrit, bursit ve kas ağrısı gibi aşınma, yıpranma ve sıvı keselerinin iltihaplanması yanı sıra gut hastalığı, yoğun egzersiz, burkulma ve yaralanmalardır. Eklemlerde oluşan iltihaplanma, eklem sıvısının azalması ve eklem dokusunun güç kaybetmesi sonucu meydana gelen eklem ağrısına yaş ve kilo gibi risk faktörleri de eşlik eder. Eklem ağrısına neden olan durumlar aşağıdaki gibidir:
- Osteoartit: Kıkırdakların aşınmasıdır. Bu da eklemlerin sertleşmesine neden olur ve daha çok orta ve ileri yaşlarda ortaya çıkar.
- Romatoid artrit: Eklemlerde şişlik ve ağrıya sebebiyet verir.
- Gut hastalığı: Gut hastalığında vücut kristalleri eklemlerde toplanır ve bu da şişlik ve şiddetli ağrı ile sonuçlanır. En sık baş parmakta görülür.
- Tendinit: Tendon ya da kemik ve kası birbirine bağlayan noktaların iltihaplanmasına tendinit denir.
- Bursit: Aşırı kullanıma bağlı olarak daha çok kalça, diz, dirsek veya omuzda görülür.
- Eklem ve normal enfeksiyonlar: Septik artrit gibi eklem enfeksiyonları. Yine vücuttaki enfeksiyonlara bağlı kırgınlık ve ateş eklem hareketlerini daha sancılı hale getirebilir.
- Yaralanmalar: Burkulma, çıkık ve kırık nedeniyle oluşan yaralanmalar
- Kemik kanseri
- Fibromiyalji
- Paget kemik hastalığı
- Kireçlenme
- Viral hastalıklar
- Romatizmal ateş
- Sjögren gibi bağışıklık bozuklukları
- İlaç veya besine karşı reaksiyon
- Dejeneratif hastalık
- Hipotiroidizm
- Yaş
- Obezite
- Yoğun egzersiz
- Sigara kullanımı
Bu nedenlerin yanı sıra çevresel faktörler de eklem ağrısı vakalarının nedenleri arasında sayılır. Hava değişimi eklem ağrısını olumsuz anlamda tetikleyebileceği gibi olumsuz etkilere yol açar. Çevresel faktörle birlikte psikolojik faktör de eklem ağrılarında etkilidir. Yoğun stres altında yaşayan insanların vücutta ağrılar meydana geldiği gözlenmiştir.
Eklem Ağrısı Türleri Nelerdir?
Eklem ağrıları daha çok diz, omuz, kalça, ayak bileği ve ayak parmakları, el, dirsek ve boyunda görülür.
Çene Eklemi Ağrısı
TME rahatsızlığı olarak da adlandırılan çene eklemi ağrısı, çene eklemlerinde oluşan bozulmalar sonucu meydana gelen ağrıdır. Yüzü kontrol eden kas yapısını etkileyen TME bozuklukları, çene ekleminin yapısını bozmakla birlikte çene eklemi ağrısı oluşumuna sebebiyet verir. Kişi, sağ veya sol çene ağrısı yaşadığında bunun altında yatan temel sebep TME rahatsızlığıdır. Bunun yanı sıra diş sorunları da çene eklemi ağrısının nedenleri arasında sayılabilir.
Hafif sıcak havluyla yapılacak bir masaj, ağrı kesici ve kas gevşeticiler, diş sıkmasını önleyen sert plaklar, stres yönetimi ve daha ileri vakalarda uygulanacak cerrahi müdahale; çene eklemi ağrısına iyi gelen yöntemler olarak bilinir.
Kalça Eklemi Ağrısı
Kalça eklemi ağrısı; kalça eklemlerinde yaşa, kiloya, iltihaplanmaya, kireçlenmeye ve yaralanmalara bağlı olarak hareketli veya hareketsizken meydana gelen ağrılardır. Yaşlanmanın etkisiyle meydana gelen kalça kırılmaları da kalça eklemi ağrısının nedenleri arasındadır. Kalçanın önü, arkası ve dış tarafına vuran ağrılar kasık bölgesinde de görülebilir. Çene eklemi ağrıları bazen dize kadar da yayılabilir.
İlaçlar, kas gevşeticiler, fizyoterapi ve cerrahi müdahale uygulanarak yapılan tedaviler kalça eklemi ağrısının iyileşmesi için tercih edilir. Evde yapılacak hafif egzersizler ve yürüyüş de kalça eklemi ağrısının önüne geçer.
Parmak Eklemi Ağrısı
Parmak eklem ağrısı, parmaklarda meydana gelen iltihaplanma, kireçlenme, artrit, diyabet ve kas-iskelet problemleri gibi nedenler sonucunda parmak eklemlerinde yaşanan ağrıdır. Ağrının dindirilmesi için soğuk ve sıcak kompresler uygulamanız tedavi sürecinde işinize yarayacaktır. Esneme hareketleri ve hafif egzersizler de parmak eklem ağrısı tedavisinde uygulanacak yöntemler olarak sayılır.
Eklem Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Astralji olarak da adlandırılan eklem ağrısının vücuttaki en yaygın belirtisi eklem bölgelerinde meydana gelen hafif veya şiddetli şekilde seyreden ağrıdır. Eklem ağrıları bazen hareket kabiliyetini neredeyse tamamen kısıtlayabilecek noktaya gelebilir. Hareket ettiğinde birbirine sürten, yanma, zonklama veya gıcırdama hissi veren eklemlerde oluşan ağrının belirtileri şunlardır:
- Eklemlerde sertleşme
- Özellikle geceleri artan ağrı
- Eklemlerde kızarıklık ve şişlik
- Hareket kısıtlılığı ve uyuşma
- Eklemleri katlama ve bükmede zorlanma (özellikle sabahları)
- Karıncalanma ve uyuşma
Bu belirtiler eklem ağrısı yaşayan kişilerde genellikle görülen semptomlardır. Ancak ağrının seyrine göre belirtilerin yoğunluğunun değiştiği görülür. Evde uygulanabilecek doğal yöntemler veya doktor kontrolünde gerçekleştirilecek tedaviyle eklem ağrısının önüne geçilir. Ancak dikkate alınmayan ve daha da şiddetlenen eklem ağrıları zamanla daha da olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Eklem Ağrısı Nasıl Geçer? Eklem Ağrılarına Ne İyi Gelir?
Eklemlerde oluşan ağrıyı geçirebilmek için evde uygulanabilecek yöntemler bulunmaktadır. Sıcak-soğuk kompres, ılık bir banyo, masaj ve esneme hareketleri ve dinlenme başta olmak üzere eklem ağrılarına iyi gelen yöntemler şunlardır:
- Sıcak-soğuk kompres
- Dinlenme
- Su ve hafif esneme egzersizleri
- Ilık bir banyo
- Masaj
- Topikal kremler
- İbuprofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler
- Kilo vermek
- Yoga ve meditasyon
- D vitamini ve Omega-3 yağ asitleri
- Zerdeçal
- Hardal yağı gibi uçucu yağlar
- Hatmi çiçeği çayı
Eklem Ağrısı Teşhisi
Eklem ağrısı tedavisi için öncelikle ağrının altında yatan nedenin doktor tarafından belirlenmesi gerekir. Belirlemenin yapılması için bazı testler ve uygulamalar yapılır.
Aşağıdaki uygulamalar eklem ağrısı teşhisinde başvurulan tanı yöntemleridir:
- Fiziksel muayene
- Tam kan sayımı
- MR, BT ve eklem röntgeni
- Test ve kültür için eklem sıvısının çıkarılması
- Sedimantasyon oranı
- Antikor testleri
- Eklem dokusu biyopsileri
Eklem Ağrısı Tedavisi
Eklem ağrılarının nedeni teşhis edildikten sonra özellikle daha ciddi vakalarda bazı tıbbi tedavi yöntemleri uygulanır.
Eklem ağrısı tedavisinde uygulanan tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Eklem değiştirme veya rekonstrüksiyon ameliyatı
- Biyolojik ilaçlar
- Enfeksiyon kaynaklı durumlarda antibiyotik ve cerrahi drenaj (hastaneye yatış)
- Ağrılar için fizik tedavi uygulaması
- Antiviral ilaçlar
- Topikal krem ve merhemler
Özellikle şiddetli belirtiler gösteren ve geçmeyen eklem ağrıları için vakit kaybetmeden doktora başvurmalı ve tedavi sürecine başlamalısınız. Geçmeyen eklem ağrıları bilinen nedenlerin aksine başka durumların habercisi olabilir.
Eklem Ağrısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Eklem ağrıları nerelerde olur?
Eklem ağrıları vücudun bilek, omurga, dirsek, parmak, diz, omuz ve kalça bölgesindeki eklemlerde meydana gelir. Yaşlı kişilerde daha sık görülen eklem ağrıları yaş, kilo ve hareket alanına göre değişkenlik gösterir.
Eklem ağrısı nelere yol açar?
Vücudun çeşitli eklem bölgelerinde yaşanan eklem ağrısı, kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkiler ve özellikle hareket kısıtlılığı yaratır. Hareket etmede güçlük çeken birey, bunun dışında uyku problemleriyla karşı karşıya kalabildiği gibi ağrının meydana getirdiği stresle de başa çıkmak zorunda kalır.
Eklem ağrıları için hangi doktora gidilir?
Eklem ağrısı yaşayan kişiler, ortopedi bölümü uzmanlarından randevu alabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 3 Mayıs 2024
Yayınlanma Tarihi: 10 Temmuz 2023