Yükleniyor

Zerdeçal Nedir? Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?

Zerdeçal Nedir? Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?

Zerdeçal, zencefil familyasından olan, içeriğinde kurkumin bileşiğini barındıran, sağlık açısından birçok fayda sunan, Hindistan yarımadası ve Güneydoğu Asya'ya özgü çok yıllık, rizomlu, otsu bir bitkidir. Sindirim ve karaciğer problemleri, cilt hastalıkları, yaraları ve enfeksiyonu tedavi etmek için antiinflamatuar özellikleri sayesinde öne çıkan zerdeçal aynı zamanda çok sayıda vitamin, mineral ve uçucu yağlar içermektedir. Hint safranı olarak da bilinen zerdeçalın kök sapı mutfaklarda baharat olarak kullanıldığı gibi geleneksel tıpta da faydalarına başvurulan bir bitkidir.

İçindekiler

Zerdeçal Nedir?

Zencefil ailesinden olan zerdeçal, kurkumin bileşiği ile önemli sağlık faydaları bulunan, anavatanı Güneydoğu Asya olan, sarı çiçekli, altın-turuncu renkli çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Aynı zamanda hint safranı olarak da bilinen zerdeçal, enfeksiyonlarla mücadeleden sindirim ve karaciğer problemlerine, cilt hastalıklarından yaralara kadar antiinflamatuar özellikleri sayesinde birçok fayda sağlar.

Hafif keskin, acımsı bir tadı ve topraksı aromaya sahip olan zerdeçalın içeriğinde ona canlı sarı rengi veren kurkumin gibi kurkuminoidler, dimetoksi kurkumin, bisdemetoksikurkumin, turmeron, atlanton, zingiberon, şekerler, proteinler ve reçineler gibi uçucu yağlar bulunmaktadır. Salatalara ve yemeklere aroma katması için eklenebilen zerdeçal aynı zamanda günlük 1-2 kaşık toz halinde tüketilerek de özellikle bağışıklık sisteminin güçlü tutulması açısından etkili olur.

Artrit, sindirim bozuklukları, solunum yolu enfeksiyonları, alerji, karaciğer hastalıkları ve depresyon durumlarda doğal tedavi olarak kullanılır. Yapılan araştırmalar zerdeçalın enfeksiyonlarla ve bazı kanserlerle savaşmaya, iltihaplanmayı azaltmaya ve sindirim sorunlarını tedavi etmeye yardımcı olduğunu göstermektedir.

Zerdeçalın Besin Değeri Nedir?

Bir yemek kaşığı zerdeçal tozunun içerdiği besin değerleri aşağıdaki gibidir:

  • Kalori: 29 kcal
  • Karbonhidrat: 6.31 gram
  • Protein: 0.91 gram
  • Lif: 2,1 gram
  • Yağ: 0.31 gram
  • Şeker: 0,3 gr

Ayrıca günlük manganez ihtiyacının %26'sı, demir ihtiyacının %16'sı, potasyum ihtiyacının %5'ni ve C vitamininin %3'nü karşılar. İçeriğinde barındırdığı bu özellikleri sayesinde özellikle enfeksiyonlarla mücadelede önemli bir rol üstlenen zerdeçal, birçok hastalıkla da mücadele eder.

Zerdeçalın Faydaları

Doğal bir antiinflamatuar olan kurkumin içeren zerdeçal, vücudu enfeksiyonlardan arındırır, hücre hasarını önler, gaz ve hazımsızlık gibi sindirim sistemi sorunlarına iyi gelir, kan şekerini düşürür, karaciğer sağlığına iyi gelir, kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur, ağrıları hafifletir ve nörolojik sağlığı destekler.

Zerdeçalın faydaları genel olarak şunlardır:

  • Zerdeçal bağışıklığı güçlendirir
  • Eklem ağrılarını azaltır
  • İltihaplanmayı önler
  • Kalp ve damar sağlığını destekler
  • Akne, egzama ve sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarını yatıştırır
  • Hafızayı ve dikkati geliştirir
  • Karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir
  • Vücudu toksinlerden arındırır
  • Kan şekerini dengeler
  • Öksürük ve boğaz ağrısına iyi gelir
  • Şişkinlik, gaz ve hazımsızlığı giderir
  • Serbest radikalleri nötralize eder
  • Kanserli hücrelerin yayılmasını önlemeye yardımcı antioksidanlar içerir
  • Kolesterolü düşürür
  • Depresyonun etkilerini azaltır
  • Yaşlanmayı geciktirici etkisi vardır

İltihabı önler

İçerdiği kurkumin bileşiğinin etkisiyle zerdeçal, vücuttaki inflamasyonu önler, iltihapları giderir ve zararlı hücrelere savaşarak enfeksiyonların giderilmesini sağlar.

Artrit ağrılarını giderir

Zerdeçalın anti-inflamatuar özelliklere sahip olması, artritin sebep olduğu gibi inflamatuar durumlara ve ağrıların giderilmesi konusunda yardımcı olur.

Bağışıklığı güçlendirir

Zerdeçal; antiinflamatuar, antimikrobiyal, antiviral VE antioksidan etkileri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirerek kişinin hastalıklara karşı daha da çok korunmasını sağlar ve mikropları engeller.

Serbest radikalleri nötralize eder

Serbest radikallere çok fazla maruz kalmak vücuttaki yağlara, proteinlere ve hatta DNA'ya zarar verebilir. Bu durum da kanser, artrit, kalp hastalığı ve alzheimer gibi bir dizi yaygın hastalığa ve sağlık problemlerine sebebiyet verebilir. Bu nedenle zerdeçal gibi antioksidan bakımından zengin baharatlar kişiyi serbest radikal hasarından korur.

Kanserli hücrelerin yayılmasını önleyebilir

Zerdeçalın en önemli bileşiklerinden olan kurkumin, kanser hücrelerinin gelişimini ve büyümesini engelleyebilir.

Karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir

Yüksek antiinflamatuar özellikleri, zerdeçalın karaciğerdeki toksinleri atmasına, karaciğerin temizlenmesine ve kişiyi karaciğer hastalıklardan koruma konusunda yardım eder.

Kalp sağlığını destekler

Zerdeçalın içindeki kurkumin, kalbin içini ve kan damarlarını kaplayan ince zar olarak bilinen endotel fonksiyonunu iyileştirerek kalp hastalıkları riskini azaltmada rol oynar.

Solunum yollarını rahatlatarak öksürüğe iyi gelir

Antiviral etkileri sayesinde özellikle zerdeçal çayı içmek, solunum yollarını temizleyerek rahatsız edici öksürüğün önüne geçer ve kişiyi rahatlatır.

Sindirim sistemini iyileştirir

Özellikle antiinflamatuar özelliklere sahip olan zerdeçal, midede meydana gelen gaz, şişkinlik ve inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi problemlerin meydana geldiği sindirim sisteminin fonksiyonunu düzeltmeye yarar.

Hafızayı ve dikkati geliştirir

Kurkuminin antioksidan özelliklerinin, düşünme ve akıl yürütme yeteneği olan nörobilişe daha az hasar vererek Alzheimer hastalığının gelişmesini yavaşlattığı öngörülmüştür.

Diyabet tedavisinde etkilidir

Kurkumin, antiinflamatuar ve antioksidan özellikleri sayesinde tip 1 ve tip 2 diyabetin önlenmesine yardımcı olabilir ve insülin direnci, yüksek kan şekeri ve hiperlipidemi (kandaki yüksek yağ seviyeleri) dahil olmak üzere diyabete katkıda bulunan birçok faktörü iyileştirebilir.

Depresyonla mücadele etmeyi kolaylaştırır

Depresyonu olan kişilerde beyindeki nörotrofik faktör (BDNF) olarak bilinen protein azalır ve öğrenme ve hafızaya yardımcı olan hipokampüste küçülme başlar. Yapılan çalışmalar zerdeçalın içindeki kurkuminin BDNF seviyelerini artırabildiğini göstermiştir. Ayrıca kurkumin beyindeki ruh halini ve diğer vücut fonksiyonlarını düzenleyen kimyasallar olan serotonin ve dopamin düzeylerini de artırdığı görülmüştür.

Kolesterolü düzenler

Zerdeçal ve kurkuminin serum lipit düzeylerini iyileştirerek kardiyovasküler hastalık riski taşıyan kolesterol seviyeleri normale indirerek hastaları bu tehlikeye karşı koruyabilir.

Cilt sağlığını korur

Antiinflamatuar, antimikrobiyal ve antioksidan özellikleri sayesinde zerdeçal; akne, egzama ve sedef hastalığı gibi birtakım cilt rahatsızlıkları için etkili bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilir.

Yaşlanmayı geciktirici etki gösterir

Zerdeçalın bileşiği olan kurkuminin etkisiyle iltihapla mücadele etme, vücudunuzu serbest radikallere karşı koruma ve beyin dejenerasyonunu ve diğer yaşa bağlı hastalıkları potansiyel olarak geciktirme etkisi söz konusudur.

Zerdeçal Nasıl Tüketilir?

Zerdeçal baharat formunda ya da taze olarak yemeklerde kullanılabilir.

Günlük alım dozu (toz – rende) ortalama 1 tatlı kaşığı olmalıdır. Taze zerdeçal kökü ince ince kesilerek veya rendelenerek yemeklere eklenebilir. Taze zencefil ellerde leke bıraktığı için eldiven kullanılmalıdır.

Karabiberdeki piperin adlı bir bileşik vücuttaki zerdeçal emilimini artırdığı için karabiberle zerdeçalı beraber tüketmede fayda vardır. Yapılan çalışmalar zerdeçalın yağ ile pişirilmesinin vücudun daha fazla kurkumin emmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir. Kurkumin, zeytin veya hindistancevizi yağındaki yağ gibi yağa bağlandığında, bağırsak tarafından daha kolay emildiği düşünülmektedir.

Zerdeçal kuru ya da taze haliyle çay olarak da tüketilebilir. 2 su bardağı su önce kaynatılarak ve içine 1 çay kaşığı toz ya da rendelenmiş zerdeçal eklenir. Demlenmesi için 10 dakika beklenir. İsteğe göre limon ilave edilebilir. Sağlık nedenleriyle daha yüksek miktarda zerdeçal tüketilmek isteniyorsa uzman bir hekim kontrolünde, konsantre formu tablet veya kapsül olarak kullanılabilir.

Zerdeçal ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Zerdeçal ne işe yarar?

Zerdeçal enflamasyonu önleyerek akne, egzama ve sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarını yatıştırmaya, dejeneratif göz sorunlarının oluşmasını engellemeye, artrit gibi eklem ağrılarını dindirmeye, kandaki kolesterol seviyesini dengelemeye, kaygı ve depresyonun yatıştırılmasına yardım eder. Egzersiz sonrası ortaya çıkan kas ağrılarının azalmasında da etkilidir. 

Zerdeçal neye iyi gelir?

Zerdeçalın içinde bulunan kurkumin ile ilgili yapılan araştırmalar, tip 2 diyabetin önlenmesi veya tedavisinde etkili olduğunu göstermiştir. Zerdeçal, uçuk ve grip de dahil olmak üzere çeşitli virüslerle savaşmaya yardımcıdır. Zerdeçal adet kramplarını hafifletir, kolesterolü düşürür ve kalp krizi riskini azaltır. Zerdeçal ayrıca migren ve baş ağrısını giderebilen doğal bir ağrı kesicidir. 

Zerdeçal tozu nasıl tüketilir?

Kurkumin, zeytin veya hindistancevizi yağındaki yağ gibi yağa bağlandığında, bağırsak tarafından daha kolay emildiği düşünülmektedir. Zerdeçal kuru ya da taze haliyle çay olarak da tüketilebilir. 2 su bardağı su önce kaynatılarak ve içine 1 çay kaşığı toz ya da rendelenmiş zerdeçal eklenir.

Zerdeçal zayıflatır mı?

Özellikle antioksidan özellikleri sayesinde zerdeçal, sindirim sistemine iyi gelip yağ yakımını kolaylaştırarak kilo vermeye yardımcı olur.

Zerdeçal zararları nelerdir?

Aşırı miktarda zerdeçal tüketimi; mide rahatsızlığı, asit reflü, ishal, baş dönmesi ve baş ağrıları meydana getirebilir. Yüksek dozda zerdeçal takviyesi almak ayrıca, idrar oksalat düzeylerini önemli ölçüde artırarak böbrek taşı oluşumu riskini artırabilir.

Toz zerdeçal günde ne kadar tüketilmeli?

Zerdeçal baharat formunda ya da taze olarak yemeklerde kullanılabilir. Günlük alım dozu (toz – rende) ortalama 1 tatlı kaşığı olmalıdır. Taze zerdeçal kökü ince ince kesilerek veya rendelenerek yemeklere eklenebilir.

Zerdeçalı kimler kullanmamalıdır?

Karaciğer veya safra problemleri bulunan kişiler zerdeçal kullanmaktan kaçınmalıdır, zira zerdeçal safra üretimini artırabileceğinden zerdeçal takviyesi probleme neden olabilir. Ayrıca kan sulandırıcı etkiside olabileceği için bu gibi sağlık sorunları bulunan kişiler zerdeçal almadan önce doktoruna danışmayı ifmal etmemelidir.

Zerdeçal cilde iyi gelir mi?

Güçlü bir antioksidan kaynağı olan ve antiinflamatuar içeren zerdeçal cildi canlandırmaya yardım edebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.

Güncelleme Tarihi : 16 Eylül 2024

Yayınlanma Tarihi: 25 Eylül 2023

Bu Konuda Uzman Doktorlar

İletişim Formu

Detaylı bilgi için iletişime geçin.

* Bu alan gereklidir.
Sosyal Medya Hesaplarımız
Canlı Destek Kolay Randevu Al