Ekokardiyografi nedir? Nasıl uygulanır?

Kalp hastalıklarında kullanılan bir teşhis yöntemi de ekokardiyografi. Kalbin fonksiyonlarını, iç yapısını değerlendiren ekokardiyografi sayesinde pek çok kalp hastalığının tedavisi şekillenebiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hatice Betül Erer, ekokardiyografi hakkında bilgi verdi

Ekokardiyografi nedir?

Ekokardiyografi yani EKO, ses dalgaları aracılığıyla kalbin iç yapısıyla fonksiyonlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi işlemine verilen isimdir. Ekokardiyografi kalp ultrasonu olarak da bilinmektedir. Ekokardiyografide ses dalgalarını kalbe ileten bir alet, görüntüleri kaydeden- ölçüm yapan ve ekranı olan bir cihaz kullanılır.

Ekokardiyografi hangi hastalıklarda kullanılır?

Kalbin yapısal tüm hastalıkların tanısı, (kalp büyümesi, kalp kası hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, hipertansif kalp hastalıkları, kalp yetmezlikleri, kalp zarı hastalıkları, kalp içi kitleler, pıhtılar, kalp tümörleri, doğumsal kalp anormallikleri, hatta aort denilen vücuttaki en büyük çaplı damara ait hastalıkların), ekokardiyografi işlemi ile konur. Ayrıca kalple ilgili cerrahi geçiren hastaların da ileriki rutin kontrollerini yapmak için kullanılmaktadır.

Ekokardiyografi nasıl uygulanır?

Ekokardiyografide hasta öncelikle sol yanına yatırılır ve hastanın göğüs kafesinin üzerine jel sürülen transdüer kalp bölgesinde dolaştırılır. İşlemde X-ray kullanılmaz. Ekokardiyografi bir ultrason teknolojisidir. Ağrısız bir tetkiktir, hastalarda bir yan etkiye neden olmaz. Ekokardiyografi cihazının ekranında kalple ilgili tüm veriler görülebilmektedir. Tüm sonuçlar yine tetkiki yapan kardiyoloji uzmanı tarafından değerlendirilmektedir.

Sık sorulan sorular

Ekokardiyografi ağrılı bir yöntem midir?

Radyasyon içeren bir yöntem olmaması, işlem sırasında herhangi bir ilaç kullanılmaması sayesinde, hamileler ve yeni doğmuş bebekler dahil herkese, hiçbir risk ve acı yaratmadan uygulanabilir.

Ekokardiyografi güvenli bir test midir?

Ekokardiyografi herkese yapılabilir, oldukça güvenli bir tetkiktir.

Ekokardiyografi radyasyon yayar mı?

Ekokardiyografi asla radyasyon yaymaz, bu nedenle her yaşta hastaya, çocuklara ve hamilelere rahatça uygulanabilen bir tetkiktir.

Ekokardiyografi cihazı ses çıkarır mı?

Ekokardiyografi ölçümü ses çıkarmaz; cihaz sessiz çalışmaktadır.

Ekokardiyografi için ön hazırlık gerekir mi?

Ekokardiyografi testi için bir ön hazırlığa gerek bulunmamaktadır. Yalnızca ekokardiyografi için rahat bir kıyafet giymek yeterli olacaktır. Ekokardiyografi yaptıracak hastanın, doktorundan neden ekokardiyografi yapılacağını belirten bir istek kağıdını hastaneye getirmesi gerekmektedir.

Ekokardiyografi raporunda neler bulunur?

Raporun içeriğinde kalbin anatomik yapısı, kalbi saran zarın görünümü, durumu, kalp kapakçıklarının durumu, kalbin kanı vücuda pompalama gücü, kalp kapakçıklarının hareketi, büyük damarların durumuyla ilgili veriler bulunur.

Ekokardiyografi raporu nasıl değerlendirilir?

Ekokardiyografi sonuçları, tetkiki isteyen doktora rapor halinde iletilir. Ekokardiyografi raporu kardiyoloji doktoru tarafından incelenir ve değerlendirilir. Raporu değerlendiren kardiyoloji doktoru, hastayla ilgili elde edilen tıbbi bilgileri yazar.

Çocuklara ekokardiyografi nasıl çekilir?

Çocuklarda ekokardiyografi işlemi yetişkinlere yapılanlardan farklı bir işlem değildir. Çocuklara ekokardiyografi, çocukların dikkatini çekecek materyaller bulunan odalarda yapılmaktadır. İşlemde radyasyon ya da acı yoktur. Ancak çocukların üzerinin kolay çıkarılması gerekmektedir bu nedenle de çocuğa rahat kıyafet giydirilmesi gerekir. Ekokardiyografi ekranındaki renklerden endişelenmeye gerek olmamaktadır. Çünkü bu renkler kanın hangi yönde aktığını göstermektedir. Çocuk ekokardiyografide kalp boşluklarının boyutu ve kalınlığı ölçülür, kalp kapaklarının kanı nasıl pompaladığı ortaya konulur. Kalbin yapısal anormallikleri, kalp çevresinde biriken sıvı olup olmadığı, kalpte kitle olup olmadığı, kalbin hareketi, kapaklarının şekli, kalp kapaklarındaki darlık, kaçaklar tespit edilebilir.

Çocuklarda ekokardiyografi öncesi ön hazırlık gerekebilir mi?

Cihaz biraz baskı uygulayabildiğinden ve hafif sedasyon uygulanacağından 0-5 aylık bebeklerin işlemden önce 3 saat kadar, 6-36 aylık bebeklerin işlemden önce 6 saat kadar süt ya da katı gıda almamaları gereklidir. 4 yaş ve altı çocuklarda hafif sedasyon uygulanabileceğinden işlemden önce karın tokluğuyla gelmemeleri gerekir. Yine de bu konunun kardiyoloji uzmanına sorulması önemlidir.

Çocuklara ekokardiyografiyi kim yapar?

Alanında uzman çocuk kardiyoloji uzmanları tarafından çocuklara ekokardiyografi uygulanmaktadır.

Ekokardiyografi fiyatı ne kadar?

Ekokardiyografi fiyatı için bilgilendirme hastanedeki kardiyoloji bankolarına ya da hastanenin çağrı merkezine danışılarak öğrenilebilir.

Stres Ekokardiyografi nedir?

Stres ekokardiyografi kalbi besleyen damarlarda ( koroner damarlar) bir tıkanıklık ya da daralma olup olmadığının araştırılmasında, kalp krizi ( miyokard enfarktüsü) geçiren hastalarda ilaç dışında bir tedaviye gerek olup olmadığının saptanmasında ve kalp kapak hastalıklarında hastalığın şiddetinin derecelendirilmesinde kullanılır. Çok önemli bilgiler sağlayan, güvenli ve kolay uygulanabilen bir tekniktir.

Stres ekokardiyografinin süresi nedir?

Test toplamda 1 saat sürmektedir.

Stres ekokardiyografi sırasında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Stres ekokardiyografi ilaçla yapılmaktaysa yanaklarda sıcaklık hissi, kızarma, saçlı deride karıncalanma hissi normaldir. Ancak işlem esnasında kol, çene ve göğüste ağrı hissedildiğinde tetkiki yapan doktora haber verilmesi gerekmektedir.

Stres ekokardiyografi nasıl yapılır?

Stres ekokardiyografi, basitçe kalbin “yaratılacak stres” öncesi ve sonrasında ses dalgaları ile incelenmesiyle gerçekleştirilir. Bu işlem sırasında herhangi bir acı hissedilmez. Kullanılacak stres yöntemi treadmill cihazında efor yaptırma, yani tempolu bir şekilde yürüterek kalp iş yükünü artırmak şeklinde olmaktadır. Stres ekokardiyografi kol damarından verilecek ilaç ile de yapılır.

Stres ekokardiyografi için ön hazırlık gerekir mi?

Stres ekokardiyografi işlemi için bazı ön hazırlıklar gerekmektedir. Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Randevunuza 4 saat aç olarak geliniz
• Kullandığınız ilaçları işlem öncesi kesip kesmeyeceğiz konusunda doktorunuza danışınız
• İşleme gelirken rahat bir ayakkabı ve rahat kıyafetler getiriniz
• Daha önceden kalple ilgili yapılmış diğer tetkikleri de yanınızda getiriniz

Ayrıca hastaların işlemden önceki açlık saatinde kafein içeren besin ve içeceklerden uzak durması, sigara içmemiş olması gerekmektedir. Stres ekokardiyografi tetkikinin hemen arkasından yemek yemekte sakınca bulunmamaktadır.

Stres ekokardiyografi sırasında verilen ilacın türü nedir?

Stres ekokardiyografi sırasında tetkiki yaptıran kişiye damar yolundan boyalı bir sıvı verilmektedir. Bu ilaçların çok çok nadir kişilerde alerji yapmasının dışında herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. İlaçla ilgili olarak ve işlem öncesinde kişisel hastalık ve alerji verilerinizi doktorunuzla paylaşmanız gerekmektedir.

Stres ekokardiyografi sonrasında hemen eve gidilebilir mi?

Hastalar bu tetkik sonrasında yarım saat kadar dinlendirilmektedir. Dinlendikten sonra eve gidilebilir.

Transtorasik Ekokardiyografi nedir?

Kalp yapısı ve performansının ses dalgaları yoluyla incelenmesi işlemine Transtorasik Ekokardiyografi denmektedir. Transtorasik Ekokardiyografi yüzeyel ekokardiyografi olarak da bilinmektedir.

Transtorasik Ekokardiyografi hangi hastalıklarda kullanılır?

Kalp büyümesi, kalp kası hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, hipertansif kalp hastalıkları, kalp yetmezlikleri, kalp zarı hastalıkları, kalp içi kitleler, pıhtılar, kalp tümörleri, doğumsal kalp anormallikleri, hatta “aort” denilen vücuttaki en büyük çaplı damara ait hastalıklar olmak üzere kalbin yapısal tüm sorunlarının tanısı, ekokardiyografi işlemi ile konur.

Transtorasik Ekokardiyografi ne kadar sürer?

Transtorasik Ekokardiyografi işlemi 30 dakika sürmektedir

Transtorasik Ekokardiyografi nasıl yapılır?

Gövdenin üstü çıplak kalacak şekilde olunmalıdır. Hasta sol tarafına yatırıldıktan sonra göğüs bölgesine üç adet elektrot yapıştırılır. Hastanın bilgileri cihaza kaydedilir. EKO probuna jel sürülerek kalp görüntülenir. İşlem sırasında kalp sesi duyulmaktadır. Ultrasona benzeyen bir yöntemdir. Tetkik sonunda kardiyoloji doktoru hastayı her konuda bilgilendirmektedir. İşlem için ön hazırlık gerekmemekle birlikte hastanın üstünde rahat kıyafetler olması kendi konforu açısından önemlidir. İşlem sırasında kalbin hem siyah beyaz hem de renkli görüntüleri çekilirken, bu görüntüler videoya da kaydedilmektedir. Transtorasik Ekokardiyografi raporu, video dökümanıyla birlikte işlemden sonraki 2 saat içinde hasta tarafından alınabilmektedir.

Transtorasik Ekokardiyografi radyasyon yayar mı?

Hiçbir riski olmayan bu tetkik radyasyon yaymamaktadır. Yeni doğmuş bebeklerden hamilelere kadar her yaşta hasta grubuna rahatlıkla uygulanabilir bir tetkiktir.

Trans Özofageal Ekokardiyografi (TEE) nedir?

TEE ölçümü hastanın göğüs yapısı (akciğer hastalığı, deforme vs nedenlerle) yeterli kalitede ekokardiyografik görüntü vermediğinde ya da kalp içi oluşumları daha yakından görerek değerlendirme gerektiğinde başvurulan bir yöntemdir. TEE endoskopik bir incelemedir. Ağız yolundan yemek borusuna indirilen ince bir tüp (probe) ile kalbin arka komşuluğuna erişilir ve çok net, ayrıntılı görüntü alınır.

Trans Özofageal Ekokardiyografi nasıl uygulanır?

Trans Özofegeal Ekokardiyografi yani TEE, yemek borusuna yerleştirilen, ucunda ince bir ultrason probu bulunan bir tüp aracılığıyla yapılmaktadır. Yemek borusu kalbin arkasından geçtiği için bu yöntemle kalp ve etrafındaki damarlar, TTE ‘ye göre daha yakından ve net görüntülenebilir. İşlem başında boğazı uyuşturmak için anestezi spreyi sıkılmaktadır. Doktor, bu tüpün nasıl yutulacağına dair bir bilgilendirme yapacaktır. TEE sırasında da normal Ekokardiyografide olduğu gibi hasta sol yanına yatırılmaktadır. İşlemden önce hastanın göğsüne 3 adet elektrot takılmaktadır. Tüm bunlar yapıldıktan sonra hastanın ağzına dişleriyle sıkması için bir ağızlık verilecektir ve tüp bu ağızlık arasından içeriye salınacaktır. Doktor, bu tüpü çok nazik bir biçimde yemek borusundan aşağıya doğru ilerletecektir. Tüp boğazdan ilerlerken öğürme, bulantı gibi hislerin oluşması çok normaldir. İşlem sırasında kalp ritmi, kan basıncı, solunum, kandaki oksijen miktarı monitörden izlenirken; çekilen kalp görüntüleri bir videoya kaydedilip, kalp resimleri kağıt olarak dökülür. İşlem bitiminde işlemi yapan kardiyoloji doktoru hastayı işlemle ilgili ve sonuçlarla ilgili olarak bilgilendirir.  

TEE Raporu kaç dakikada hastanın elinde olur?

TEE raporu işlem bitiminden itibaren 2 saat sonra hastanın elinde olur. İşlemin videosu ve sonuçları işlemin yapıldığı bölümün hasta danışmanları tarafından hastaya verilir.

TEE tetkiki ne kadar sürmektedir?

İşlem öncesi hazırlık ile birlikte TEE tetkiki toplam 30 dakika sürmektedir. TEE işlemine hastayı bir hemşire hazırlamaktadır.

TEE tetkiki için ön hazırlık yapılmalı mı?

Evet, TEE tetkiki bir ön hazırlık gerekmektedir. İşleme gelirken 6 saatlik açlık süresi olmalıdır. Eğer ilaç kullanılıyorsa bu ilaçlar için doktora danışmanız gerekmektedir. İşleme gelmeden önce ağızda bir protez mevcutsa çıkarılmalıdır. Eğer işlemi yaptıracak hasta yutma güçlüğü çeken ya da yemek borusuyla ilgili sorun yaşıyorsa, böyle bir hastalığı varsa, alerji, astım gibi hastalıklara sahipse, mide ile ilgili bir hastalık ya da bir ameliyat geçmişi bulunuyorsa işlemi yapacak doktor bu konuda mutlaka bilgilendirilmelidir. Ayrıca tetkik için hastaneye gelmeden önce mutlaka yapılmış olan tetkikler ve kullanılan ilaçlar hastanın yanında bulunmalıdır. Bu tetkikler ve ilaçlar işlemi yapacak doktorla mutlaka paylaşılmalıdır. Hastaya işlem öncesinde damar yolu açılmaktadır. Bu damar yolu vasıtasıyla hastaya sakinleştirici ve mide bulantısını önleyecek ilaç verilmektedir.

TEE tetkiki sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Hastanın işlemden iki saat sonraya kadar yemek yememesi gerekmektedir. İşlem sonrası uyku ve sersemlik hali devam edebilir. Bu nedenle tetkiki yaptıran hastanın birkaç saat kadar araç kullanmaması doğru olacaktır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.