Endodonti Nedir?

Diş birçok farklı tabakadan oluşur ve her tabaka farklı yapıdadır. Diş dıştan içe doğru; mine, dentin, pulpa ve sement olarak sıralanır. Mine, dentin ve sement tabakaları sert yapıdadır. Dişin iç kısmındaki pulpa ise yumuşak yapıdadır.  Pulpa dişin içindeki bağ dokudur. Sinirler ve kan damarları bu dokudan geçer. Endodonti, pulpa-dentin dokularının hastalık ve tedavisi ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır. Memorial Şişli Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Bölümü’nden Dt. Aslı Tapan, endodonti hakkında bilgi verdi.

Endodonti nedir?

Pulpa hem dişin tepesinde hem de kök kanallarında, yani diş kökünün içinden geçen boşluklarda bulunur. Endodonti, dişlerin beslenmesini ve hassasiyetini sağlayan damarlar, sinir uçları ve bağ dokusu hücrelerinden oluşan yumuşak dokunun yani pulpanın tedavisi ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır. Diğer adıyla kanal tedavisi olarak da bilinmektedir.  Endodontik tedaviler; diş pulpası çeşitli nedenlerle çürükten etkilendiğinde, enfekte olduğunda, iltihaplandığında veya dişte oluşan çatlak ya da kırık gibi bir travma sonrası uygulanabilmektedir. Endodontinin temel amacı, enfekte dişi veya siniri tedavi ederek dişin sağlığını ve tüm işlevselliğini korumaktır ve kurtarmaktadır.

Endodonti tedavisi ne işe yarar?

Endodonti, diş pulpasından geçen sinirlerin hasarları sonrasında uygulanmaktadır. Pulpa dokusu hasarına diş çürükleri, diş çatlakları ve diş kırıkları da neden olabilmektedir. Pulpa dokusunun iltihaplanması tedavi edilmediği takdirde pulpa nekrozuna yani pulpa ölümüne yol açabilmektedir.

Diş çürükleri dişin dışındaki sert yapıların bakteri plağının olumsuz etkileri ile kademeli olarak tahrip olmasıdır. Çürüklere zamanında müdahale edilmezse çürükler dişin iç kısmındaki pulpaya kadar ulaşıp enfeksiyona neden olabilmektedir. Enfeksiyon dişin pulpasına ulaştığında dişi kurtarmak ve korumak için endodontik tedavilere başvurmak gerekir. Endodonti, çevre dokular üzerinde de olumsuz etkileri olabilen pulpa enfeksiyonlarından zarar görmüş dişlerin korunmasını sağlamaktadır.  Bazen çürükler kişide ağrılı bir belirti vermeden hafif semptomlarla ilerleyebilir ve uzun süre neredeyse fark edilmeyebilir. Bu nedenle dişlerin ağrı olmasa bile diş hekimi tarafından düzenli olarak kontrol edilmesinde fayda vardır.

Endodonti (kanal tedavisi) ne zaman gereklidir?

Diş kökü, çürük ya da travma sonrası oluşmuş kırıklar sonrası bir şekilde iltihaplanmışsa, ancak diş hala canlıysa kanal tedavisi gereklidir. Her diş kökünde, diş siniri ve dokusu olarak adlandırılan bir veya daha fazla kanal bulunur. Dişin kökü, dişin içine nüfuz eden ve iltihaba neden olan bakteriler tarafından iltihaplandığında bu doku ve muhtemelen diş siniri de etkilenir. Diş kökünün iltihabı genellikle şiddetli ağrı ile tanınır. Bunlar özellikle çok soğuk veya sıcak yiyecek ve içecekler yerken de ortaya çıkabilir. Dişe dokunmak da ağrıya neden olabilir. Kanal tedavisinde iltihaplı doku dikkatlice ve iyice çıkarılır ve kök kanalları temizlenir. Endodonti tedavisinin amacı dişi korumak ve diş kaybını önlemektir.

Endodonti (kanal tedavisi) nasıl yapılır?

Endodontik tedavi yani kanal tedavisi, çeşitli nedenlerle iltihaplanan veya mikroorganizmaların yerleşmesiyle enfekte olan pulpa dokusunun çıkartılarak kanal boşluğunun temizlenmesi, şekillendirilmesi ve doku dostu kanal dolgu maddeleri ile doldurulması işlemidir. Bu işlemler bütünü, kanal tedavisi olarak tanımlanır. Kanal tedavisi öncesinde tedavi edilecek dişin anatomisini tam olarak görmek için bir röntgen çekilmesi gereklidir. Doğru bir kanal tedavisi yapabilmek için dişin kök kanallarına ulaşmak, hasar görmüş pulpa dokusunu çıkarmak ve diş kökü kanallarını dolgu materyalini almaya uygun hale getirecek şekilde şekillendirmek gerekir. Bu işlemden sonra bakteri ve zararlı organizmaların yayılmasını önlemek için kök kanal temizliği ve sterilizasyonu yapılır. Daha sonra kök kanalları dolgu materyali ile doldurulur ve sonuç tekrar röntgen çekilerek kontrol edilir.

Endodonti ( kanal) tedavisi ne kadar sürer?

Endodontik tedavinin süresi dişin kanal sayısı, dişin nerede bulunduğu ve enfeksiyonun şiddetine göre farklılık göstermektedir. Endodontik tedavi pulpada herhangi bir enfeksiyon ya da kist oluşumu yoksa bir seansta bitebilir. Genellikle diş enfeksiyonlu geldiği için tedavi 2 seans sürmektedir.  Kanal tedavisinin tek bir seansı 45 dakikaya kadar uzayabilmektedir. Diş kanalı ilk seansta çok iyi bir şekilde temizlenmeli ve şekillendirilmelidir. Kanal tedavisinin 2. seansında kanal içinde bir enflamasyon oluşmamışsa, hastanın dişinde herhangi bir duyarlılık yoksa röntgen temiz çıkarsa ve dişi çevreleyen dokuda bir bozukluk görülmüyorsa dişin dolgusu yapılarak tedavi tamamlanmaktadır.