Kronik Yara Tedavisinde Kök Hücre Uygulaması

Çeşitli hastalıklar ya da travmalar nedeniyle oluşan yaralar, iyileşmediği takdirde vücudun hangi bölgesinde olursa olsun kişinin canını acıtabilmekte ve günlük yaşamı zorlaştırmaktadır. Ancak son yıllarda pek çok alanda uygulanan kök hücre tedavisi, yara iyileşmesinde de kullanılmakta ve başarılı sonuçlar alınmasını sağlamaktadır.

Kök hücre nedir?

Kök hücre, değişik hücre tiplerine dönüşebilen farklılaşmamış hücredir. Bu hücreler embriyonun temel yapısını oluşturur, ancak doğumdan sonra da vücudumuzda bulunurlar. Yetişkin hayatta kök hücrelerin bulunduğu başlıca dokular; kemik iliği, yağ dokusu ve kandır. Bir yaranın kapanmasında rol oynayan hücrelerin başında fibroblast denilen ve kolajen üreten hücreler, endotel denilen damar oluşturan hücreler ve keratosit denilen derinin üst tabakasını oluşturan hücreler gelir. Kemik iliğinden ya da yağ dokusundan elde edilen kök hücreler vücudun belirlenen bölgelerine verildiğinde, o bölgenin şartlarına göre kök hücre ihtiyaç duyulan hücre tiplerine dönüşür ve yara iyileşmesi belirgin şekilde hızlanır.

Kök hücre kronik yara tedavisi için hangi durumlarda uygulanır?

Yara deri bütünlüğünün bazı sebeplerden dolayı bozularak, canlı dokunun yapı ve fonksiyonel işlevini sürdürememesidir. Diyabetik ayak, yanık, varis, bası ve yatak yaraları ile enfeksiyon kaynaklı yaralar, kök hücre uygulaması ile tedavi edilebilmektedir. Kök hücreler hastanın kendi kanından üretildiği için yan etki görülmemekte ve yıllarca geçmeyen yaralarda dahi kısa sürede iyileşme sağlanabilmektedir.

Kök hücre uygulaması nasıl yapılır?

Yağ dokusu ve kemik iliği en yaygın kullanılan kaynaklarıdır. Yağ dokusu minyatür bir liposuction (yağ alma) işlemi ile alınır. Kemik iliği ise o bölge uyuşturulduktan sonra bir enjektör vasıtası ile leğen kemiğinden alınır. Aslında kemik iliği adı verilen şey bu bölgeden alınan kandır.
Kişiden yağ dokusu ya da kemik iliği alındıktan sonra özel sistemlerde bu dokulardaki kök hücreler ayıklanır ve 1-2 ml lik bir sıvı içerisinde toplanır. Bu işlem yaklaşık 2-3 saat sürer. Elde edilen kök hücreler hemen yara bölgesine verilir.  Kök hücre tedavisinin, alanında uzman doktorlar ve tam donanımlı merkezlerde uygulanması gerekmektedir.

Avantajları nelerdir?

Kök hücreler bölünerek kendisi ile aynı yapıyı oluşturabilme ve çok sayıda değişik özelleşmiş hücreye dönüşebilme özelliğindedir. Yağ dokusu ve kemik iliğinden elde edilebilen bu hücreler yaranın sorunsuz iyileşmesine önemli katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda yeni damar oluşumu için de büyük önem taşımaktadır. Kişi için son derece pratik ve yan etkisiz  bir işlemdir.

Yara iyileşmesinde kullanılan kök hücre yöntemi ile ilgili sık sorulan sorular 

Yara iyileşmesi için kullanılan kök hücre zararlı mıdır?

İşlem oldukça pratik ve hasta için tehlikesizdir. Uygulamanın ardından hasta taburcu olmakta, kısa süre içinde iş ve sosyal yaşamına geri dönebilmektedir.

Kök hücre tedavisine ne zaman başvurulur?

Yara tedavisinde kök hücre ilk seçenek değildir. Altta yatan hastalıkların tedavisi, iyi bir yara bakımı ve düzenli kontrollerle yaraların büyük bir bölümü iyileşebilir. Kök hücre tüm bu işlemlere cevap vermeyen yaralarda kullanılır.

“Hangi tip hücreye ihtiyaç varsa neden doğrudan o hücre verilmiyor? Sonuçta kök hücre yine o hücreye dönüşmeyecek mi?”

Elbette tüm bunlar mümkün olabilmektedir, hatta bugün deri yaması işleminde bu uygulama yapılmaktadır ancak kişi ile aynı yaşta hücreler oraya getirilmektedir. Yani çoğalma ve kolajen üretme kapasiteleri azalmış hücreler verilmektedir. Oysa kök hücre verildiğinde oluşan hücreler gerçek anlamda yeni doğmuş hücrelerdir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.