Akciğer Grafisi

Akciğer grafisi; kalp, akciğerler, kan damarları, solunum yolları ile göğüs ve omurga kemiklerinin görüntülerinin alınarak ilgili sağlık sorunlarının belirlenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Akciğer grafisi ayrıca akciğerlerin içindeki veya çevresindeki sıvıyı veya akciğeri çevreleyen havayı da gösterebilmektedir. Genellikle göğüs ağrısı, göğüs yaralanması veya nefes darlığı şikayetlerinde sıklıkla akciğer grafisine başvurulur. Memorial Antalya Hastanesi Radyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Özgür Kızılca, akciğer grafisi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.

Akciğer grafisi nedir? Akciğer grafisi neyi gösterir?

Akciğer grafisi; X ray ışınları kullanarak akciğer, kalp, damarsal yapılar, göğüs boşluğu, akciğere komşu kemik ve yumuşak dokuların radyolojik olarak incelendiği görüntüleme yöntemidir.

Akciğer grafisinde hangi hastalıklara bakılır?

Akciğer grafisiyle aşağıda belirtilen bölgelerdeki hastalıklar incelenebilmektedir.

Akciğer ve göğüs boşluğu

Yapısal durum, deformasyonlar, malformasyonlar (bir dokunun ya da organın şekil bozukluğu), enfeksiyon kaynaklı hastalıkları, zatürre, bronşit, verem ve daha az görülen atipik enfeksiyonlar...                 

Başka tedavilere ek olarak; sistemik/ romatolojik hastalıklara  ya da mesleki maruziyetlere bağlı gelişen ani ya da kalıcı hastalıklar

Yer kaplayan tümoral hastalıklar              

Hava yolu patolojilerini (KOAH, astım vb)

Akciğer zarı hastalıkları

Diafragmanın yapısal durumu ve hareket kusurları

Kalp

Yapısal durum, boyut, pozisyon, doğumsal ya da sonradan gelişen malformasyonları

Kalp zarı hastalıkları 

Damarsal yapılar

Yapısal durum, doğumsal vesonradan gelişen malformasyonları, damar duvarı hastalıkları

Yemek borusu ve mide

İlgili organların yapısal durumu, doğumsal ve edinsel malformasyonlar, tümoral hastalıklar

Sinir sistemi

Omurilik patolojileri ve tümoral hastalıkları

Kemik ve yumuşak dokular

Omurgaların ve kaburgaların yapısal durumu, dizilimi, doğumsal ve edinsel malformasyonları ve travmatik belirtileri

Köprücük kemiği ve omuz eklemini oluşturan kemik yapıların sorunları

Diğer

Görüntüleme alanına giren boyun ve karın içi yapılarını ilgilendiren hastalıklar ve göğüs duvarının diğer patolojileri 

Bu hastalıkların yanı sıra olası akciğer kanseri vakası için de akciğer grafisi istenebilir.

Akciğer grafisinin avantajları nelerdir?

Akciğer grafisi kısa sürede ayrıntılı bir çekim olanağı sağlamaktadır. Elde edilen görüntülere göre sağlık problemlerinin olup olmadığı belirlenip tanı konularak, gerekli tedavi planlaması yapılabilir.  

Akciğer grafisi nasıl çekilir? Akciğer grafisi nasıl alınır?

Akciğer grafisi, hastanın durumu elverdiği sürece ayakta kişiye uygun pozisyon verilerek, X ışınlarını hastanın arkasından alabileceği şekilde çekilmektedir. Hastanın ayakta duramayacağı durumlarda yatarak çekilebilir.

Ayrıca bazı durumlarda X ışınlarını önden aldığı, sağ ya da sol kol üzerine eğilindiği veya her iki akciğerin üst kesimlerinin öne çıkarıldığı özel tetkikler de mevcuttur. 

SIK SORULAN SORULAR

Akciğer grafisine ne zaman başvurulur?

Akciğer grafisine; akciğer ve kalp hastalıkları, göğüs duvarı sorunları, travma sonrası ve işe giriş muayenesi, check up gibi rutin kontrollerde ihtiyaç duyulabilir.

Akciğer grafisi nasıl raporlanır?

Akciğer grafisi bu konuda deneyimli uzman radyologlar tarafından incelenerek raporlanır. Raporlarda; akciğerin yapısı, kalp oluşumları,  göğüs boşluğu, diafragma yapısı, kalp ve akciğer zarı, omurgalar, kaburgalar ve görüntüleme alanına giren komşu alanlar incelenerek belirli bir sıraya göre ayrıntılı olarak kayıt edilir.

Akciğer grafisi çok radyasyon içerir mi?

Akciğer grafisi; X ışınları ile gerçekleştirilen bir tetkik oluğundan, radyasyondan korunma temel prensipleri göz önünde bulundurularak alınmalıdır. Maruz kalınan radyasyon günümüz teknolojileri ile minimize edilmiştir. Klinik gereklilikte endişe duyulmadan yapılabilir. Ancak radyasyondan kaçınılması gereken gebelik gibi özel durumlarda farklı tetkiklerle yer değiştirilmesi uygun olabilir.

Akciğer grafisi çeşitleri nelerdir?

• PA Akciğer Grafisi: X Işınının arkadan alındığı grafi
• AP Akciğer Grafisi: X ışınının önden alındığı grafi
• Telegrafi: Kalp yapılarının daha ön planda değerlendirilmesi sağlayan grafi
• Dekübitis Grafi: Sağ ya da sol dirsek üzerine eğilerek akciğer zarları arasında biriken sıvının tespiti için kullanılan grafi
• Apikolordotik Grafi: Akiğer üst kısımlarını değerlendiren özel grafi
• Floroskopi: Diafragma patolojilerini değerlendiren dinamik grafi

Akciğer grafisi çekimi ne kadar sürer?

Akciğer grafisi için önceden özel bir hazırlık gerekmez ancak çekim esnasında yanıltıcı görüntüye neden olabilecek giysiler ve takılar çıkarılarak çekim gerçekleştirilmelidir.  Çekim sırasında teknisyen yardımı ile sağlanan uygun pozisyonla nefes alınıp tutulur. Toplam çekim süresi bir kaç dakikadır.