Eritrosit Nedir? Eritrosit Yüksekliği ve Düşüklüğü

Red Blood Cells ifadelerinin kısaltması olan RBC (eritrositler), vücutta en fazla bulunan kan hücreleridir. Oksijeni akciğerlerden vücudun her yerine taşıyan, hemoglobin adı verilen bir proteini içerirler, vücuttaki dokulara oksijen sağlayarak nefes için gerekli olan sürecin tamamlanmasını sağlar. Kanda ne kadar kırmızı kan hücresine (RBC) sahip olunduğunu anlamak için tam kan sayımının bir parçası olarak yapılan bir kan testidir.

Eritrosit (RBC) Nedir?

Kan tahlilinde RBC olarak yer alan kırmızı kan hücreleri olan eritrosit, kana kırmızı rengini veren, dokulara oksijen ve karbondioksit taşıyan hemoglobin pigmentini içeren kanda en fazla bulunan kan hücresidir. Solunum yoluyla oksijenin akciğerlere vücut dokularına taşınmasından sorumlu olan eritrosit (Red Blood Cells ya da RBC), hemoglobin desteğiyle bunu sağlar. Bunun yanında kan damarlarında daha rahat hareket etmelerini sağlayan esnek bir yapıda bulunurlar.

Eritrosit Testi Nedir?

Eritrosit testi, ne kadar kırmızı kan hücresine sahip olunduğunu anlamak için yapılan bir kan testidir. Eritrosit testi tam kan sayımı ile ölçülen RCB değeridir. Ayrıca idrarda da eritrosite bakılabilmektedir. Eritrosit idrarda görünürse, kanın idrara karıştığı anlamına gelmektedir.

İdrar tahlilinin sonucunda eritrosit görülmesi hastanın kum döktüğü anlamına gelebilir. Ancak kum ya da üriner sistem taş hastalığı dışında da idrarda eritrosit görülebilir. Örneğin kırmızı olan bazı sebze ya da meyveler, kurşun, civa zehirlenmelerinde, bazı bağırsak yumuşatan ilaçların kullanımı ve kimi antibiyotiklerin kullanımı da idrarda eritrositin görünmesine neden olabilmektedir. Eritrosit hem kanda hem de idrardan bakılabilen bir testtir.

Eritrosit Değeri Kaç Olmalı?

Diğer parametreler gibi eritrositin de olması gereken referans aralığı vardır. Bu aralık, yaşa, cinsiyete ve gebelik durumlarına göre değişebilir. Ancak ortalama olarak eritrosit değerleri erkeklerde 4.7–6.1 milyon hücre/mikrolitre, kadınlarda 4.2–5.4 milyon hücre/mikrolitre, yenidoğanlarda 4.8 - 7.2 milyon hücre/mikrolitre, çocuklarda 4.6 - 4.8 milyon hücre/mikrolitre olabilir. Hamilelikte de normal bir dönemdekinden daha düşük olabilir.

Eritrosit Yüksekliği Nedir?

Alyuvarların görevi vücuttaki tüm dokulara oksijen taşımaktır. Ancak alyuvar sayısının çok yüksek olması farklı hastalıkların habercisi olabilir. Eritrosit yüksekliği, akciğer, kalp rahatsızlıkları ve böbrek hastalıkları yanı sıra polistemit isimli aşırı eritrosit üretimine neden olan hastalığa işaret eder.

Eritrosit yüksekliği nedenleri

Doku oksijeninde azalma, aşırı miktarda tam kan nakli de eritrositi yükseltebilir. Fazla sigara içmek, ağır egzersiz yapmak,  hemokonsantrasyon da eritrositin yükseldiği durumlardandır. Vücudun susuz kalması, uyku apnesinde de eritsorit değeri yükselir.

Eritrosit yüksekliği belirtileri

Eritrosit yüksekliği vücutta baş, karın ağrısı, bulanık görme, yorgunluk, cilt üzerinde kolay morarma, uyku bozukluğu gibi belirtilerle kendisini gösterebilir. Eritrosit testi, kanda kırmızı kan hücresi sayılarında oluşan herhangi bir değişikliği değerlendirmek amacıyla yapılmaktadır. Tam kan sayımının vazgeçilmez bir parçası olan eritrosit, pek çok hastalık sebebiyle tahlillerde istenebilmektedir.

İdrarda eritrosit görülmesinin nedenleri, böbrekte taş oluşumu, vücudun kum döküyor olması, idrar yolu enfeksiyonu, çeşitli böbrek hastalıkları, iyi huylu prostat büyümesi, böbrek kanseri, prostat kanseri, travmalar ve ateşli hastalıklardır. Eğer idrarda kanama yani eritrosit görülürse ve hastada ağrı, ateş, bulantı ve idrar yaparken zorlanma varsa bu incelenmesi gereken bir durumdur. Hastanın kullandığı ilaçlara, mevcut hastalıklarına göre teşhis sonrasında da tedavi haritası belirlenmektedir.

Eritrosit Düşüklüğü Nedir?

Eritrosit düşüküğü, yeterli sayıda sağlıklı kırmızı kan hücresine sahip olunmadığı anlamına gelip, anemi yani kansızlık bulunduğunu işaret eder. Aynı zamanda kanın normalden daha düşük hemoglobin (Hgb) seviyelerine sahip olduğu anlamını da taşır.  

Eritrosit düşüklüğü nedenleri

Eritrosit düşüklüğü demir eksikliği anemisi, kemik iliği hipoplazisi, aplazisi, pansitopeni, radyoterapi, kemoterapi, çeşitli sebeplerden dolayı kan kaybı, B12 eksikliği ve folat eksikliği, vücutta ağır yanık, kaza ya da düşme sonucu travma, mide- bağırsak sisteminde kanamalar gibi nedenlerle düşebilir. Bazı ilaçlar, kanser, HIV/AIDS, kanama sebepleriyle de eritrosit düşebilir.

Eritrosit düşüklüğü belirtileri 

Eğer eritrosit değeri düşükse yorgunluk, nefes sorunları, baş dönmesi, baş ağrısı, kalp atış hızında artış, soluk renkli ciltle belirti verebilir. Eritrositte bir düşüş ya da artışı değerlendirmek için kırmızı kan hücresi sayımı yapılmaktadır. Eritrosit hemoglobin, hematokrit gibi değerlerle yorumlanır. Eritrosit, tam kan sayımı testlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Eritrosit, tam kan sayımı testlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Eritrosit düşüklüğü belirtileri şöyle sıralanır:

• Yorgunluk ve halsizlik
• Kalp atışında düzensizlik
• Çabuk yorulma
• Enerji düşüklüğü
• Sinirlilik hali
• Nefes almada güçlük
• Baş ağrısı ve baş dönmesi
• Şiddetli göğüs ağrısı
• Soluk cilt
• Bacaklarda kramp olması
• Uykusuzluk
• Soluk görünümlü cilt

Eritrosit Testi Hangi Hastalıkların Tanısı için Yapılır?

İdrar yolu iltihabı, böbrek enfeksiyonu, mesanede, böbrekte taş, mesane ya da böbrek kanseri, prostat sorunları, bazı ilaçların yan etkilerini araştırmak için eritrosit testi istenebilir.

Eritrosit Testi Nasıl Yapılır?

Hastanın kolundaki herhangi bir damardan alınan kandan ya da idrar örneği alınarak eritrosit testi uygulanabilir.

Eritrosit ile İlgili Sık Sorulan Sorular

İdrarda eritrosit görülmesi ne anlama gelir?

İdrar içerisinde eritrosit görülmesi, idrara kan karıştığının göstergesidir. İdrara kan karışması tehlikeli bir durum değildir fakat ciddi hastalıkların teşhisi için önemlidir. Gün içerisinde tüketilen bazı besinlerden dolayı idrarda renk değişimi görülebilir. Eğer kanda gözle görülebilir bir kanama gözlemleniyorsa doğru tedavi planı için tanı konulmalıdır. İdrar yolu enfeksiyonu geçirmiş olmak, böbrekler içerisinde taş olması, kanser, prostat büyümesi, ağrı kesiciler, böbrek hastalıkları, vücutta iltihap bulunması ya da kanın pıhtılaşması durumlarında idrarda eritrosit görülme nedenleri arasında yer alır.

Gaitada eritrosit görülmesi ne anlama gelir?

Gaita içerisinde yani dışkıda kan görülmesi durumu tehlikeli olabilir. Bakteri, parazit kaynaklı ya da mide, bağırsak hastalıklarına bağlı olarak gelişen durumlarda gaitada eritrosit görülme nedenleri arasındadır.

Eritrosit değeri nasıl normale döner?

Doktor, tam kan sayımını istedikten sonra eritrosit değerlerini diğer kan parametrelerine göre değerlendirir. Eritrosit değerlerinde bir farklılık gözlemlenirse, farklı tetkikler isteyebilir. Tüm tetkikler sonucunda bir tedavi yöntemi mutlaka önerecektir.

Eritrosit kaç olursa tehlikeli bir durum vardır?

İdrarda, kan hücrelerinin (eritrosit) 3 adetten fazla görülmesi kanamanın varlığını ortaya koyar. Kanda eritrosit değerleri ise erkeklerde 4.7–6.1 milyon hücre/mikrolitre, kadınlarda 4.2–5.4 milyon hücre/mikrolitre, yenidoğanlarda 4.8 - 7.2 milyon hücre/mikrolitre, çocuklarda 4.6 - 4.8 milyon hücre/mikrolitre dışındaysa bir sorun olabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.