Septorinoplasti (burun eğriliği) nedir?

Burun içindeki ve dışındaki eğrilik ya da şekil bozukluğunun düzeltildiği ameliyatlara septorinoplasti adı veriliyor. Burun eğriliği burnun içinde veya dışında görülebiliyor. Özelikle burnun içinde görülen eğrilikler nefes almada sorunlara yol açabildiği için vakit kaybedilmeden tedavi yoluna gidilmesi gerekiyor. Bu noktada septorinoplasti hasta konforunu artıran, kalıcı bir tedavi yöntemi olarak öne çıkıyor. Memorial Şişli Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Şenol Çomoğlu, septorinoplasti (burun eğriliğinin düzeltilmesi) ameliyatı hakkında bilgi verdi.

Burun eğriliği nedir?

Burun eğriliği farklı görünümlerde olabilmektedir. Burun dışardan fark edilir boyutta eğri olabildiği gibi dışarıdan herhangi bir eğriliği olmayan bir burunda iç kısmında sağ ve sol burun deliklerimizi ayıran ve arkada geniz kısmına kadar uzanan ara bölmede (septum) nefes almayı zorlaştıran eğrilik de olabilir. Dışarıdan eğri görünen bir burnun iç kısmı sıklıkla eğridir ama iç kısmında eğrilik olan her burnun dışarıdan da mutlaka eğri olacağı beklenmemelidir.

Burun eğriliği neden olur?

Burun eğriliğinde çoğunlukla belirgin bir sebep bulunmaz. Eğriliğin sebebi sıklıkla genetik olarak kodlanmış burun yapısıdır. Burun içindeki septum denilen orta bölmede ergenlikle hızlanan kıkırdak ve kemik büyümesi arasındaki uyumsuzluk kıkırdağın bükülmesine ve eğrilmesine yol açar. Bununla birlikte hastaların bir kısmında erken çocukluk dönemindeki düşme ve çarpmalar düzgün olmayan kıkırdak büyümeleri ve eğrilikle sonlanır. Daha nadir olarak erişkin dönemdeki travmalar da eğriliğe neden olabilir.

Septorinoplasti (Burun eğriliğinin düzeltilmesi) nedir?

Burun içindeki ve dışındaki eğrilik ya da şekil bozukluğunun düzeltildiği ameliyata septorinoplasti adı verilir. Bu ameliyat genel anestezi altında gerçekleştirilir ve hem burun içi hem de burun dışındaki mekanik ve görsel problemler düzeltilir. Burun içinde nefes almayı zorlaştıran problemlerle birlikte, kemerli burun, düşük burun ucu, eğri burun ya da yüzle uyumsuz büyük burun gibi birçok görsel rahatsızlık bu ameliyatla düzeltilebilir. Hastanede bir gün kalınır ve bir hafta sonra hasta ilk kontrolüne davet edilir.

Septorinoplasti (Burun eğriliği düzeltilmesi) ameliyatı kimler için uygundur?

Bu ameliyat burun içinde nefes almayı zorlaştıran eğriliği olan ve/veya burunda kişinin yüzü ile uyumsuzluk oluşturacak şekil problemi olan kişiler için uygundur. Bu süreçte burunla ilgili rahatsızlık duyulan noktaları hekimle karşılıklı olarak konuşmak ve değerlendirmek oldukça önemlidir. Zira bazı problemlerin ameliyatla düzeltilmesi gerekmediği gibi ameliyatla elde edilmesi muhtemel sonucun da karşılıklı olarak konuşulmasında fayda vardır. Ameliyat kadınlarda 17, erkeklerde 18 yaş sonrası tıbben yapılabilir ve üst yaş sınırı bulunmaz.

Septorinoplasti ameliyatında amaçlanan nedir?

Bu ameliyatla amaçlanan nefes alan, doğal ve güzel bir burnun ortaya çıkmasıdır. Görsel olarak bu ameliyatın en önemli amacı, güzel bir görünümün ötesinde doğal görünümün kazandırılmasıdır. Burnun yüzle olan uyumu belli açı ve oranlarla kadın ve erkekler için iyi tanımlanmıştır. Hekim bu açı ve oranları bilir ve hastayı muayene ederken bu açı ve oranlara uymayan kısımları belirler. Ameliyattaki amaç bu açı ve oranların dışına çıkan kısımları bu doğal ve güzel kabul edilen oranların içine çekmektir. Bu ameliyatta burun ucunun aşırı kaldırılması (overrotation) ya da burnun yüzle uyumsuz şekilde aşırı küçültülmesi (overresection) gibi durumlardan kaçınılmalı, güzelliğin doğallıktan ödün verilmeden hedeflenmesi amaçlanmalıdır.

Ameliyattan sonra nasıl bir görünüm oluşur?

Ameliyattan hemen sonra burun bir miktar ödemlidir. Göz etrafında şişlik ve morarma nadir görülse de genellikle ilk hafta içinde iyileşir. Burundaki kaba ödemin geçmesi 2-3 hafta sürer ve burun şeklini alır. Yine de burnun son halini alması yaklaşık bir yıl sürer. Bu süre hastanın yaşı, cilt tipi, alışkanlıkları ve kullandığı ilaçlar gibi birçok faktöre bağlıdır.

Septorinoplasti ile diğer burun ameliyatları kombine edilebilir mi?

Birçok burun ameliyatı septorinoplasti ameliyatı ile kombine edilebilir. Nefes almayı kolaylaştıracak birçok cerrahi müdahale bu ameliyatın ya bir parçasıdır ya da bu ameliyatla kombine edilebilir. Ancak hastaya  “nazal polipozis” tanısı konulduysa ideal olan hastanın ilk önce polipozis ameliyatının olması ve burun fonksiyonlarının optimum derecede düzeltilmesidir.

Septorinoplasti ameliyatından sonra dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

• Ameliyat sonrası 7-10. günde (süre, burundaki problem ve yapılan işleme bağlı değişebilir) ilk kontrol yapılır. Tamponlar ve burun üstündeki atel (kalıp) alınır. Buruna 5-7 gün kalacak şekilde bant pansumanı yapılır.
• Ameliyat sonrası yatarken başın yüksek olması ödemin az olmasını sağlar. İki yastıkla yatılması iyi olabilir. İki hafta boyunca bu şekilde yatılabilir.
• Burun ve yüzde ödem, göz etrafında morarma gelişebilir. Bu durum hastadan hastaya değişir bazen olmayabileceği gibi bazen de fazla olabilir. Genelde en yoğun olduğu dönem ameliyat sonrası 2. ve 3. gündür. Sonrasında giderek azalmaya başlar ve ilk pansuman sırasında genelde kalmaz.
• Buz uygulamasını ilk 3-5 gün boyunca yapılması faydalıdır. 10 dk buz uyguladıktan sonra 10 dk ara verilir. Hasta yatar pozisyonda olduğu müddetçe uyuyana kadar yapılır.
• Burun deliklerinde görülen pıhtıları almaya çalışmayın. Onların bir kısmı özel bir pansuman malzemesidir ve kalması gerekir. Pansuman sırasında onlar temizlenecektir.
• Hekimin reçete ettiği burun damlasını burun deliklerine günde 3 kez 2’şer damla şeklinde damlatın. Ameliyattan sonraki gün buruna pıhtıların burun deliklerini kapatmaması için vazelin de sürülebilir. Vazelini kulak pamuğu ile burun deliklerinin iç tarafına uygulanabilir. Ayrıca tamponlar varken kullanılan antibiyotik ve ilk 4 gün kullanılan ağrı kesici reçete edilmiş olacaktır. Tamponlar alındıktan sonra ise kullanılması için deniz suyu ya da burun yıkaması verilmektedir.
• Ameliyat sonrası 2. gün duş alınabilir ancak burun bölgesinin ıslanmamasına dikkat edilmelidir.
• Burun, pansuman yapılıp atel alındığında ödemli ve büyüktür, oturması ve kaba şeklini alması birkaç hafta sürecektir. Bu sure içinde burunda görülen ödemler ve hafif asimetriler doğaldır.
• 3 hafta boyunca öne doğru çok fazla eğilmemeli, ağır kaldırılmamalı ve nabzı yükseltecek aktivitelerden uzak durulmalıdır.
• Yaz döneminde ameliyat olunmuşsa uzun süreli güneş altında kalınmamalıdır. Bunun haricinde suya atlamamak kaydıyla ameliyattan 3 hafta sonra denize ve havuza girilebilir.  
• Burnun özellikle ucunda ve alt kısmındaki uyuşukluk normaldir. Zamanla iğnelenme ve batma gibi şikayetleriniz olabilir. Bunlar iyileşmenin doğal süreci içinde görülür ve bir süre sonra geçecektir.
• Altı hafta boyunca gözlük takılmamasında fayda vardır.
• Burun bir süreliğine iyileşmeye bırakılmalıdır. Burun pansumanlar bittikten sonra elle sürekli kontrol edilmemelidir. Her kontrol burun için bir mikro-travmadır ve vücut bu travmalara cevap verir. Görsel olarak da burna odaklanılmamalıdır. Burun aylar sürecek değişim ve oturma sürecindedir. Kusursuz değil doğal görünen ve nefes alan bir burnun amaçlandığını unutmamalıdır.

Septorinoplasti ameliyatı sonrasında neler yapılmamalıdır?

• Septorinoplasti ameliyatı sonrasında sigara içilmemesi gerekir. Sigaranın hem görsel hem de fonksiyonel iyileşmeyi bozabileceği unutulmamalıdır.
• En az 3 hafta yorucu egzersiz yapılmamalıdır.
• En az 3 hafta ağır kaldırılmamalıdır.
• En 2 hafta önden düğmeli ya da fermuarlı kıyafet giyilmelidir.  
• En az 2 hafta çok sert gıda çiğnenmemelidir.
• En az 2 hafta şiddetli burun sümkürme ya da çekme yapılmamalıdır.
• 2 hafta boyunca yumuşak diş fırçası kullanılmalıdır.  
• Hapşırma esnasında ağız açık tutulmalıdır.
• Temaslı sporlardan 2 ay boyunca uzak durulmalıdır.