Enfeksiyon hastalıkları, kişinin günlük hayatında sıklıkla karşılaştığı ve teşhisiyle birlikte tedavi edilmediği sürece ciddi tehlikeler doğurabilecek durumlara yol açabilir. Bakteriyel enfeksiyon hastalıklarından biri de tifodur. Salmonella tipi enfeksiyon hastalığı olan tifonun ateş, ishal ve kusma gibi belirtileri söz konusudur. İnsandan insana bulaşan bir hastalık olan tifonun antibiyotik ve aşı tedavisi mümkündür.
Tifo Nedir?
Tifo, ateş, kusma, ishal ve kızarıklık gibi belirtiler ortaya çıkaran, Salmonella bakterisinden alınan ve insandan insana geçen, aynı zamanda enterik ateş olarak da adlandırılan hayati riske neden olabilen bakteriyel bir enfeksiyondur. İçme suyuyla birlikte el yıkama alışkanlığının az olduğu, en fazla tifo vakası olan ve salgın meydana getiren bölgeler Afrika ve Güney Asya olarak kabul edilir. Daha sık görülen bu bölgelerdeki tifo vakaları özellikle çocuklar için ciddi bir tehlike oluşturur. Tifo hastalığının aşısı mevcut olup aynı zamanda antibiyotik tedavisiyle de iyileşmesi söz konusudur. Önemli olan tifo belirtileri ortaya çıktığında vakit kaybetmeden doktora başvurmaktır.
Tifo Belirtileri Nelerdir?
Tifo belirtileri genellikle hastalık bulaştıktan 1 ila 3 hafta içinde meydana gelir. Özellikle çocukları etkileyen tifo vakalarında kişinin ateşi çok yükselir.
Erken belirtiler arasında ateş ve karın ağrısı yer alan tifo belirtileri şunlardır:
- 39 ila 40°C'e kadar çıkabilen yüksek ateş
- Halsizlik
- Mide ağrısı
- Öksürük
- İştahsızlık
- Döküntü
- Kas ağrıları
- Kızarıklık
- İshal
- Mide bulantısı
- Şişkinlik
- Karın ağrısı
- Kabızlık
- Baş ağrısı
Tifo Neden Olur? Tifo Nasıl Bulaşır?
Tifo hastalığı, bulaşıcı bir enfeksiyon olarak görülür ve salmonella tyhpi bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Hastalığın en büyük bulaşma nedeni içinde bakteri bulunan kontamine yemekler ve kirli içme sularıdır. Bakterilerin yer aldığı yiyecek veya içecek tükettiğinde bunlar önce bağırsaklara daha sonra da kana girer.
Bulaşma yollarından bir diğeri de idrar veya dışkı yoluyla olur. Atık suların içinde bulunan idrar ve dışkılar içilen suya karışarak tifo hastalığının meydana gelmesine sebebiyet verebilir. Ayrıca aynı tuvaleti kullandığınız bir kişi elini yıkamadan bazı nesne ve yüzeylere dokunduğunda sizin temasınızla birlikte tifo hastalığı oluşabilir.
Antibiyotik ve aşı tedavisi yoluyla iyileşebilen tifo hastalığının bakterilerini bazı insanlar yıllar boyunca vücudunda barındırabilir. Bu duruma kronik tifo adı verilir. Tifonun ayrıca sadece insandan insana bulaştığı da bilinmesi gereken bir gerçektir. Tifo hastalığı herhangi bir hayvandan bulaşmaz.
Tifo Nasıl Teşhis Edilir?
Tifo belirtileri yaşandıktan sonra uzman doktor fiziksel olarak hastayı muayene eder. Bu muayene sırasında doktor belirtilerinizi, seyahat geçmişinizi ve laboratuvar testlerinizi kontrol edecektir. Fiziksel muayenede kalp ve ciğerler dinlenebilir. Dışkı yoluyla bulaşabilen bir hastalık olan tifo hastalığının teşhisinde dışkı örneklerinin sonuçlarına bakılmakla birlikte duruma göre kan, idrar tahlili ve kemik iliği kültürü de istenebilir. Bu sürecin ardından hangi tedavinin uygulanacağına karar verilir.
Tifo Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tifo hastalığının en sık tercih edilen tedavisi antibiyotik kullanımıdır. Doktorlar tifo tedavisinde hamile olan kadınlar hariç siprofloksasin önerir. Antibiyotik tedavisi dışında doktor, kişinin vücut dengesini koruması ve su kaybının telafi edilmesi için bol su içilmesini tavsiye eder. Daha ciddi tifo vakalarında ise kişinin hastaneye yatması gerekebilir.
Tifo Hastalığı Komplikasyonları Nelerdir?
Salmonella tyhpi bakterisinin neden olduğu ve ateş, ishal, kusma gibi belirtilerle ortaya çıkan tifo hastalığı zamanında teşhis yapılmayıp tedavi edilmezse bazı komplikasyonlar doğurabilir.
Tifo hastalığı komplikasyonları şunlardır:
- İç kanama
- Bağırsaklarda delik
- Şişmiş safra kesesi
- Bronşit, zatürre ve diğer solunum problemleri
- Kalp iltihabı
- Kemik iltihabı
- Böbrek yetmezliği
Tifo Hastalığı Nasıl Önlenir?
Özellikle temiz suya ulaşımı kısıtlı olan ve en hijeni konusunda çok hassas olmayan ülkede tifo hastalığının görülme ihtimali daha yüksektir. Bu tarz ülkelere seyahat eden veya tifo riskinin yüksek olduğu yerde yaşayan insanların tifodan korunmak için bazı kurallara uyması gerekir.
Tifo hastalığının nasıl önlenebileceğini sizler için sıraladık:
Aşılama
Tifo hastalığının olduğu bir bölgede yaşıyor veya bu bölgelere seyahat edeceksiniz en iyi korunma yollarından biri aşılamadır.
Musluk suyundan uzak durun
Sadece tifo için değil, birçok bakteriyel hastalığının önüne geçmek için musluk veya kuyudan gelen suları içmemeye özen gösterin.
El hijyenine dikkat edin
Yemeklerden önce, yemek yaparken veya yemek sonrası ellerinizi yıkamayı ihmal etmeyin.
Bulunduğunuz bölgeleri temiz tutun
Yemek yediğiniz ve yemek için kullanılan bölgeleri mutlaka temiz tutun.
Kaynamış, şişelenmiş su; iyi pişmiş besinler
Özellikle seyahat ederken kaynamış veya şişelenmiş suları içmeyi tercih edin. Yemeklerin iyi pişmiş olmasına dikkat etmeniz gerektiği gibi yemeklerden önce ve sonra da ellerinizi yıkayın.
Uygulanması gereken tüm bu adımların yanı sıra içeceklere buz koymamak, sokak yemeklerinden mümkün olduğunca uzak durmak da tifo hastalığının önüne geçme konusunda etkili olabilecek yollardandır.
Tifo Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Tifo hastalığı geçer mi?
Bulaşıcı bir bakteriyel enfeksiyon olan ve salmonella thypi bakterisi olarak insanlara bulaşan tifo hastalığında öncelik teşhis ve tedavidir. Erken teşhis sonrası uygulanan tedavilerin çoğunda tifo hastalığı iyileşir. Daha şiddetli ve tedavi edilmeyen vakalar ciddi sonuçlar ortaya çıkarabilir.
Tifo kan tahlilinde belli olur mu?
Tifo hastalığı için doktorun isteyeceği testler kan tahlili, idrar örneği ve kemik iliği kültürüdür.
Tifo hastalığı ne kadar sürer?
Tifo hastalığı, belirtileri 1 ila 3 hafta içinde çıkan ve iyileşme süresi 1 ayı bulabilen bir hastalıktır.
Tifo tedavisine hangi bölüm bakar?
Tifo tedavisi için Enfeksiyon Hastalıkları bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 28 Aralık 2023
Yayınlanma Tarihi: 14 Haziran 2023
