Yükleniyor
Antibiyotik, bakterilere karşı aktifleşen antimikrobiyal bir madde olup, bakterileri öldüren veya vücutta büyümelerini yavaşlatan bir dizi güçlü ilaç grubudur. Hastalık sürecinde antibiyotikler bakterilerdeki hayati süreçleri bloke ederek çalışır. Bakterileri öldürüp veya yayılmasını durdurmayı amaçlayan antibiyotikler bu sayede vücudun doğal bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşmasına yardım eder.
Antibiyotikler, mantar veya bakteriler gibi organizmaların neden olduğu enfeksiyonu, bu bakterileri öldürerek veya büyüyüp çoğalmasını engelleyerek yok eden bir dizi ilaç grubudur.
Şiddetli enfeksiyonlarda hayat kurtarıcı misyonuyla ön plana çıkan antibiyotikler boğaz ağrısı ve idrar yolu enfeksiyonları başta olmak üzere enfeksiyona bağlı birçok hastalıkta devreye girer.
Ancak antibiyotikler yalnızca bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların önlenmesinde etkilidir. Virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar için doğru bir tedavi değildir.
Bakterilerle savaşma konusunda etkili bir ilaç grubu olan antibiyotikler hap, enjeksiyon veya topikal şekilde kullanılır. Bunlar şu şekilde açıklanabilir:
Tablet veya kapsül şeklinde olan antibiyotik hapları, mevcut hastalığın şiddetine göre tedavi amaçlı kullanılır.
Ciddi ve tehlike arz eden enfeksiyonlarda damar yoluyla antibiyotik enjeksiyonları tercih edilebilir.
Özellikle ciltte meydana gelen enfeksiyonlar için antibiyotikli krem, losyon, sprey veya damla kullanılır.
Doktorun reçete edebileceği ve sıklıkla kullanılan belli başlı antibiyotik isimleri vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
Bunların dışında doktor tarafından ilgili hastalığa göre reçete edilebilecek ve kullanılması önerilen antibiyotikler de söz konusu olabilir. Bunlar enfeksiyon varlığına bakılarak değerlendirilir.
Antibiyotikler temelde bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır. Bunların başında boğaz ağrısı, idrar yolu enfeksiyonları, bakteriyel pnömoni, lyme hastalığı ve bakteriyel enfeksiyona bağlı sepsis gelir. Bunlar bakteri kaynaklı enfeksiyonlardır ve tedavi sürecinde antibiyotik tercih edilir.
Antibiyotiğin reçete edildiği bakteriyel enfeksiyonlar şu şekildedir:
Yukarıda yer alan bakteriyel enfeksiyon kaynaklı hastalıkların tedavisinde doktor tarafından antibiyotik reçete edilir. Antibiyotikler mevcut bakterileri yok etme ve yeni bakteri ortaya çıkışını engelleme konusunda güçlü bir silah olarak devreye girer.
Antibiyotik kullanımı vücuttaki bakterileri temizler, hastalığın belirtileri azaltır, iyileşme sürecini hızlandırır, enfeksiyonun başkalarına yayılmasını engeller ve daha sonrasında ortaya çıkabilecek ciddi hastalıklara karşı koruyucu görevi üstlenir.
Antibiyotikler bakteriyel kaynaklı enfeksiyonların tedavisinde kullanıldığı için virüs kaynaklı hastalık veya enfeksiyonlar için yarar sağlamaz. Grip, nezle, soğuk algınlığı, bronşit, virüs kaynaklı sinüs enfeksiyonu, bazı kulak enfeksiyonları, mide gribi ve koronavirüs bunlara örnek olarak verilebilir.
Antibiyotiğin kullanılmadığı virüs kaynaklı enfeksiyonlar şöyledir:
Antibiyotikler fayda sağladığı kadar vücutta bazı yan etkilere de yol açabilir. Bu yan etkilere genellikle ciddi olmasa da dikkat edilmesi gerekebilir. Antibiyotiklerin olası yan etkilerinin başında alerjik reaksiyonlar, mide bulantısı, kusma, ishal, hazımsızlık ve iştahsızlık gösterilir.
Antibiyotiğin yaygın görülebilen yan etkileri şunlardır:
Yaygın olmasa da antibiyotik kullanımı sonrası ortaya çıkabilen şiddetli belirtiler ise şöyledir:
Antibiyotik, enfeksiyon yaratma potansiyeli olan bakterileri temizleyen ve kişinin hastalığının iyileşme sürecini hızlandıran güçlü ilaçlar bütünüdür.
Antibiyotiğin yan etkilerinden biri de ishaldir. Bu süreçte ishale rastlanırsa doktorla iletişime geçilmeli ve gerekirse antibiyotik kullanımı bırakılmalıdır.
Antibiyotik, enfeksiyona bağlı olarak hem 12 saatte bir hem de 24 saatte bir olacak şekilde kullanılır. Bunun kararını doktor verir ve iki şekilde de tüketimi söz konusudur. 12 saatte bir alınmayan antibiyotiğin sonuçları konusunda net cevap verilemez.
Bazı antibiyotikler aç karnına içilirken bazı antibiyotikler için ise doğru kullanım tok karnınadır. Ancak antibiyotikler genellikle tok karnına içilen ilaçlardır ve aç karna içildiği takdirde mide rahatsızlıklarına yol açabilir.
Antibiyotik kullanımı özel bir risk grubu yoktur ancak daha önce kullanılan herhangi bir antibiyotiğe karşı alerjik reaksiyon göstermiş kişiler için antibiyotik bir risk teşkil edebilir ancak bu durum söz konusu olsa ilgili kişiler için de uygun antibiyotikler reçete edilebilir.
Antibiyotikler, kullanımı sonrasındaki birkaç saat içerisinde etkisini gösterir. Enfeksiyonun ortaya çıkardığı belirtiler ise genellikle birkaç gün içinde kaybolur ve iyileşme süreci başlar.
Bilinçsiz bir şekilde kullanılan antibiyotikler karaciğer ve böbreklerde hasar oluşmasına, antibiyotiklere karşı direnç gelişimine, mantar enfeksiyonlarının oluşumuna ve bağırsaktaki probiyotiklerin kaybedilmesine yol açabilir.
Doğru antibiyotik kullanımının kriterleri arasında antibiyotiğe doktor kontrolünde başlanılması, sadece bakteriyel hastalıklarda kullanılması, direnç gelişmemesi amacıyla saatlerine dikkat edilerek alınması ve zamanından önce bırakılmaması yer alır.
Boğaz ağrısı eğer bakteri kaynaklı bir enfeksiyon sonucu meydana geldiyse antibiyotikler işe yarar. Bu süreçte antibiyotik kullanımının kesinleşmesi için boğaz ağrısının kaynağı bulunmalı ve doktor kontrolünde gerekiyorsa antibiyotik kullanımına başlanmalıdır.
Hamilelikte kullanılması güvenli bazı antibiyotikler vardır. Bunun kararı doktor tarafından verilir ve anne adayı için uygun bulunan antibiyotikler kullanılabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 29 Nisan 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
