Yükleniyor
Ellerde meydana gelen istemsiz ve anormal kasılmalar el titremesi olarak adlandırılır. Genellikle beynin kas hareketinin kontrolünü sağlayan bölgede meydana gelen bozulmalar sonucu ortaya çıkan el titremesine neden olan faktörer arasında stres, yorgunluk, aşırı kafein tüketimi, uyarıcı maddelerle birlikte tıbbi olarak da parkinson ve epilepsi yer alır. El titremesinin tedavisi ise neden olan faktörün ortadan kaldırılmasına yöneliktir.
El titremesi, stres, korku, sevinç gibi ani gelişen duygu değişimleri, aç ve susuz kalma, kan şekerinde düşüş, uzun süre uyumama, aşırı yorgunluk ve fazla kafein tüketimi yanı sıra parkinson hastalığı gibi nörolojik hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan istemsiz el kasılmalarıdır.
El titremesine yol açan tıbbi hastalıklar genelde parkinson ve epilepsiyle ilişkilidir. Tıbbi hastalıkların yanı sıra daha yaygın olarak görülen el titremesi nedenleri stres, yorgunluk, aşırı kafein tüketimi, hipoglisemi ve uyarıcı madde kullanımıdır.
El titremesi tedavisi, titremenin psikolojik veya nörolojik olup olmadığına bağlı şekilde değişir. Hafif titremeler genelde kendiliğinden geçer. Depresyon ve anksiyete gibi şiddetli psikolojik rahatsızlıkların yarattığı el titremesi ilaç ve terapilerle yok edilmeye çalışılır. Eğer neden nörolojikse söz konusu hastalığa yönelik tedavi programı uygulanır.
El titremesinin nedeni, açlık veya susuzluk, kan şekerinin düşmesi, aşırı aktif tiroid bezi (hipertiroidizm), stres, korku, sinirlenme gibi ani duygusal reaksiyonlar, yorgunluk, uykusuzluk, aşırı kafein tüketimi, uyarıcı madde kullanımı ve nörolojik sorunlardır. El titremesine neden olan nörolojik sorunlar genelde parkinson, epilepsi ve MS hastalığını kapsar.
El titremesine neden olan faktörler genel olarak şöyle sıralanabilir:
El titremesine yol açan başlıca faktörler stres, fiziksel yorgunluk, aşırı kafein tüketimi ve parkinson, epilepsi ve MS gibi nörolojik hastalıklardır. Bu faktörler detaylı olarak şöyle açıklanabilir:
Sinir ve stres çoğu hastalığın temelini oluşturur. Sinir ve stresin yoğun yaşandığı süreçlerde sinir sistemi ve kaslar bu duruma tepki olarak bazı işaretler gönderir. Sinir sistemi ve kaslardaki bozulmaların yansıması da el titremesidir.
Gün içerisinde aşırıya kaçan egzersizler, sürekli hareket halinde olmak, ağır iş şartları kasların yorulmasına ve kasılmasına neden olur. Sinir sistemi içerisinde önemli bir konuma sahip olan kaslar yorulduğu ve gevşeyemediği takdirde istemsiz hareketliliğe neden olarak el titremesi ortaya çıkarır.
Aşırıya kaçan kafein, gazlı ve asitli içecek tüketimi beraberinde bazı sağlık problemleri tetiklenebilir. Yüksek kalori barındıran gazlı ve asitli içecekler aşırı kiloya neden olacaktır. Kilo artışları ise diyabet hastalığını tetikler. Kan şekerinin düşmesine bağlı olarak ellerde titreme diyabet belirtisi olarak sayılır. Diyabet rahatsızlığı ise beraberinde kalp hastalıkları gibi ölümcül birçok hastalığa neden olmaktadır. Aşırı kafein tüketimlerinde ise göğüs kısmında ansızın çarpıntılar ve el kaslarında istemsiz meydana gelen hareketlilik görülür.
Uyarıcı maddeler ilk kullanımda zihni açarak, vücuda yoğun bir tempo gücü sağlar. İlk kullanımından sonra uyarıcı maddeler zihni körelterek vücudun istem dışı hareketler yapmasına neden olur. Uyarıcı madde kullanımı zamanla başta el olmak üzere vücudun birçok noktasının istemsiz ve durdurulamaz halde titremesine sebep olur. Buna alkol bağımlılığı da dahildir.
Parkinson beyinde dopamin üreten hücre sayısının azalmasına bağlı olarak ortaya çıkar ve motor bulgularda bozulmayla birlikte le titremesiyle de kendisini gösterebilir. Parkinson hastalığına bağı tek veya iki taraflı el titremesi görülebilir.
El titremesi hareketlerde, konuşmada yavaşlama, minik adımlarla yürüme gibi farklı nörolojik bulgular eşlik eder. Parkinson sıklıkla 50 yaş üzeri başlar ancak genç yaşta dahi görülebilir. Nonmotor diye adlandırılan fiziksel beceri bozukluğu dışında ruhsal değişimler (asosyallik, depresyon, anksiyete, karamsarlık) hipotansiyon, omuz ve sırt ağrıları gibi bulgu ve belirtiler gösterir.
MS hastalığı, sinirlerdeki miyelin adı verilen kaplamaya zarar vererek Bu olduğunda, ellerde veya vücudun diğer kısımlarında titreme belirtilerine yol açabilir.
Epilepsi sinir sisteminin temel bir birimi olan nöronların kontrolsüz anormal iletişimi sonucu ortaya çıkan nörolojik bir hastalık olarak kabul edilir. Bu duruma bağlı kılınan epilepsi krizlerinde bazen tüm vücuda bazen tek bir kol veya bacakta istem dışı kontrol edilmeyen kasılmalar ve el titremeleri gözlemlenir. İstemsiz hareketler kısa süreli olsa dahi hastalarda ciddi yaralanmalara sebep olabilir.
Hareket bozuklukları içerisinde en sık genetik geçişi olabilen esansiyel tremor görülmektedir. Esansiyel tremor sıklıkla heyecan ve stres ile artan sosyal yaşamı, iş hayatını olumsuz etkileyen bir titreme şeklidir.
Beyin yeterli uykuyu almadığında vücuda doğru mesajlar gönderemez. Bunun neticesinde de el titremesi yaşanması olağandır.
Kan şekerini dengeli beslemek hayati öneme sahiptir. Gün içerisinde diyet beslenme ve en az şekilde şeker tüketimi hipogliseminin önüne geçebilmektedir aksi halde kan şekerinin düşmesine bağlı olarak ellerde titreme yaşanması olasıdır.
Tiroid bezinin fazla çalıştığı ve kalp atış hızının yükseldiği hipertiroidizm vakaları el titremesini tetikleyen faktörler arasındadır.
El titremesinin tedavisi psikolojik veya nörolojik nedenlere bağlı olarak değişir. Psikolojik nedenler söz konusu olduğunda psikiyatri muayenesi, terapiler ve gerekirse ilaç tedavisi uygulanır. Parkinson, epilepsi ve MS gibi nörolojik hastalıklara bağlı el titremesinde ise ilgili hastalıklara yönelik tedavi süreci başlar.
El titremesi önemli bir sağlık sorununa dayanmıyorsa, meditasyon, egzersiz ve rahatlama teknikleri gibi fiziksel egzersizler ile durdurulmaya çalışılabilir. El egzersizleri avuca sığacak küçük bir top yardımı ile eli sıkıp gevşetme hareketlerini içerir. Çocukluk çağında kullanılan renkli oyun hamurları, bütün parmaklara geçirilerek açma germe yapılacak bir saç lastiği bile bu egzersizleri yapmaya yeterli olacaktır.
El titremesi yaşanmasını önlemek için atılması gereken bazı adımlar mevcuttur ve ilgili adımların uygulanması halinde olası el titremelerinin önüne geçilebilir:
El titremesini önlemenin yolları şöyledir:
Genç yaştaki kişilerin el titremesi yaşamasının altında yatan en temel nedenler genellikle psikolojik ve yorgunluktur. Stres, fiziksel yorgunluk, aşırı kafein tüketimi, kan şekeri düşüklüğü ve uykusuzluk genç yaşta el titremesine neden olur.
Dönemsel olarak yaşanan ruhsal durumlar vücutta istemsiz kas hareketliliğine neden olabilir ve el titremesi bundan kaynaklanabilir. Bu tür durumlarda geçici olabilecek el titremeleri nörolojik hastalıklarda geçerli değildir. Nörolojik hastalıklarda ancak klinik muayene ve uygulanacak tedavi şekli el titremesinin önüne geçebilmektedir.
B1, B6 ve B12 vitaminleri nöronların enerjisini besler ve sinir sistemini dengeleme etkisine sahiptir. B1, B6 ve B12 vitaminlerinin eksikliği el titremesini tetikler ve bu vitaminlerin eksikliğini minimum seviyeye indirmek için balık, hububat, kırmızı et, karnabahar ve havuç tüketilebilir.
El titremesi parkinson, esansiyel tremor, epilepsi, MS hastalığı ve hipoglisemi gibi hastalıkların belirtisi olarak kabul edilir.
El titremesine neden olabilecek nörolojik hastalıkların genetik yatkınlığı söz konusudur.
El titremesi koronavirüs belirtisi değildir ancak istisnai durumlar yaşanabilir.
Nörolojik hastalıklarda botoks tedavi amaçlı olarak kasların gevşemesi için uygulanabilir. Burada sağlık açısından kullanılan botoks işlemleri genel olarak el içi terlemesi, çene ve boyun kaslarının kasılmasında etkili olmaktadır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 24 Nisan 2024
Yayınlanma Tarihi: 1 Nisan 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
