Hipokalemi, kandaki potasyum seviyesinin belirlenen değerlerin altına düşmesi durumudur. Bu değer 3,5 mEq/L’nin altında olmasıdır. Kandaki bu değerin altında çıkan potasyum seviyeleri hipokalemi olarak ifade edilir. Genellikle kusma, ishal ve sindirim sistemi problemlerinin neden olmasına bağlı vücudun potasyum kaybetmesiyle ortaya çıkan hipokalemi kullanılan bazı ilaçlar ve genetik faktör sonucu da meydana gelebilir. Kabızlık, kalp çarpıntısı, yorgunluk, kas zayıflığı ve karıncalanma ise hipokalemi belirtileri olarak kabul edilir. Potasyum düşüklüğü anlamına gelen hipokalemi, potasyum seviyesinin normal değerlere gelmesi için uygulanan tedavi yöntemlerini içerir.
Hipokalemi (Potasyum Düşüklüğü) Nedir?
Potasyum düşüklüğü anlamına gelen hipokalemi, kandaki potasyum seviyesinin 3,5 mEq/L’nin altına düşmesidir. Potasyum, kas yapısının düzgün çalışması, sinirlerin ve kalbin daha yüksek performans göstermesi için vücutta hayati bir öneme sahiptir.
Sağlıklı bir sindirim sistemi ve kemik sağlığı için de ihtiyaç duyulan potasyum, kanda normal değerlerin altına düştüğünde vücuttaki işlevsel fonksiyonları olumsuz etkiler. Hafif potasyum düşüklüğü kişiyi çok fazla etkilemezken zamanla şiddetlenen vücuttaki düşük potasyum seviyeleri anormal kalp ritimleri, kas güçsüzlüğü ve hatta felç gibi komplikasyonlara sebebiyet verebilir.
Kusma, ishal, sindirim sistemi bozuklukları, aşırı terleme ve böbrek hastalıkları gibi sorunların neden olduğu hipokalemi, kandaki potasyum seviyesinin öğrenilmesi için uygulanan kan testiyle belirlenir.
Potasyum düşüklüğünün yaygın uygulanan tedavisi ise kişinin önerilen potasyum takviyelerini almasıdır. Belirli bir süre potasyum takviyesi kullanarak kandaki potasyum seviyesini normal seviyelere çekmek mümkündür.
Hipokalemi (Potasyum Düşüklüğü) Neden Olur?
Tıbbi ismi hipokalemi olan potasyum düşüklüğü, kandaki aşırı potasyum kaybı sonucu meydana gelir. Bu kayıba neden olan bazı durumlar söz konusudur. Hipokalemi oluşumu genellikle kusma, ishal, sindirim sistemi problemleri, aşırı terleme, böbrek hastalıkları ve yoğun alkol kullanımıyla ortaya çıkar.
Hipokalemiye neden olan durumlar daha geniş olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Kusma
- İshal
- Bulimia nervoza adlı yeme bozukluğu
- Aşırı terleme
- Sindirim sistemi problemleri
- Böbrek hastalıkları
- Yoğun alkol tüketimi
- Diyabetik ketoasidoz
- Aşırı müshil kullanımı
- Folik asit eksikliği
- İdrara çıkmayı destekleyen diüretik ilaçlar
- Magnezyum düşüklüğü
- Genetik faktör
Hipokalemi (Potasyum Düşüklüğü) Belirtileri Nelerdir?
Hipokalemi olan kişilerde yaygın görülen klinik belirtiler kabızlık, kalp çarpıntısı, yorgunluk, kas zayıflığı, kas krampları ve karıncalanma veya uyuşmadır. Bu belirtilerin birçoğu, vücuttaki düşük potasyum seviyelerinden kaynaklanır. Bu belirtilerden kurtulmak için kişilerin potasyum takviyesi alması gerekir.
Eğer şu belirtiler görülüyorsa kandaki potasyum seviyeniz düşük olabilir:
Aşırı potasyum düşüklüğünde ise kişide aşağıdaki semptomlar görülebilir:
Kabızlık
Hipokalemi olarak bilinen düşük potasyum seviyeleri ile birlikte sindirim sistemindeki kasılmalar zayıflar ve bu durum yiyeceklerin hareketini yavaşlatır. Bunun neticesinde hipokalemi şişkinlik ve kabızlık gibi sindirim sorunlarını tetikler. Özellikle kabızlık hipokaleminin yaygın görülen belirtisidir.
Kalp çarpıntısı
Vücut sağlığı için hayati bir öneme sahip olan potasyum, kanda düşük olduğunda kalp sağlığını etkilemekle birlikte anormal kalp ritimlerine ve kalp çarpıntısına neden olabilir.
Yorgunluk
Potasyum seviyesi düşük olduğunda kişi kendisini yorgun ve bitkin hisseder. Bu yorgunluk ve bitkinlik hipokalemi ile ilişkilendirilir.
Kas zayıflığı ve kas krampları
Kandaki potasyum değerinin 3,5 mEq/L’nin altına düşmesi vücutta kas zayıflığı ve kas krampları ortaya çıkarabilir.
Karıncalanma veya uyuşma
Hipokalemi yani potasyum eksikliği olan kişilerde kalıcı karıncalanma ve uyuşukluk da görülebilir. Bu karıncalanma durumu parestezi olarak bilinir ve genellikle ellerde, kollarda, bacaklarda ve ayaklarda meydana gelir.
Felç
Özellikle aşırı düşük potasyum seviyelerinin meydana getirdiği belirti ve komplikasyonlar arasında felç de yer alır.
Hipokalemi (Potasyum Düşüklüğü) Nasıl Teşhis Edilir?
Hipokalemi teşhisi için öncelikle kişiye kan tahlili yapılır. Yapılacak bu kan testiyle kişinin kanındaki potasyum seviyesi belirlenir. Kandaki potasyum seviyesi 3,5 mEq/L’nin altındaysa hipokalemi tanısı konulur. Eğer kandaki değer 3’ün altındaysa aşırı potasyum kaybı var demektir.
Kan testinin dışında hipokalemi için ayrıca doktor tarafından idrar tahlili de istenebilir. İdrar tahlilinin amacı, idrardaki potasyumun ölçülmesidir.
Hipokalemi (Potasyum Düşüklüğü) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Eğer kandaki potasyum düşüklüğü hafif seviyedeyse doktor tarafından önerilen potasyum takviyeleri kullanılarak potasyum seviyesinin normal değerlere döndürülmesi amaçlanır. Daha şiddetli durumlarda ise kişiye damar yoluyla potasyum verilir.
Damar yoluyla potasyum verilmesinin nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Potasyum seviyesi çok düşükse,
- Anormal kalp ritmi yaşanıyorsa,
- Ağız yoluyla alınan takviyeler işe yaramıyorsa,
Damardan potasyum alımına ihtiyaç duyulabilir.
Hipokalemi (Potasyum Düşüklüğü) Nasıl Önlenir?
Kandaki potasyum seviyesinin normal değerlerde olması için potasyum açısından zengin besinlerin düzenli olarak tüketilmesi gerekir.
Potasyum açısından zengin besinler şu şekildedir:
Hipokalemi (Potasyum Düşüklüğü) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Hipokalemi ne demek?
Hipokalemi, kandaki potasyum seviyesinin 3,5 mEq/L’nin altına düşmesi ve vücutta potasyum kaybı yaşanmasıdır.
Hipokalemide görülen en önemli belirti nedir?
Potasyum düşüklüğü olan hipokalemi, yaygın olarak kabızlık, yorgunluk, kas zayıflığı ve karıncalanma gibi belirtiler gösterir.
Potasyum düşüklüğü kaç olursa tehlikeli?
Potasyum düşüklüğünün sınırı 3,5 mEq/L olarak gösterilir. Bu değerlerin altında olan potasyum seviyeleri düşük potasyuma girer.
Vücutta potasyum eksikliği nelere yol açar?
Eğer potasyumunuz düşükse ve hipokalemi teşhisi konduysa bu durum kalp çarpıntısı, yorgunluk, kas zayıflığı veya kramplar ve daha ileri vakalarda felç gibi durumlara yol açabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 4 Nisan 2024
Yayınlanma Tarihi: 29 Kasım 2023
