Tarçının faydaları nelerdir? Tarçın neye iyi gelir?

İki ana tarçın türü bulunmaktadır.

Seylan tarçın: "Gerçek" tarçın olarak da bilinir.

Kasia tarçın: Günümüzde daha yaygın olan, genel olarak ‘tarçın’ denilen türdür.

Tarçın, tarçın ağaçlarının sapları kesilerek yapılır. İç kabuk daha sonra çıkarılır ve odunsu kısımlar çıkarılır. Odunsu kısımlar kuruduğunda, tarçın çubukları adı verilen rulolar halinde kıvrılan şeritler oluşturur. Bu çubuklar, tarçın tozu oluşturmak için öğütülebilir. Tarçının farklı kokusu ve tadı, sinnamaldehit bileşiğinde çok yüksek olan yağlı kısımdan kaynaklanmaktadır. Bilim adamları, tarçınların sağlık ve metabolizma üzerindeki güçlü etkilerinin çoğundan bu bileşiğin sorumlu olduğunu belirtiyor.

Bir çay kaşığı tarçın neler içerir?

Bir çay kaşığı toz tarçın (2.6 gram) şunları içerir:

Enerji: 6.42 kalori

Karbonhidratlar: 2,1 g

Kalsiyum: 26.1 miligram (mg)

Demir: 0.21 mg

Magnezyum: 1.56 mg

Fosfor: 1.66 mg

Potasyum: 11,2 mg

A vitamini  0.39 mikrogram

Öte yandan 2.6 gram tarçında aynı zamanda eser miktarda B ve K vitamini, antioksidanlar olan kolin, beta-karoten, alfa-karoten, beta-kriptoksantin, likopen, lutein ve zeaksantin de mevcuttur.

Tarçın nasıl saklanır ve kullanılır?

Tarçın,  güneş görmeyen bir yerde hava geçirmez bir kapta saklanmalıdır. Tarçın çubukları ortalama bir yıl dayanırken, öğütülmüş tarçın ise birkaç ay sonra lezzetini kaybetmeye başlar. Tarçın ne kadar taze tüketilirse lezzeti de o denli daha iyi olur.

Tarçının faydaları nelerdir? Tarçın neye iyi gelir?

Tarçın, yüzyıllardır geleneksel Ayurveda ve Çin tıbbında ilaç olarak kullanılmıştır. Sindirim ve mide-bağırsak şikayetleriyle bağlantılı yararları ile bilinen tarçın günümüzde de mide ekşimesi, hazımsızlık ve mide bulantısı için evlerde kullanılmaktadır. Bilimsel araştırma karmaşıktır ve sürekli gelişim göstermektedir. Araştırmacılar; herhangi bir takviyenin, ilacın veya yiyeceğin faydalarını kanıtlamak için yıllarca sürebilen bir süreci üstlenir. Tarçınla ilgili birçok araştırma halen devam etmektedir. Tarçının sağlığa iyi gelebilen özelliklerinin çoğu, içinde doğal olarak bulunan sinnamaldehit adı verilen bir maddeden gelir. İşte tarçının insan sağlığına iyi gelebilen bazı faydaları:

Tarçın, anti-enflamatuar özelliklere sahiptir

Tarçın içerisindeki antioksidanlar, hastalık riskinizi azaltmaya yardımcı olabilecek anti-enflamatuar etkilere sahiptir. Enflamasyon insan sağlığı için inanılmaz derecede önemlidir. Zira vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşmasına ve doku hasarını onarmasına yardımcı olur. Bununla birlikte, iltihaplanma kronik hale geldiğinde tarçın bu konuda da faydalı olabilir. Araştırmalar, bu baharatın ve antioksidanlarının güçlü antienflamatuar özelliklere sahip olduğunu gösteriyor.

Tarçın kalp hastalığı riskini azaltabilir

Tarçın; kolesterol, trigliseritler ve kan basıncı gibi kalp hastalığı için bazı önemli risk faktörlerine iyi gelebilir. Tarçın, dünyanın en yaygın erken ölüm nedenlerinden olan kalp hastalığı riskinin azalmasına yardımcı olmasıyla da ilişkilendirilmiştir.

Tip 2 diyabetli kişilerde günde 1 gram veya yaklaşık yarım çay kaşığı tarçının kan belirteçleri üzerinde faydalı etkileri olduğu gösterilmiştir. Toplam kolesterol, "kötü" LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerini düşürürken "iyi" HDL kolesterol sabit kalır. 

Tarçın, insülin hormonuna duyarlılığı artırabilir

Tarçının, insülin hormonuna duyarlılığı önemli ölçüde artırdığı birçok çalışmada saptanmıştır. Nitekim tarçın insülin direncini önemli ölçüde azaltabilir ve bu önemli hormonun işini yapmasına yardımcı olabilir.

Tarçın, HIV ile mücadeleye yardımcı olabilir

Tarçın'ın antimikrobiyal özellikleri virüslere kadar uzanır, bu durum HIV ile savaşmaya veya hastalığı yönetmeye yardımcı olabileceğini gösterir. Hakemli yayınlardan PLoS One'da 2016 yılında yapılan bir araştırma, tarçın türevi bir maddenin viral girişi engelleyebileceğini göstermiştir. Bu çalışmanın notları, HIV'in AIDS'e dönüşmesini önlemek için en umut verici yaklaşımlardan biridir. Ancak bu duruma dair daha fazla çalışma gerekmektedir.

Tarçın, kan şekerini düşürür ve güçlü bir anti-diyabetik etkiye sahiptir

Tarçın, kan şekerini düşürücü özellikleriyle bilinir. İnsülin direnci üzerindeki olumlu etkilerinin yanı sıra tarçın, kan şekerini başka mekanizmalarla da düşürebilir. Yapılan çalışmalar tarçının yemekten sonra kan dolaşımına giren glikoz miktarını azalttığı gösterilmiştir. Bunu, sindirim sisteminizdeki karbonhidratların parçalanmasını yavaşlatan çok sayıda sindirim enzimine müdahale ederek yapar. Bir diğer yandan tarçındaki bir bileşik insülini taklit ederek hücreler üzerinde etki edebilir. Sonuç olarak çok sayıdaki bilimsel çalışma tarçının diyabetik karşıtı etkilerini doğrulamıştır ve açlık kan şekeri seviyelerini yüzde 10- 29 oranında düşürebildiğini göstermiştir.

Tarçın nörodejeneratif hastalıklar üzerinde yararlı etkilere sahip olabilir

Nörodejeneratif hastalıklar, beyin hücrelerinin yapısının veya işlevinin ilerleyen kaybı ile karakterize edilir. Alzheimer ve Parkinson hastalığı nörodejeneratif hastalıkların en yaygın görülen iki türüdür. Tarçında bulunan iki bileşiğin, Alzheimer hastalığının ayırt edici özelliklerinden biri olan, beyinde tau adı verilen bir proteinin birikmesini engellediği görülmüştür. Öte yandan Parkinson hastalığı olan farelerde yapılan bir deneyde tarçının, nöronların korunmasına, nörotransmiter seviyelerinin normalleşmesine ve motor fonksiyonunun iyileştirilmesine yardımcı olduğu tespit edilmiştir. Bu etkilerin Parkinson hastası insanlar üzerinde nasıl etkilerinin olduğuna yönelik daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Yine bilimsel bir çalışmada tarçının Alzheimer hastalığı üzerinde de olumlu etkileri olabileceği belirlenmiştir. Bununla birlikte araştırmacılar, bu faydaları kesin olarak kanıtlamak için klinik deneylerle birlikte daha fazla moleküler ve çeviri araştırma çalışmalarının da gerekli olacağını not etmektedir.

Tarçın göz sağlığına faydalı olabilir

Bazı çalışmalar tarçının diğer bitkilerle birlikte kullanıldığında konjonktivit ve kuru göz gibi göz bozukluklarının tedavisinde faydalı olabileceğini göstermektedir. Bu konuda tarçın ve zerdeçal öne çıkmaktadır. Ancak bunun tam olarak kanıtlanması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtilmiştir.

Tarçın, bakteriyel ve mantar enfeksiyonlarıyla mücadeleye yardımcı olur

Tarçının ana aktif bileşenlerinden biri olan sinnamaldehit, çeşitli enfeksiyon türleriyle savaşmaya yardımcı olabilir. Tarçın yağının mantarların neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarını etkili bir şekilde yardımcı olduğu da saptamıştır. Tarçın tüketmek ayrıca Listeria ve Salmonella gibi belirli bakterilerin de büyümesini engelleyebilir.  Bunlarla birlikte tarçının antimikrobiyal etkileri diş çürümesini önlemeye ve ağız kokusunu da azaltmaya yardımcı olabilir

Prebiyotik özellikleri bağırsak sağlığını iyileştirebilir

Tarçının da dahil olduğu bazı baharatlar, yararlı bakterilerin büyümesini destekleyen ve patojenik bakterilerin büyümesini engellemeye yardımcı olan prebiyotik özelliklere sahiptir. Tarçın aynı zamanda yararlı bir manganez kaynağıdır ve az miktarda kalsiyum ve lif de içerir.

Tarçının yan etkileri nelerdir?

Tarçının yan etkileri çok azdır. Ancak yine de kronik hastalıkları bulunanlar, ilaç kullananlar ve alerjik reaksiyonları olan kişiler düzenli olarak tarçın tüketmeye başlamadan önce doktorlarına danışmalıdır.

Tahriş ve alerji

Yoğun tarçın kullanımı, ağzınızı ve dudaklarınızı tahriş ederek küçük yaralara neden olabilir. Bazı kişilerin de tarçına alerjisi olabilir. Tarçını cilde sürmek kızarıklık ve tahrişe neden olabilir.

Kan şekerini düşürebilir

Tarçının kan şekerini düzenlemesi bir fayda olarak görülse de, fazla tüketimi durumunda tarçın kan şekerinin fazla düşmesine neden olabilir ve bu da pek çok sağlık problemini beraberinde getirir.

Düzenli kullanılan ilaçla etkileşim

Düzenli olarak herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, tarçın takviyesi kullanmaya başlamadan önce mutlaka doktorunuzla konuşmalısınız. Örneğin, kasia tarçın yüksek miktarda kumarin içerir, bu da yüksek miktarlarda tüketildiğinde karaciğer toksisitesine ve hasar görmesine neden olabilir.

Tarçın nasıl tüketilebilir?

Tarçının hem tatlı hem de tuzlu yemeklerdeki çok yönlülüğü, onu en sevilen ve en çok kullanılan baharatlardan biri haline getirir. Tarçın sabah saatlerinde limon suyuna veya çaya bir tutam eklenebilir. Dilimlenmiş elma veya armut üzerine serpilebilir, sade patlamış mısırın üzerine bir tutam eklebilir. Tarçın; mısır gevreği veya süzme peynir üzerine de kaşıkla eklenerek tat verebilir. Tarçınlı kahve, tarçınlı bir smoothie de lezzetli olabilir. Tarçının eklenebileceği bazı besinler şunlardır:

• Yoğurt veya dondurmanın üzerine
• Kurabiyelerde, ev yapımı zencefilli çörek vb.
• Yulaf, kuskus, esmer pirinç veya kinoa gibi tam tahıllı yemeklerde, kıyılmış kuruyemiş ve kuru meyve ile tüketilebilir
• Meyve kompostosu
• Baharatlı ve tatlı kombinasyonlu yemeklerde
• Fırında ekmek, kekler ve sağlıklı tatlılarda

Kilo vermek için tarçın kullanabilir miyim?

Tarçının kilo vermeye yardımcı olan tıbbi özelliklere sahip olduğuna dair çok az kanıt vardır; ancak tarçın tüketimi, şeker ve tuzu azaltan diyet rejimlerine lezzet sağlamaya yardımcı olabilir.

Tarçın tüketimi ne kadar olmalıdır?

Önerilen dozda tarçın takviyesi veya özü yoktur. Tablet şeklinde kullanıldığında, pek çok çalışmada yan etkilerden kaçınmak için tarçının genellikle karbonhidrat açısından zengin bir yemekle birlikte alınan günlük 500 miligram ile 6 gram (1 çay kaşığı) arasında tüketilmesi tavsiye edilir. Öte yandan seylan tarçını, kasia tarçınından çok daha az kumarin içerdiğinden tedavi için kullanım açısından her zaman daha iyi bir seçenektir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.