K vitamini hangi besinlerde bulunur? Faydaları nelerdir?

Phylloquinone (K1 vitamini olarak da adlandırılır): K1 vitamini daha çok lahana, karalahana ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.

Menaquinone (K2 vitamini olarak da bilinir): K2 vitamini et, yumurta ve peynir gibi bazı hayvansal gıdalarda ve fermente gıdalarda bulunur. K2 vitamini ayrıca insan bağırsağındaki bakteriler tarafından da oluşturulabilir.

K vitamini nedir?

K vitamini, vücudun kanın pıhtılaşması için ihtiyaç duyduğu ve yaraların iyileşmesine yardımcı olan bir vitamin grubudur. Ayrıca K vitamininin kemiklerin sağlıklı kalmasına yardımcı olabileceğine dair bazı bilimsel çalışmalar da mevcuttur.

Ortak kimyasal yapısı 2-metil-1,4-naftokinon olan bir bileşik ailesinin jenerik adı olan "K Vitamini", bazı gıdalarda doğal olarak bulunan ve besin takviyesi olarak bulunan, yağda çözünen bir vitamindir Bu bileşikler filokinon (K1 vitamini) ve bir dizi menakinon (K2 vitamini) içerir. Menakinonların doymamış izoprenil yan zincirleri vardır ve yan zincirlerinin uzunluğuna bağlı olarak MK-4 ila MK-13 olarak adlandırılır. MK-4, MK-7 ve MK-9 en iyi çalışılmış menakinonlardır.

K vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?

Yetişkinlerde K vitamini eksikliği nadirdir; ancak antibiyotikler gibi K vitamini metabolizmasını bloke eden ilaçları alan kişilerde veya gıda ve besin maddelerinin emilim bozukluğuna neden olan durumlarda K vitamini eksikliği görülebilir. Yeni doğan bebeklerde de K vitamini eksikliği görülebilir zira K vitamini plasentaya geçmez ve anne sütü az miktarda K vitamini içerir. K vitamini eksik olan bebeklerde doğumun ilk haftasında mide-bağırsak yolu veya göbek kütüğünden morarma ve / veya kanama ile yenidoğanın hemorajik hastalığı riski vardır. Protrombin zamanı ve aktive parsiyel tromboplastin zamanı uzayacaktır.

K vitamini eksikliğinin en yaygın belirtileri şunlardır:

• Kanama
• Kanın pıhtılaşması için daha uzun bir süre veya uzamış protrombin zamanı
• Osteopeni veya osteoporoz

Not: Antibiyotikler bağırsaktaki K vitamini üreten bakterileri yok edebilir. Antibiyotiklerin birkaç haftadan daha uzun süre kullanılması K vitamini seviyelerini düşürebilir. Uzun süreli antibiyotik kullananlardan iştahı zayıf olan kişiler K vitamini eksikliği açısında daha büyük risk altındadır. Söz konusu kişiler bu durumda doktor tavsiyesiyle K vitamini takviyesinden faydalanabilir.

Günlük K vitamini ihtiyacı ne kadardır?

Yetişkinlerin vücut ağırlıklarının her kilogramı için günde yaklaşık 1 mikrogram K vitaminine ihtiyaçları vardır. Örneğin, 65 kg ağırlığındaki bir kişinin günde 65 mikrogram K vitaminine ihtiyacı olurken, 75 kg ağırlığındaki bir kişinin günde 75 mikrograma ihtiyacı olacaktır. Bir mikrogram, bir miligramdan (mg) 1.000 kat daha küçüktür. Vücudunuzun ihtiyaç duyduğundan fazla alınan K vitamini, ileride kullanmak üzere karaciğerde depolanır.

K vitaminin fazla miktarda alınması zararlı mıdır?

K vitamini, karaciğer, kalp, beyin, kemikler ve pankreas dahil olmak üzere vücutta yaygın olarak bulunur. K vitamini diğer yağda çözünen vitaminlerin aksine fazla miktarda alınsa bile vücutta nadiren toksik seviyelerde birikir. Bunun nedeni, çabuk parçalanması ve idrar veya dışkı yoluyla atılmasıdır.

K vitamininin faydaları nelerdir? K vitamini ne işe yarar?

K vitaminin birçok faydası mevcuttur. Bazı çalışmalarda yetersiz K vitamini alımı ile osteoporoz arasında bir korelasyon saptandı. Birkaç çalışmada da K vitamininin kemiklerin korunmasını desteklediğini, kemik yoğunluğunu iyileştirdiğini ve kırık riskini azalttığını saptandı. Wisconsin-Green Bay Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada K vitamininin kemik mineral yoğunluğu üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu ve kemiğin kırılma riskini azalttığını saptandı. Brigham and Women’s Hastanesi ve Harvard Tıp Fakültesi tarafından hazırlanan bir raporda da diyetlerinde yeterli miktarda K vitamini bulunan kadınların kalça kırılma riskinin daha düşük olduğu belirtildi.

Yine yapılan bir çalışmada yüksek miktarda K1 vitamini seviyelerine sahip 70 yaş üzerindeki sağlıklı bireylerin en yüksek sözel epizodik hafıza performansına sahip olduğu anlaşıldı. K vitamininin bir faydası da arterlerde minerallerin biriktiği mineralleşmeyi önleyerek kan basıncını düşürmeye yardımcı olmasıdır. Bu durum kalbin vücuda serbestçe kan pompalamasını sağlar.

Öte yandan mineralizasyon doğal olarak yaşla birlikte ortaya çıkar ve kalp hastalığı için önemli bir risk faktörüdür. Yeterli K vitamini alımının da inme riskini azalttığı da bilinmektedir.

K vitamini nerelerde bulunur? K vitamini hangi besinlerde bulunur?

Özellikle yeşil yapraklı sebzeler en iyi K vitamini kaynaklarıdır. K vitamini aslında bir grup bileşiktir. Bu bileşiklerin en önemlileri K1 vitamini ve K2 vitamini olarak görünmektedir. K1 vitamini yapraklı yeşilliklerden ve bazı diğer sebzelerden elde edilir. K2 Vitamini büyük ölçüde et, peynir ve yumurtalardan elde edilen ve bakteriler tarafından sentezlenen bir bileşikler grubudur.

Aşağıdaki tabloda K vitamini içeren besin kaynakları listelemektedir.

Tablo Kaynak: Canadian Nutrient File 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.