Günümüzde cerrahi işlemlerin yanı sıra minimal invaziv denilen cerrahisiz estetik uygulamalarla da cildin daha genç ve güzel görünmesi sağlanıyor. Ameliyatsız estetik uygulamalar, cerrahi operasyonlardaki gibi anestezi kullanımı ve istirahat süresi de gerektirmiyor. Bu yöntemlerle kişi, kısa sürede hatta uygulamanın yapıldığı gün iş ve sosyal hayatına dönebiliyor, cerrahi ile sağlanan başarılı sonuçlar benzer şekilde elde edilebiliyor. Estetik amaçlı ameliyatsız uygulamalar çok farklı çeşitlere ayrılıyor ancak bunlardan en çok uygulananlar botoks, dolgu ve mezoterapi gibi işlemler olarak sıralanıyor. Memorial Antalya Hastanesi Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Koray Coşkunfırat, ameliyatsız estetik uygulamalar hakkında bilgi verdi.
Botoks
Botoks genellikle yüzdeki kırışıklıklar için kullanılır. En çok alın, kaz ayağı, dudak kenarı çizgilerinde çok etkili olabilmektedir. Botoks ile kaşlar bir miktar kaldırılarak gözlerdeki yorgun ifadenin giderilmesi, alındaki ve iki kaş arasındaki belirli çizgileri yok etmek mümkündür. Botoksun etkisi ortalama 5 ay sürer, etkisi geçtikten sonra tekrarlanması gerekir.
Botoks çok basit bir işlemdir. Hazırlık sürecinden sonra 10 dakikada işlem gerçekleştirilir. Botoks uygulaması yapılması için belirli bir yaş sınırı yoktur ancak genç yaşlarda yapılması önerilmez. Gençliğin verdiği yapı botoks ile bozulmamalıdır. Kişinin genetik durumuna göre, ortalama 30 yaşlarında botoks uygulamasına başlanması daha uygundur.
Botoks ayrıca terleme tedavisinde de kullanılmaktadır. Genellikle koltuk altına uygulanan botoks ayrıca avuç içi ve ayak tabanına da uygulanmaktadır. Yine etkisi 5 ay kadar sürmektedir. Botoks özellikle yaz aylarında aşırı terlemeyi önlemede büyük fayda sağlamaktadır.
Her iki yanakta bulunan masseter kasının aşırı gelişmesi durumunda yüz kare şeklini alabilir. Kadınlarda bu kasın daha belirgin olması erkeksi bir ifade verebilir. Kadınlarda daha yuvarlak, oval bir yüz istendiğinden bu kasın içine de botoks yapılarak kasın gücünün azaltılması ve bu sayede kare görüntü yerine oval bir yüz görüntüsü elde edilir. Diş sıkma tedavisi de aynı şekilde gerçekleştirilir. Masseter kası diş sıkıldığı zaman aktifleşir. Uygulanan botoks ile bu kas zayıfladığı için kişi eskisi kadar dişlerini sıkamaz, rahatsızlık hissinden kurtulur böylece yüz görüntüsü de ovalleşir.
Botoks yaptırdıktan sonra botoks etkisinin daha uzun süre olması için botoks yapılan gün, yüzdeki mimik kaslarını kasarak yüz hareketleri yapılmalıdır. Bu sayede kasın içine yapılan botoks kasa daha iyi yayılır. Botoks yapılan gün içinde ilk birkaç saatte eğilmemek ve uzanmamak gerekir. Günü oturarak ya da ayakta geçirmek ilacın kasa daha sağlıklı dağılmasını sağlar.
Kanıtlanmış bir bilgi olmasa da gözlemler sonucu botoks etkisinin yaz aylarında biraz daha kısa sürdüğü düşünülmektedir.
Dolgu uygulaması
Dolgu uygulaması botokstan farklı olarak yüzdeki hacmi artırır. İhtiyaç duyulan bölgeye bir şey doldurularak bir hacim etkisi yaratır. Dolayısıyla dolgu; çökük olan, belirgin olması gerekirken belirgin olmayan yerlere uygulanır. Örneğin elmacık kemikleri düzleştiyse, burundan dudak kenarına inen çizgiler çok derinleştiyse, dudaklar inceyse dolgu maddesi uygulanarak bu bölgelerin doldurulması veya kalınlaştırılması sağlanır.
Yüzde belirginleştirilmesi istenen burun, çene, elmacık kemiği gibi yerlere dolgu maddesi le belirginlik verilir. Ayrıca daha ince daha kalın gibi farklı dolgu çeşitleri de vardır. Çok ince olanlar gözaltında yer alan çizgilerde kullanılmaktadır. Gözyaşı oluğu denilen göz bölgesindeki yerlerde çökmeler varsa bu kişide yorgun bir ifade olmasına neden olabilir. Daha yumuşak dolgular ile bu bölgeler doldurularak yorgunluk ifadesi giderilir.
Piyasada en çok kullanılan ve tercih edilen hyalüronik asit dolgularıdır. Hyalüronik asit de botoks gibi bir müddet sonra etkisini kaybeder, deri altında eriyerek yok olur. Dolgunun uygulandığı yer, verilen dolgunun cinsi, bölgenin ne kadar hareketli olup olmadığı gibi etkenler dolgunun erime hızını değiştirebilir. Ancak uygulanan yerde kalış süresi ortalama 1 yıldır.
Hidroksiapatit gibi daha farklı, kemik yapısına benzeyen ve yüksek hacim veren dolgular da mevcuttur. Mesela yoğun dolgular çene hattının belirginleştirilmesi gibi ihtiyaçlarda kullanılır.
Dolgunun çok özenle ve dikkatle uygulanması gerekir. Çok şiş ve doğal olmayan görüntüler elde etmek kişi için hoş olmayacaktır. Hastaya göre dolgu uygulaması ayarlanmalı ve bazen ufak ameliyatlar ile kombine edilmelidir.
Vücuda konan her yabancı cismi vücudun kabul etmemesi normaldir. Bu önceden anlaşılabilecek bir durum değildir. Yüksek teknoloji sayesinde tüm malzemeler vücuda en uygun olacak şekilde üretilir. Hyalüranik asit zaten vücutta bulunan ve su tutan bir maddedir. Cildin nemini sağlayan en önemli maddelerden bir tanesidir. Cildin nemi mevsim, genetik ve yaş ile birlikte azalır. Dolayısıyla bu durumlarda hyalüranik asit kullanılabilecek en uygun malzemelerden biridir. Ne olursa olsun kimyasal bir süreçten geçtiği için vücudun bunlara reaksiyon gösterme ihtimali yine de vardır. Reaksiyon olduğu zaman bunu bastıracak tedaviler de mevcuttur. Reaksiyonları önleyecek tedavi ile bu durumlar geri çevrilebilir. Böylelikle vücut uygulanan maddeye uyum sağlar ama bu çok şiddetli ise dolguyu bulunduğu yerden çıkarmak gerekir. Başka bir seçenek de hiyaluronidaz denilen bir malzeme vardır. Bu, verilen hyalüranik asidi yani dolguyu uygulandığı zaman eriterek dağıtır. Hem alerjik reaksiyonlarda hem de uygunsuz dolgu uygulamalarında bölgeyi dolgudan temizlemek için kullanılabilir.
Dolgu her iki tarafta da aynı şekilde erimeyebilir diye bir düşünce vardır. Bu doğru değildir. Vücudu tek parça olarak değerlendirmek gerekir. İki tarafa eşit miktarda uygulama yapıldıysa ve hasta bundan memnunsa ya da doktor da eşit görüyorsa, yine malzeme eşit miktarda erir. Çünkü verilen yanıt aynıdır. Aynı miktarda uygulanan dolgunun bir tarafta kalıp bir tarafta erimesi başka bir durumdan kaynaklanabilir. Mesela orada bir kist oluşmuştur. Granülom denilen dolgunun dışında bazı komplikasyonlar da gelişmiş olabilir. Neredeyse hiç gerçekleşmeyecek durumlardan biridir.
Alına da dolgu uygulanabilir. Alında kaşlar yukarıya kaldırıldığında enine çizgiler oluşur. Bu çizgiler dolgu ile doldurulabilir. Erkeklerde düz bir alın alın daha erkeksi görülürken, kadınlarda ise daha bombeli bir alın estetik kabul edilir. Kadınlarda düz akına bombelik vermek için dolgu uygulaması yapılabilir. Temporel bölge denilen alının her iki taraf bitiş yerinde bazen çukur bir görüntü meydana gelir. Bu çukurların doldurulması için dolgu uygulaması yapılır. Çatık kaş görüntüsünde yine dolgu uygulaması yapılır.
Burun ucunda bir tümsek ve onun altında bir çukur varsa, bu çukur doldurularak daha düz bir burun elde edilir. Burun ucuna biraz uygulanabilir. Ancak burunda biraz daha sınırlı uygulama yapmak doğru olacaktır. Çünkü yapılan her dolgu burnu biraz büyütür bu yüzden çok dikkatli uygulama yapmak lazım. Dolgu uygulaması geçici bir işlem olduğu için de her yapılan uygulamada aynı istenen burun görüntüsünü elde etmek kolay olmayabilir. Ameliyat ile kesin bir çözüm varsa öncelikle ameliyat ile düzeltilmesi önerilir.
Dolgu ellere de yapılabilir. Yaşlıların eline bakıldığında daha ince, damarların belirgin olduğu bir deri yapısı görülmektedir. Dolgu maddesinin elin altına uygulanarak bu damar görüntüsü giderilir ve daha dolgun bir el cildi sağlanır.
Memeye dolgu yapılan durumlar vardır ancak önerilmemektedir. Memeye dolgu uygulamasında aşırı miktarlarda dolgu malzemesi kullanılacağından enfeksiyon gibi durumlarda kontrolü çok zor durumlara neden olabilir. O kadar dolgu maddesini vücuda vermek çok doğru değildir. Bu nedenle meme ve popoya dolgu uygulaması yapılması önerilmemektedir. Ancak popoda istenmeyen gamze şeklinde bir çöküklük vardır. Sadece o çökük bölgeye ufak miktarlarda dolgu maddesi uygulanarak işlem gerçekleştirilebilir.
Gözaltına yapılan dolgu uygulamasına ışık dolgusu denir. Gözaltına yansıyan ışığın çukurda karanlık, mor gibi bir görüntü olmasını engellemek için yapılır. Burada deri çok incedir ve altta hemen kemik yapı yer alır. Çok az miktarlarda bile belirgin bir hal alabilir. Bu yüzden ince kıvamlı bir dolguyu seçmek gerekir.
PRP
Yüze, ellere ve saç dökülmesini engellediği için saçlı deriye uygulanır. Kişinin kendi kanından elde edilir. Herhangi bir yabancı madde bulunmaz. Sadece bir tüpte kanın içindeki faydalı olabilecek maddeler, diğer kan hücrelerinden ayırarak saflaştırılır. Kalan bu saflaştırılmış PRP maddesi uygulama yapılacak alana noktalar halinde azar azar verilir. PRP’de verilen faydalı hücreler cildin kalitesini artırır. Cilt daha parlak, diri, genç ve sağlıklı bir görünüme kavuşur. Bazı izleri ve çizgileri azaltır. Saç derisine uygulandığında saçları gürleştirir ya da dökülmesini engeller.
Mezoterapi
Mezoterapi uygulaması cildin kalitesini artırır, cildi yeniler, nemlendirir. Mezoterapi ile daha parlak ve diri görünümde bir cilt elde edilir. PRP’den farklı olarak hazırlanmış olan malzemelerin cilde uygulanmasıyla yapılır. Mezoterapi cilt kalitesini artırmak için cilde verilen sıvıların hepsidir. Bunların içinde genellikle cildin nemlenmesini sağlayan hyalüronik asit mevcuttur.
Somon DNA maddesi cilt kalitesini artırır ve mezoterapide kullanılır. Somon DNA’da cildin ihtiyaç duyduğu bir takım aminoasitler de bulunur. Kırışıklıkların azalması sağlanırken daha nemli daha güzel bir cilde kavuşmak mümkündür.
Mezoterapi saçlara uygulandığında içeriğindeki vitamin ve mineraller ile saçların dökülmesini önlenir hatta yeniden saç çıkması bile sağlanabilir.
En sık vitamin mineral kompleksleri ve hyalüronik asit mezoterapinin olmazsa olmazlarıdır. Bunlar dışında cilt kalitesini artıracak pek çok yöntem denenmiştir. Hepsinin yaşa göre, cildin özelliğine göre bir takım faydaları vardır. Bunlar arasından en uygun olanı seçip hastaya uygun uygulama yapılması gerekir. Genellikle seanslar halinde mezoterapi yapılır. 3-4 seans uygulama yapılması işlemin kalıcılığını sağlar. Zor bir işlem değildir. Bir nevi içten cilt bakımı yapılır.
Dermapen
İçinde çok sayıda ve küçücük iğneler olan başlıklarla, cilde iğneleme yapılan bir sistemdir. Dermapen çalıştırıldığı zaman bu başlıklar belirli bir titreşimle bu iğneleri cilde sık sık batırır. Buradaki amaç, iğneler cilde battığı zaman cilt altındaki kolajen uyarılır. Uyarılan kolajen biraz daha sıkılaşarak iyileşir. Dolayısıyla dermapen sayesinde hem cilt sıkılaşır hem de dışarıdan uygulanan iğnelerle uyarılan deri sanki bir peeling etkisi yapmış gibi yenilenir. Kişiye dermapen yapıldığı zaman cildi uyararak cildin kendisini yenilenmesi sağlanır. Çok faydalı bir yöntemdir. İyileşme süresi 1 hafta sürer. İğneler nedeniyle kızaran cilt 1 haftada eski formuna kavuşur. Cilt tipine ve kişinin ihtiyaçlarına göre seanslar halinde yapmak gerekir.
Dermapen akne izlerinde, güneş lekelerinde, renk değişikliklerinde, kırışıklıklar ve kuruluk tedavisinde kullanılabilir. Cilt yenilemek için ideal bir yöntemdir.
Soğuk lipoliz
Soğuk lipoliz soğuk bir cihazla yapılan bir işlemdir. Hasta bu cihaza bağlanarak, hedeflenen yağ dokusunda belli bir ısıya inerek yağ dokusunda çözülme olması sağlanır. Yağ dokusunu azaltmada belli miktarda etkilidir. Aşırı miktarda bir erime beklenmemesi gerekir. Seanslar halinde kişinin ihtiyacına göre uygulama yapılır. Eğer yağlanma çoksa ve deride de bir fazlalık varsa cerrahi gerekebilir.
Fraksiyonel RF
Fraksiyonel RF’de aynı dermapende olduğu gibi cihazın yaklaşık 2*2 cm’lik bir başlığı vardır. Bu başlığın içinde çok ince bir sürü iğneler vardır. O iğneler cilde her bir atışta batar fakat bu sefer o iğnelerin ucuna ya da iğne boyunca radyofrekans enerjisi de verilir. Atışlarda hem iğne hem radyofrekans enerjisi ile cilt uyarılır. Radyofrekans enerjisi uygulandığı bölgenin büzüşmesini sağlar. Burası büzüştükçe deri sıkılaşır, bazı kırışıklıklar açılır, deri daha diri bir görüntü alır. Sıkılaşmaya bağlı bir gerilme etkisi olur. kaşlara, göz kenarına, gıdı bölgesine uygulanabilir. Hangi hastalara uygulama yapılacağının iyi belirlenmesi gerekir. Seanslar halinde uygulandığında etkisi daha net görülmektedir. 1-2 yıl kalıcılık gözlemlenir. Değişik başlıklarla karın çevresine, koldaki ve bacaktaki gevşemiş ciltlere uygulanabilir.
Akustik dalga tedavisi
Akustik dalga tedavisinde verilen dalgalar ile yağ dokusunu parçalayarak incelme ve sıkılaşma sağlanması hedeflenir. Genellikle bacak, basen, karın bölgesindeki yağları ve buradaki selülit görüntüsünü azaltmak için kullanılır. 3-4 veya belki daha fazla seanslar uygulanabilir. Ağrılı bir işlem değildir. Anestezi olmadan rahatlıkla hastaya uygulanabilen bir tedavidir. Yapılan bölgeye göre uygulama süresi değişebilir. Etki süresi de hastanın yağlanmamaya dikkat ederek, yaşamında alacağı önlemlerle ilişkilidir.
İp askı
İp askı çok popüler bir yöntemdir. Derinin altından geçirilen ip ile yüzdeki sarkıklıklar asılır, gerilir. Direk olarak cilt ipin altına sokulur. Cilt şakak bölgesine, alında saçlı derinin içindeki kemiğin olduğu yere asılır. İp istenilen istikamette, istenilen sayıda cilt altından geçirilebilir. Nereye asılacaksa yukarıya çekilme ile asılır. Bu iğlerin yüzeyi balıksırtı gibi tırtırlıdır. Dolayısıyla cilt altına koyulan ip çekildiği zaman cilt altına tutunarak gerilir. Yukarıda asılan bölgeye çağa gibi sabitlenir. Asma işlemi bu şekilde gerçekleştirilir ama bunun yönü ve sayısı çok önemlidir. Bu işlem boyundaki sarkmaları germek için kulak arkasına doğru da uygulanabilir. Lokal anestezi altında yapılır. Ameliyata göre daha basit bir yöntemdir. Son Fransız askılarının süresi 4-5 yıla kadar uzayabilmektedir. Kişiye ve ciltteki sarkıklık derecesine, cilt kalitesine göre değişmektedir. Cildi daha yağlı ve kalın ciltlerde etkisi daha az olur.
Örümcek ağı ile cilt germe yöntemi
Cilt altına ağ şeklinde çok sayıda ip konur. Cilt altındaki kolajenin derinin altına yerleştirilen ipin etrafında büzüşmesi beklenir. İp çünkü cilt altında bir reaksiyon yapar. Ağ şeklindeki ip cildi büzüştürür, ciltte gerilme ve sıkılaşma sağlar.
Somon DNA
Somon DNA mezoterapinin bir şeklidir. Tek başına verilebileceği gibi bazen diğer vitamin mineral kompleksleriyle karıştırılabilir. Küçük iğneler ile ufak noktalar şeklinde cilde uygulama yapılır. Uygulama sonucunda cilt daha parlak, kaliteli, diri ve canlı görünüme kavuşur. 2-3 seans uygulanabilir.
Leke tedavisi
Leke tedavisi lekenin neden olduğuna da bağlı olarak zor bir tedavidir. Bazı lekeler çok dirençli olabilir. leke tedavisinde hem öncesinde hem de sonrasında dikkat edilmesi gereken şeyler vardır. En etkili tedavi peeling maskeleridir. Peelingler ile leke olan kısımda cildi soyarak, o leke olan bölgeyi yok edip altından taze derinin gelmesi sağlanır.
Bazı lazerler de leke tedavisinde kullanılabilir. Son yıllarda popüler olan leke lazeri denilen thulium lazer ve ND Yag lazer birkaç seansta bu lekeleri olumlu yönde etkileyebilir. Leke tedavisinden sonra mutlaka güneşten korunmak çok önemlidir. Yeniden leke oluşumunun önüne geçilmelidir.
Kimyasal peeling
Derinin üst tabakasını kimyasal bir takım maddeler ile yok ederek yani soyarak, alttan sağlıklı cildin çıkmasını sağlamak için kimyasal peeling yapılır. Derinin üst tabakasında olan olumsuzluklar böylelikle yok edilir ve deri yenilenir. Çeşitli kimyasal ajanlar kullanılır. En popülerleri trikloroasetik ve fenol gibi kimyasal maddelerdir. Bu maddeler deriye sürülür. Bir süre bekletildikten sonra su veya solüsyonu ile cilt yıkanarak bu maddelerden uzaklaştırılır. Burada süre çok önemlidir. Madde ciltte gerektiğinden fazla durursa yakmaya devam eder. Yeni deri oluşumunda güneşten ve leke oluşturabilecek bazı durumlardan korunmak gerekir. Seanslar halinde uygulanabilir. Derinin yerine ve neden uygulandığına göre bu kimyasal maddelerin yoğunluğunun artırılıp azaltılması önemlidir. Göz çevresinde düşük yoğunlukta kullanılırken daha derin yerlerde daha yoğun dozlara geçilebilir.
Selülit tedavisi
Selülit tedavisi zor bir tedavidir. Radyofrekans, soğuk lipoliz ve akustik dalga gibi cerrahi dışı yöntemler denenebilir. Bununla birlikte beslenme çok önemlidir. Lenfdrenajı ya da deriye vakumla masaj yapan aletler ile selülit görüntüsünün azaltılması sağlanabilir. Bunların hepsi kombine olarak da denenebilir. Selüliti düzelten bir takım mezoterapi ajanları vardır. Aynı yüzde olduğu gibi selülitli bölgeye iğne ile verilerek, selülit oluşturan neden açılmaya çalışılır. Yüzde yüz başarılı bir tedavi olmayabilir.
Lazer tedavileri
En sık kullanılan tedavi seçeneklerindendir. Kimyasal peelingte yapılan işlem lazer ile de yapılabilir. Lazer ile derinin sorunlu bölgesi belirli bir ısı ile yakılarak soyulma sağlanabilir. Lekelerde, izlerde lazere başvurulur. Bunların hepsi farklı dalga boyundaki cihazlarla yapılır. Lazer ile dövme silinebilir. İnce kırışıklıklarda da başvurulabilir. Epilasyonda kullanılan ayrı lazer çeşitleridir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 27 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 29 Temmuz 2021
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.