Kalp atış hızının dakikada sınır olarak kabul edilen 100’den 140’ın üzerine çıkması sonucu kalbin daha hızlı atmasına kalp çarpıntısı (taşikardi) denir. Kalp çarpıntısı genellikle saniyeler içinde geçer ancak bazen dakikalarca da sürebilir. EKO ve EKG gibi testlerle kalp çarpıntısının altında yatan neden ve kalp ritim bozukluğunun olup olmadığının tespiti yapılır. Tıbbi test ve tedaviler dışında evde uygulanacak doğal yöntemler de kalp çarpıntısının etkilerini azalttığı gibi kalp atış hızını düşürmeye yardımcı olabilir.
Kalp Çarpıntısı Nedir?
Kişinin kalp atış hızının dakikada sınır olarak kabul edilen 100’den 140’ın üstüne çıkması kalp çarpıntısı (taşikardi) olarak ifade edilir. Kalp çarpıntısı esnasında kalp çok fazla attığı için tüm hücrelere ihtiyaç duyduğu kan ve oksijeni sağlayamaması sebebiyle zamanla tehlikeli bir duruma dönüşebilir.
Kalp atış hızının belirlenen sınırın üstüne çıkmasının ardından kalp çarpıntısının teşhisi ve altında yatan nedenlerin tespiti için EKO testi, tiroid testleri ve kansızlığın belirlenmesi adına kan testleri istenir. Teşhisin ardından öncelikle ablasyon adı verilen tedavi yöntemiyle kalp çarpıntısına sebep olan anormal kalp dokusu tahrip edilip ortadan kaldırılır.
Tıbbi tedavinin yanı sıra evde uygulanacak doğal yöntemler de taşikardi olarak adlandırılan kalp çarpıntısının belirtilerini ve etkilerini azaltmaya yardımcı olacak niteliktedir.
Kalp Çarpıntısı Belirtileri Nelerdir?
Görülen en yaygın belirtisi kalp atış hızının artması sonucu kişinin hızlanan kalp atışlarını göğüs bölgesinde hissetmesi olarak bilinen kalp çarpıntısının göğüs ağrısı ve nabız artışı gibi semptomları da söz konusudur.
Bunlarla birlikte kalp çarpıntısının belirtileri genel hatlarıyla şunlardır:
Bu belirtilerin yanı sıra bazı kalp çarpıntısı vakalarında kişi herhangi bir belirti yaşamaz ve taşikardi geçirdiği EKG testiyle belirlenir.
Kalp Çarpıntısı Neden Olur?
Taşikardi olarak da bilinen kalp çarpıntısı genellikle yüksek oranda egzersiz, kafein, yüksek ateş, stres, panik atak veya bazı ilaçların yan etkilerinin sebep olması sonucu kalp atış hızının dakikada 140’ın üzerine çıkmasıyla meydana gelmektedir.
Aşağıdaki maddeler kalp çarpıntısı nedenleri arasında sayılabilir:
Bu sayılan nedenlerin kalp çarpıntısına sebep olabileceği bilinmesine rağmen kesin olarak kişinin kalp çarpıntısı geçireceğine dair garanti vermez. Kalp çarpıntısı belirtilerini iyileştirmek ve olumsuzluk etkilerini azaltmak için altında yatan nedenlerin belirlenmesiyle birlikte tıbbi tedavinin yanı sıra uygulanacak doğal yöntemler de bu süreçte etkili olacak yollardandır.
Geceleri Yatınca Başlayan Kalp Çarpıntısı Nedenleri
Geceleri yaşanan kalp çarpıntıları genelde zararsızdır. Yan yatarak uyumak (vücudun bükülme şekli itibariyle yaşanan basınca bağlı olarak ortaya çıkan basınç), alkol, kafein, nikotin, stres veya hormonel değişiklikler uyurken ortaya çıkan kalp çarpıntısının yaygın nedenleridir. Nadiren kalp veya tiroid bozukluğu gibi hastalıklar da uyurken ortaya çıkan kalp çarpıntısına neden olur.
Kalp Çarpıntısına Ne İyi Gelir?
Kalp çarpıntısı yaşandığı sırada derin nefes alıp vererek sakinleşmek, sert öksürmek , ıkınmak ve yüze soğuk su şoku uygulamak kalp çarpıntısını kontrol etmeyi sağlayan yöntemlerdendir. Kalp çarpıntısı sırasında uygulanacakların yanı sıra çarpıntıya iyi gelen ve kişinin günlük hayatında uygulayabileceği doğal yöntemler de mevcuttur.
Kalp çarpıntısına iyi gelen yöntemler aşağıdaki gibidir:
Şiddetli öksürme, ıkınma ve yüze soğuk su çarpma gibi vagal manevralar
İlaçsız tedavi yöntemlerinden biri olan vagal manevraları, yani sert öksürme, ıkınma, soğuk buz torbasını yüze koyma kalp atışını kontrol etmeyi kolaylaştırır. Yine yüzü ve elleri soğuk suya batırmak, çene altına 10 saniye boyunca hafif, dairesel masajlar yapmak da vagal manevranın parçalarındandır.
Kafeini azaltmak
Yüksek kafein içeren çay ve kahve gibi içeceklerle birlikte kafein içeren besinlerin tüketiminin azaltılması kalp çarpıntısının etkilerini düşürür.
Stresten uzak durmak
Stres ve kalp atış hızının arasındaki bağlantı bilinen bir gerçektir. Stres seviyesini azaltıp stresli ortamlardan uzak durarak, terapiye giderek, yoga dersi alarak, masaj yaptırarak ve yaşam tarzınızı iyileştirerek kalp çarpıntısı semptomlarını azaltabilirsiniz.
Derin nefesler alıp vermek
Kalp atışının düzene girmesi ve vücudun rahatlaması için derin nefes alıp vererek kalp atışının normal akışına dönmesini sağlayabilirsiniz.
Düzenli su içmek
Dehidrasyon, kişide kalp çarpıntısını tetikleyebilir. Nabzınızın yükselip kalp çarpıntısı yaşadığınızı hissettiğiniz an bir bardak su içerek rahatlayabilirsiniz. Diğer yandan düzenli bir şekilde su içmek de kalp çarpıntısı yaşanma ihtimalini azaltır.
Potasyum seviyenizi yüksek tutmak
Kalp hareketlerini yavaşlatma konusunda etkili bir mineral olan potasyum, eksikliği durumunda kalp çarpıntısına neden olabilir. Potasyum içeren kayısı, muz, yoğurt, kavun, portakal, bezelye, tatlı patates, lima fasulyesi ve ıspanak gibi besinleri tüketerek potasyum seviyenizi yüksek tutmaya çalışın.
Magnezyum takviyesi almak
Badem, avokado, esmer pirinç, kepekli tahıllar, kuruyemişler, yeşil yapraklı sebzeler, siyah fasulye ve soya ürünleri gibi besinler tüketerek magnezyum düzeyinizi yükseltebilir, kalp çarpıntısı etkilerini azaltabilirsiniz.
Kalbi yoracak yoğun egzersizlerden kaçınmak
Ağır ve yoğun yapılan egzersizlerin kalp çarpıntısına neden olduğu bilinmektedir. Düzenli ve güvenli bir şekilde yapılacak egzersizler kalp sağlığını korumaya yardımcı olur ve kalp çarpıntısı riskini azaltabilir.
Dengeli beslenmek
Taze meyve ve sebzeler, yağsız proteinler, kepekli tahıllar ve fındık veya balıktan elde edilen sağlıklı yağları içeren bir diyet listesi belirleyerek kalbinizi tehlikeli durumlardan koruyabilirsiniz.
Alıç meyvesi tüketmek
Sindirim sorunları ve yüksek tansiyona iyi gelmesi için yardımcı bir güç olan alıç meyvesi özü ayrıca kalp çarpıntısına iyi gelen besinler arasında da yer alır. Yapılan çalışmalar, alıç meyvesi özü tüketenlerin tüketmeyenlere oranla daha az kalp çarpıntısı yaşadığını ortaya koymuştur.
Rezene, karanfil ve tarçın çayları içmek
Her bünyede farklı etki gösterebileceği gerçeğini bilerek rezene, karanfil ve tarçın tüketimi de kalp çarpıntısına iyi gelen doğal yöntemlerdendir.
Arometerapi yöntemine başvurmak
Kalp ameliyatı geçiren hastalar arasında yapılan bazı çalışmalar, lavanta yağı teneffüs eden kişilerin ameliyat sonrası stres seviyesi ve kalp atış hızını düşürdüğü yönünde sonuçlar ortaya çıkarmıştır.
Akupunktur tedavisi için doktora danışmak
Akupunktur tedavisi alan kişilerde de kalp çarpıntısı etkilerinin azaldığı ortaya konmuştur ancak akupunktur tedavisi için doktora danışmak daha sağlıklı sonuçların oraya çıkması için faydalı olacaktır.
Kalp Çarpıntısı Hangi Hastalıklara Neden Olur?
Kalp atışlarınızda hızlanma ya da yavaşlama oluyorsa, bazı zamanlarda kalbiniz yerinden çıkacakmış gibi hissediyorsanız kalbinizde ritim bozukluğu olabilir. Sağlıklı erişkinlerde kalp dakikada 60-100 kez atmakta ve bu vurular da belirli bir düzen içinde gerçekleşmektedir. Kişinin normalde kendi kalp vurularını rahatsız edici bir şekilde hissetmesi “aritmi” olarak adlandırılabilir. Örneğin koşarken, merdiven çıkarken, heyecanlandığımızda ya da duygusal stres altındayken kalp atışımızdaki hızlanmayı fark ederiz ancak; kişi hiçbir neden yokken kalp vurularını hissediyorsa bu durum kalpte bir sorun olduğu anlamına gelebilir. Kalpteki yavaşlamalar ileti sisteminde blok göstergesi olabilir ve bunun tedavisi kalıcı kalp pilleri ile yapılırken; kalbin nedensiz hızlanmalarıyla seyreden aritmi tedavisinde ise “radyofrekans ablasyonu” yapılmaktadır.
Eğer ritim bozukluğunuz varsa inme riskine karşı da dikkatli olmalısınız. Atriyal fibrilasyon (AF) yani anormal kalp ritmi ya da aritmi altta kalp kapak hastalıkları gibi başka bir kalp hastalığı yatmasa bile inme riskini 4-5 kat artırabilir. Tüm inmelerin yaklaşık üçte birinin aritmiye bağlı geliştiği görülmektedir. Ayrıca aritmiye bağlı inme daha ağır bir seyir göstermekte ve daha ölümcül olmaktadır. Aritmide yaş ile birlikte inme sıklığı artış göstermektedir. Yaş dışında birçok etken aritmi ile birlikte inme geçirme riskini yükseltir. Örneğin aritmi ile birlikte diyabet, hipertansiyon, kalp yetmezliği, daha önceden inme, geçici iskemik atak veya başka bir damar hastalığı geçirmiş olma öyküsü, kadın cinsiyet gibi durumlar bu riski artıran en önemli risk faktörleridir.
Kalp Çarpıntısı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kalp çarpıntısının tedavisinde öncelik anormal kalp dokusunun tahrip edilerek ortadan kaldırılmasıdır. Bu tedavi yöntemine ise ablasyon adı verilir. Kalp çarpıntısı tedavisinde çok önemli olan Ablasyon, kateter denilen uzun ince aletler yardımıyla yapılabilir. Kateter ile kasık yoluyla kalp içine ilerlenir. Kateterin kalbin neresinde olduğu x ışınları yardımıyla (floroskopi) izlenebilir. Kateterin ucu kayıt cihazına bağlanarak kalp içi EKG kayıtları alınır ve araştırma ile çarpıntı yapan odak bulunur. Daha sonra yine kateter yardımıyla radyo frekans enerjisi verilerek bu bölge tahrip edilir ve böylece sorumlu odak ortadan kaldırılır. Ablasyon yöntemi ile ritim bozuklarının çoğunda %90 üzerinde başarı sağlanabiliyor. Bu yöntem ile kalp çarpıntısı ortadan kaldırılıyor ve hastalar ömür boyu ilaç kullanmaktan kurtuluyor.
Kalp Çarpıntısına Ne İyi Gelir Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kalp çarpıntısı evde nasıl geçer?
Evde kalp çarpıntısı yaşadığınız an sakin kalıp rahat bir yere oturun. Sakinleştikten sonra soğuk su içmeyi deneyin. Hala devam eden kalp çarpıntınız varsa el ve yüzünüze soğuk su vurarak çarpıntıyı dindirmeye çalışın.
Kalp çarpıntısına ne içilir?
Kalp çarpıntısına iyi gelen doğal bitki ve çaylar arasında melissa ve lavanta çayı da bulunur. Uykusuzluk için de önerilen melissa çayıyla birlikte lavanta çayı tüketimi kalp çarpıntısı etkilerini azaltabilir.
Hamilelikte kalp çarpıntısına ne iyi gelir?
Hamilelik sürecinde anne adayının kalp ritminde bozulmalar meydana gelmesi ve kalp çarpıntısı yaşama ihtimali söz konusudur. Hamileyken kalp çarpıntısı yaşadığınızda mümkün olduğunca istirahat edin ve yüzünüzü soğuk suyla yıkayın.
Kalp hiç durmadan nasıl çalışır?
Kalbin hiç durmaksızın ritmik vuruşlarını sağlayan bölümü, kalbin sağ kulakçığında ve özelleşmiş hücrelerden oluşan "inüs düğümü" adlı enerji santralıdır. Bu santral çok uzun ömürlü bir pil gibidir. Elektrik enerjisi üretir. Bu enerji, belli yollarla tüm kalbe yayılarak önce elektriksel hareketi ardından mekanik hareketi yani kalp kaslarının sıkılıp açılmasını başlatır ve kontrol eder. Bu merkez kalbin idare merkezidir. Kalp bir pompa vazifesi görerek vücut içinde kan dolaşımını sağlar. İstirahat halinde, erişkinde kalp hızı 50/dak. ila 90/dak. arasında olmalıdır. Uyurken 40/dak.lara inebildiği gibi, efor sırasında örnek olarak merdivenleri hızlı hızlı çıkarken 130-140/dak. gibi yüksek değerlere ulaşabilir
Kalp ritmi nasıl bozulur?
Kalp ritmi, ya kalbin idare merkezindeki arızalar ya da ileti yollarındaki kesintiler veya ileti yollarındaki fazlalıklar ya da kalbin herhangi bir yerindeki hücre topluluğunun merkezi dinlemeyerek kendi kafasına göre hareket etmesi nedeniyle bozulur. Bu durumda kalp atışları düzensiz atmaya başlayabilir, çok yavaşlayabilir (bradikardi) veya çok hızlı atabilir (taşikardi). M
Kalp çarpıntısı tedavisinde yan etkiler nelerdir?
Tedavide öncelikle altta yatan bir neden varsa ortadan kaldırılmalıdır. Tedavide antiaritmikler denilen bazı ilaçlar kullanıyoruz. Hangi ilacın hangi hastada kullanılacağı, tedavinin ne kadar sürdürüleceği uzmanlık işidir. İlaçlar genellikle baskılama tedavisidir. Yan etkileri genellikle fazladır, bu yüzden yakın takip edilmelidirler. Bazı ritim bozukluklarının tedavisinde elektrofizyolojik yöntemler daha etkilidir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 5 Nisan 2024
Yayınlanma Tarihi: 4 Ağustos 2023
